10 jaar winst voor vrouwen die stoppen met roken

Voor de jonge meisjes en vrouwen die beginnen roken, rolt het leven nog als een oneindig tapijt voor hen uit. Tien jaar is voor hen nog een onwezenlijk iets. Maar dat verandert wanneer de sigaret uiteindelijk haar akelige tol eist.

In 1996 ging in het Verenigd Koninkrijk de Million Women Study van start, een onderzoek naar verschillende aspecten van de gezondheid bij vrouwen. Bij het afsluiten van de inschrijvingen in 2001 telde de studie meer dan 1,3 miljoen deelnemende vrouwen. De gegevens van al deze vrouwen worden nu systematisch geanalyseerd, onder meer aan de hand van overlijdenscertificaten.

Enkele dagen geleden publiceerde The Lancet de zeer verontrustende resultaten van een studie naar de gevolgen van roken. Hiervoor werden 620.000 vrouwen die nooit gerookt hadden, vergeleken met 329.000 vrouwen die al gestopt waren en 232.000 vrouwen die nog altijd rookten. Een 44% van de vrouwen die nog rookten bij het begin van de studie, waren ondertussen gestopt.

Hakbijl

Roken wordt altijd in verband gebracht met longkanker en het brede plaatje wordt daarbij al te vaak uit het oog verloren, namelijk dat roken systematisch het risico verhoogt om er vroegtijdig het loodje bij neer te leggen. Want roken maakt bijna elke aandoening erger en het hindert de genezing.

De kans voor rokende vrouwen om ruim voor hun normale levensverwachting te overlijden, ligt volgens de huidige studie ongeveer 66% hoger dan voor wie stopt.

Het risico op een ernstige longaandoening is zelfs 53 maal groter en dat van longkanker 21 maal. Ernstige longaandoeningen zijn zeer invaliderend, want wie te weinig adem heeft, kan nauwelijks nog uit de zetel. Het leven wordt vanaf dan een lijdensweg.

Maar er is ook goed nieuws. Vrouwen die rond hun 50ste of later stoppen, zien hun levensverwachting gemiddeld met ongeveer 10 jaar toenemen.

Hun risico op kanker ruim daalt tot drie maal lager dan dat voor vrouwen die blijven roken, maar het blijft nog wel ongeveer de helft hoger dan voor vrouwen die nooit rookten.

Vrouwen die slechts enkele sigaretten per dag roken (minder dan 10) en hopen zo de dans te ontspringen, houden zichzelf voor de gek. Hun risico op overlijden was bijna het dubbele van dat van niet-rooksters.

Hoe vroeger gestopt, hoe beter

Vrouwen die voor hun 40ste stoppen, zien al die gezondheidsrisico’s weer afnemen met meer dan 90%. Stoppen voor je 30ste zorgt zelfs voor een daling met meer dan 97%.

Maar dat betekent allerminst dat roken tot die leeftijd veilig zou zijn. Zoals gezegd, het verergert alle aandoeningen en vormt een ernstige hinderpaal voor genezingsprocessen.

Een rookster die een ongeval krijgt, riskeert alleen al door de sigaret, aanzienlijk langer in het ziekenhuis te liggen, met een moeizamere heling van de wonden en een veel tragere genezing van ontstekingen. Haar rookgewoonte kan de balans net in de verkeerde richting doen kantelen

Op de barricaden

Ongeveer 100 jaar geleden werd Richard Doll geboren, een onbekende naam voor het grote publiek, maar een voorvechter in de strijd tegen het roken van tabak. Hij stelde in 1950 vast dat roken de belangrijkste risicofactor was voor longkanker en stopte daarop zelf onmiddellijk met roken.

Duitse onderzoekers hadden hetzelfde verband al 20 jaar vroeger aangetoond en ook nog bewezen dat roken bijdraagt tot hartaandoeningen, maar hun werk kende niet de weerklank die het werk van Doll genoot.

Vier jaar later publiceerde Doll de resultaten van een studie bij 40.000 artsen die het verband bevestigde. De Britse overheid besliste daarop om toen al te waarschuwen voor de ernstige risico’s van roken voor de gezondheid. Het duurde echter nog bijna 50 jaar voor de strijd tegen roken vrucht op grote schaal begint af te werpen, dank zij onder meer het rookverbod in publieke plaatsen dat steeds meer overheden invoeren.

Onderschatting door vrouwen

In de jaren waarin Doll zijn onderzoek uitvoerde, waren rokende vrouwen nog een zeldzaamheid. Die situatie is drastisch veranderd en vrouwen beginnen daarvoor de prijs te betalen. En die ligt dus hoog.

Volgens Patrick Deboosere van de VUB is de sigaret wellicht de belangrijkste oorzaak voor het grote verschil in levensverwachting tussen mannen en vrouwen. Hij noemt de sigaret een “mannenkiller” en een verklaring voor het hoge aantal weduwen in onze rusthuizen. De tol van de sigaret wordt onderschat en is haar rol nog lang niet uitgespeeld. Kortom, vrouwen die blijven roken staat een even grimmige toekomst te wachten als hun voorbeeld, de mannen.

Ondertussen stellen onderzoekers zich ook vragen over de risico’s van andere vormen van tabak, zoals elektronische sigaretten waarmee rokers verdampte nicotine inhaleren, het gebruik van waterpijpen en snuiftabak.

Jan Etienne, Bodytalk