Kantelpunten in Japans geschiedenis

Sacrale waardigheid: de 14deeeuwse tenno Go-Kogon. De Japanse keizer belichaamt de eenheid en verbindt zijn volk met het goddelijke.

Het tijdperk van de krijgers brak aan nadat de Japanse keizer zijn heerschappij was kwijtgeraakt en machtige clans zoals de Taira en de Minamoto het vacuüm in heftige onderlinge oorlogen probeerden te vullen. Wie het pleit wil beslechten, doet dat niet met halfslachtig vechtende boeren, maar met hondstrouwe beroepssoldaten. De naam ‘samoerai’, van het werkwoord samoerau (dienen) herinnert aan deze oorsprong. In de zeeslag van Dannoura in 1185 ging het huis Taira ten onder en betrad Minamoto Yoritomo de hoogste militaire trede als heerser van Japan, de shogun. Het afsluiten van de wereld, sakokoe, markeert een tweede kantelpunt in Japans geschiedenis. In de 16de eeuw werd het land opnieuw geplaagd door anarchie en nu was er geen shogun die orde op zaken kon stellen. Tegelijkertijd kwamen Portugezen, Spanjaarden en Nederlanders langs om controle te krijgen over de rijkdommen van het land. Net op tijd kreeg de briljante tacticus Tokugawa Ieyasu het heft weer in handen en hij werd in 1603 de nieuwe shogun. Vervolgens werd Japan hermetisch van het buitenland afgesloten. Alleen de Nederlanders konden door een kiertje (Deshima) handel drijven.

Kantelpunten in Japans geschiedenis

De doorbraak naar moderne tijden volgde toen de Amerikaanse oorlogsvloot in 1853 het Japanse verzet brak en het land voor handel opende. Als een vloedgolf overspoelde de nieuwe tijd het land, met een sterke tegenreactie van de bevolking tot gevolg. Zij greep terug op oeroude waarden om haar identiteit te bewaren. In dat proces werd de keizer drager van alle hoop. In een revolutie van boven werd in 1868 de laatste Tokugawa-shogun afgezet, de strakke standenordening opgeheven en de dienstplicht ingevoerd. In deze tijd van stoommachines, spoorwegen en telegraafverbindingen was voor de mannen van het zwaard geen plaats meer. In het vuur van een modern leger vonden in 1877 de laatste samoerai de dood.

Kantelpunten in Japans geschiedenis

Met een abonnement mist u geen enkele uitgave van G-Geschiedenis! Maak gebruik van de abonneerbon op pagina 66, of ga naar www.g-geschiedenis.eu/abonneren.

Kantelpunten in Japans geschiedenis

Op het omslag

Op het omslag: Een ukiyo-e (‘prenten van een vlietende wereld’) van een krijger, uit de reeks kabuki-theater. Edo-periode, 19de eeuw. De Japanse prentkunst, die eind 19de eeuw grote invloed op de Europese kunst zou krijgen, was artistiek verfijnd, maar industrieel geproduceerd. Zie pagina 36 e.v.

Partner Content