Expo: The new arrivals

Werk van acht hedendaagse kunstenaars uit Hongarije kreeg een plaatsje in het circuit van BOZAR. (The new arrivals (*** 1/2)

Werk van acht hedendaagse kunstenaars uit Hongarije kreeg een plaatsje in het circuit van BOZAR. (The new arrivals *** 1/2)

Hedendaags Hongaars

Naar aanleiding van het voorzitterschap van Hongarije in de Europese Unie brengt BOZAR 8 hedendaagse Hongaarse kunstenaars samen. Het is een eclectisch en verre van onaardig ensemble geworden. Verspreid over Horta’s gangen botsen we op video-installaties, tragikomische fotografie, installatiekunst en sculpturen.

Bij de recensie van het werk van Adrian Ghenie (Recensie) in het SMAK vroegen we ons nog af wat we weten van actuele kunststromingen of kunstenaars uit Roemenië. Hetzelfde vraagstuk passen we toe op buurland Hongarije en we moeten vervolgens haast blozen van schaamte. Er blijkt, zoals overal, iets te bewegen. Is het dan niet wat spijtig dat BOZAR de Hongaarse delegatie een beetje lukraak in het paleis gedropt heeft? Echte onderlinge samenhang zagen we nauwelijks. Misschien is elk zijn eigen stek dan nog niet zo’n vreemde kronkel, maar niet alle fotomateriaal is gediend met een plaatsje langs de wandelgangen van de Henri Leboeufzaal.

Rimpelingen in het water

Curator van de expo Peter Forgacs brengt zelf een pertinente video-installatie waarin hij de vlucht van Joden ten tijde van Hitler assembleert met de terugkeer van Duitse boeren uit Bessarabië naar het vaderland. Een boot op de Donau bracht de enen naar het Beloofde Land, de anderen naar het bezette Polen. De kapitein van die boot filmde mensen die lachten in het aanschijn van de dood.

Forgacs doopte zijn video-installatie, een georkestreerde en gemanipuleerde geschiedenis, met de mooie, poëtische titel The Danube exodus – The rippling currents of the River (2002). De rimpelingen in het water werden veroorzaakt door Europa’s zwartste geschiedenis. Johann Strauss’ parmantige An der schönen blauen Donau krijgt op die manier een interessante lezing. Het is datzelfde water waarin men volgens de oerfilosoof Herakleitos kan stappen, maar dat nooit hetzelfde water kan zijn. Alles stroomt immers. Dezelfde knooppunten waarlangs men sinds mensenheugenis nederzettingen bouwde en handel dreef, worden in tijden van dood vluchtroutes. De Joden die via de Donau Palestina bereikten, waren een minderheid die aan die dood konden ontsnappen.

Forgacs sleutelde wat aan het coloriet van het beschikbare beeldmateriaal en stoffeerde het verhaal met geïnspireerde flarden uit dagboeken via twee bijkomende beeldschermen. Onder de vluchtelingen bleken talentvolle verhalenvertellers te zitten. Een mooie zet is de keuze voor een verhaal dat niet afgerond is. De enige hoop is het onstuitbare vlieden van de tijd en het vooruitzicht op de verandering die komt.

Fotografie

De fotografe Lenge Szilagyi is een ander lichtpunt in het Hongaarse octet. Haar fotografisch oeuvre, zowel zwart-wit als in kleur, kan zo’n beetje alle richtingen uitgaan. Van pakkend tot tragikomisch en mysterieus. Zij krijgt wat weerwerk van Gabor Gerhes, maar wat hij met het medium aanvangt, is jammer genoeg niet altijd even uitdagend.

Szilagyi zet taferelen in scène, laat een lynx midden op straat poseren of haalt de band tussen een man en een zwangere vrouw aan. Moeilijk om in een vakje te stoppen. Aantrekkelijk en uitdagend om te bekijken.

The new arrivals
Tot 3 april
BOZAR
www.bozar.be

Matthias Depoorter