Johan Ickx
Geheim verzet na de brand van Leuven in 1914
Lannoo, Tielt 2017
260 blz., ? 22,50 ISBN 978 94 014 4323 4
De vernietiging van de universiteitsbibliotheek van Leuven (en een groot deel van de stad) door opzettelijke brandstichting op 25 augustus 1914 was schokkend wereldnieuws. Meer dan 300.000 boeken gingen in de vlammen verloren en het propagandabeeld van de Duitser als Kulturbarbar was geboren. De Duitse overheid beschouwde het als legitieme represaille tegen vermeende Belgische franc tireurs, burgerlijke schutters, die op Duitse troepen gevuurd zouden hebben.. Het Belgische episcopaat verwachtte dat paus Benedictus XV zich krachtig tegen de Duitse agressie zou uitspreken en zocht internationaal naar steun en zond daarvoor mgr. Deploige op missie naar Rome. Mgr. Ladeuze, de rector van de universiteit, bezorgde het Vaticaan een geheim rapport over de brand van Leuven. De slecht geïnformeerde Vaticaanse curie wou de Duitse en Oostenrijkse katholieken niet kwaad maken en koos voor stille diplomatie, daarin dwarsgezeten door geallieerde diplomaten. In Rome probeerde mgr. Eugenio Pacelli, de secretaris van de congregatie die verantwoordelijk was voor de diplomatieke dienst, met de hulp van Belgische geestelijken de curie te overtuigen om binnen de neutraliteitspolitiek toch de brand van Leuven te veroordelen. Zijn diplomatieke netwerk en ervaring (vanaf 1917 nuntius, Vaticaans ambassadeur, in Duitsland) maakte het logisch dat Pacelli in 1939 tot paus werd verkozen. Als Pius XII zat hij tot 1958 op de stoel van Petrus; zijn diplomatieke ervaringen in de Eerste Wereldoorlog zijn belangrijke etappes om zijn latere acties tegen de nazi’s te begrijpen. Het recent teruggevonden geheim rapport van Ladeuze uit 1915 wordt in deze publicatie voor de eerste keer verwerkt en uitgebreid geduid. Het verslag is als bijlage ook integraal gepubliceerd (in het Frans). De impact van deze grondige archiefstudie overstijgt ver het unieke gegeven van de universiteitsbrand van augustus 1914. Het handelen van Pius XII tijdens WO II is begrijpelijker geworden.
G/Geschiedenis
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
