Gezocht: Vlaams energiebedrijf met ambitie

Vlaams Minister van Energie, Freya Van den Bossche, liet dit weekend van zich horen.

De Panoramareportage over de problemen in ons energiebeleid heeft haar gealarmeerd. Het is duidelijk dat we een probleem hebben. De bevoorradingszekerheid is voor onze gezinnen en bedrijven belangrijk. Het openhouden van de kerncentrales is een veilige en goedkope manier om dat te verzekeren. Tegelijk hebben we nood aan investeringen in groene en hernieuwbare energie.

Wat niet in de Panoramareportage aan bod kwam en minister Van den Bossche ook nooit vermeldde, was dat zij en haar sp.a-collega Ingrid Lieten 200 miljoen euro kregen toegewezen om een Vlaams energiebedrijf op te zetten. Dat Vlaams Energiebedrijf zou, volgens pagina 19 van het regeerakkoord ‘participeren in groene energieproductie en in verschillende vormen van investeringen voor energiebesparing’. Tot nu is er helaas weinig vooruitgang gemaakt in dit dossier.

De Vlaamse Regering keurde in juli 2010 een nota goed met de mogelijke activiteiten voor het Energiebedrijf. Maar dit lijkt eerder op een waslijst dan op een plan met visie. Met het beperkte kapitaal dat momenteel voor handen is, zou men niet minder dan 8 doelstellingen nastreven.

Zo zou men, door het opzetten van een ESCO (energiebesparingsbedrijf), energiebesparende investeringen doen in Vlaamse overheidsgebouwen, schoolgebouwen en zelfs sociale woningen. Ingrid Lieten wil ook investeren in nieuwe projecten op basis van windenergie op land en op zee, zonne-energie en energie uit biomassa. In een andere pijler van het energiebedrijf zou er geld zijn voor innovatie en nieuwe technologie.

Voorbeelden zijn dan betere weervoorspellingsprogramma’s voor windenergie en nieuwe materialen voor zonnecellen. Ten slotte wil minister Lieten via het Energiebedrijf ook kleinschalige initiatieven van decentrale productie ondersteunen.

Al deze doelstellingen zijn nobel en relevant. Alleen is het schier onmogelijk om deze met ‘slechts’ 200 miljoen euro te realiseren.

Er is dringend nood aan een duidelijke visie en aangescherpte doelstellingen. De beleidsbrieven van onze ministers Lieten en Van den Bossche bieden ons op dat vlak weinig duidelijkheid. In de beleidsbrief van Minister Lieten is het Vlaams Energiebedrijf goed voor nog niet één pagina. Bij Minister Van den Bossche was er zelfs nog geen halve pagina terug te vinden, met dezelfde, weinig zeggende inhoud. Nog geen spoor van een businessplan terug te vinden.

Daarom alvast een paar tips aan onze Vlaamse energieministers.

Eerst en vooral moeten keuzes worden gemaakt. Waarom zou het energiebedrijf een ESCO oprichten als de private sector, maar ook spelers als Eandis en Infrax dit al doen? Is het energiezuinig maken van de Vlaamse overheidsgebouwen niet in de eerste plaats een opdracht van de diensten die deze gebouwen beheren? En als het gaat over de productie van hernieuwbare energie en het ondersteunen van kleinere, decentrale productie-eenheden, zou het dan geen goed idee zijn met die sector aan tafel te gaan? Zo kunnen we ervoor zorgen dat het energiebedrijf maximaal complementair werkt met de bestaande actoren en zelfs een steun vormt voor de duurzame groei van deze veelal jonge bedrijven.

Wij roepen de Vlaamse minister voor overheidsinvesteringen en de minister voor energie op om een strategische visie te ontwikkelen rond het energiebedrijf. Het Vlaams Parlement zal graag meewerken aan deze oefening. Het Vlaams Energiebedrijf moet alleszins voldoende werkkapitaal hebben om betekenisvol te zijn. Daartoe zijn verschillende opties.

De Vlaamse Regering bewees reeds dat ze in staat zijn snel veel geld in de markt op te halen. Getuige daarvan de geslaagde operatie onder leiding van Kris Peeters om 2 miljard euro te voorzien voor de redding van KBC.

Dat zou ook nu, voor een kleiner bedrag zelfs, kunnen voor het Vlaams Energiebedrijf. Ook de Europese InvesteringsBank (EIB) kan een interessante partner zijn. Door de recente wijzigingen in het EU-verdrag kan de EIB nu niet alleen geld lenen, maar ook mee participeren in ondernemingen. En waarom niet in het Vlaams Energiebedrijf?

Ten tweede moeten Lieten en Van den Bossche snel met het beperkte aantal Vlaamse institutionele kapitaalverschaffers aan tafel gaan zitten. De kans om Ackermans & van Haaren aan boord te krijgen van het Vlaams Energiebedrijf is wellicht al verkeken, gezien hun instap bij Max Green van het vermaledijde Electrabel.

En waarom zou, ten derde, ook het brede publiek geen zin hebben om aandeelhouder te worden in een Vlaams energiebedrijf? Een beursgang kan op termijn tot de mogelijkheden behoren voor een bedrijf dat actief wordt in de hippe en groeiende sector van de groene stroom.

Ten slotte moet het Vlaams energiebedrijf de krachten bundelen met de bestaande, kleinere, Vlaamse spelers op de markt. Electrawinds, Belwind, maar bijvoorbeeld ook de Colruyt Groep zijn zeer actief in de groene stroomsector. Alleen is een stevige kapitaalsbasis essentieel om te kunnen slagen in deze sector. Dat bleek ook al bij de problemen die Thenergo ondervond. Eén slechte investering kan dodelijk zijn voor de jonge en kleine Vlaamse groenestroomspelers. Ook voor hen zou een sterk Vlaams Energiebedrijf een unieke kans kunnen zijn. Maar dan moet snel en goed werk geleverd worden.

We roepen dan ook de Vlaamse Ministers Lieten en Vanden Bossche op om de hand te slaan aan de eigen, Vlaamse, ploeg. Dat is alvast relevanter dan het federale beleid te becommentariëren…

Zorgen voor een goed onderbouwd businessplan, het aantrekken van voldoende kapitaal en zorgen voor een strategische positionering op de markt. Er is werk aan de Vlaamse Energiewinkel.

Robrecht Bothuyne – Vlaams volksvertegenwoordiger Carl Decaluwé – Vlaams volksvertegenwoordiger