Marcel Teunissen
nai010 uitgevers, Rotterdam 2017
128 blz., ? 29,95 ISBN 978 94 620 8393 6
‘…ongelofelijk mooi, moderne architectuur en toch heel intiem’ noemde Mark Rutte de Papaverhof en ‘Uniek in Nederland, want dit is het enige woningcomplex dat is gebouwd volgens de idealen van De Stijl’. Het ligt als een verborgen sieraad in de Haagse bloemenbuurt, huizen ‘zo ingericht om de dienstbode overbodig te maken’. De Papaverhof (128 woningen) werd een eeuw geleden in het verlengde van tuindorpen gebouwd door een innovatieve, coöperatieve woningbouwvereniging, met Berlage als bestuurder. Als je door dit vrolijk witte Haagse buurtje met kubistische bouwvolumes rijdt, besef je dat het boek van Teunissen recht doet aan het bijzondere karakter. De Papaverhof is niet alleen een monument voor innovatieve woningbouw; maar vormt een unieke synthese van Haagse School, Frank Lloyd Wright en De Stijl. Architect Jan Wils werkte bij Berlage, reisde naar de VS om werk van Wright te zien, graficus Piet Zwart werkte bij hem, later wilde Dudok compagnons met hem worden en Theo van Doesburg woonde in een van zijn Papaverhof-woningen, waar hij dadaïstische kunstenaars als Kurt Schwitters ontving. Wils experimenteerde met ruimte-indelingen, bouwmaterialen (sintelbeton, wat niet goed beviel), goederenliften, ramen, die naar boven openschoven in plaats van naar beneden, tijdschakelaars in portieken en integreerde kunst in de woningen (kleurige glas-in-loodramen van Vilmos Huszar). Later ontwierp hij ook het Olympisch Stadion.
In dit boek wordt de Papaverhof op een goede wijze in bredere perspectieven geplaatst (hoofdstukken over de tuinstad, Haagse nieuwbouw destijds en verwante architectuur, kunststromingen. Bovendien komen bewoners aan het woord).
