Expo: Barok onthuld

Het Brussels stadhuis toont barokke sculpturen in Barok onthuld (** oe).

Het Brussels stadhuis toont barokke sculpturen in Barok onthuld (** 1/2)

Vooroordeel

De barokke stijlperiode, die de hele 17e en een stuk van de 18e eeuw beslaat, is al te vaak een miskende kunststroming – ook al is ze zo gediversifieerd als wat. Peter Paul Rubens (1577-1640) is een ongecontesteerde barokmeester, en toch – als men eerlijk getuigt – hebben niet weinig mensen gevoelsmatig een probleem met zijn werk. Graaft men iets dieper in dat enorme oeuvre, dan komt men vanzelfsprekend parels tegen. Vreemd, maar eigenlijk kennen we Rubens niet zo goed.

Mensen houden niet van het pathetische, van overacting en van het grote gebaar. Barokke meesters halen het perfecte evenwicht van de renaissance, en vooral de soberheid, onderuit. Eigenlijk is de barokke schilder- en beeldhouwkunst geen evidente stroming. En toch, wie bijvoorbeeld het oeuvre van de virtuoze beeldhouwer Gian Lorenzo Bernini (1598-1680) een beetje kent, die zal de kritische opmerkingen over breedsprakigheid en pathetiek ronduit blasfemisch vinden.

Het stadhuis van Brussel verwelkomt een selectie barokke beelden, bozzetti en ontwerptekeningen van overwegend onbekende kunstenaars uit de Nederlanden. Een dergelijk opzet kan, met de vooroordelen en de onwetendheid in het achterhoofd, een goede zaak zijn.

Barokparcours

De expo moet de opmaat tot een heus barokparcours zijn. Van de Grote Markt tot de Onze-Lieve-Vrouw-ter-Zavelkerk, met de schitterende grafkapel van de familie Von Thurn und Taxis, werd een wandeling uitgestippeld die een herwaardering van de miskende barokke beeldhouwkunst moet inluiden. Knap plan.

Heel wat kunstenaars die het parcours smaak geven, zien we terug in de kleine expo in het stadhuis. Men onthult er een hoofdstuk inheemse barok. Obscure namen worden omstandig geduid en van een context voorzien. Maar men doet dat voornamelijk in de degelijke catalogus. In het beperkte tentoonstellingsparcours van het stadhuis zijn een aantal uitstekende werken te zien, maar het niveau is nogal wisselend.

Sterke bijdragen zagen we van Lucas Faydherbe, Mattheus van Beveren (Grafmonument Von Thurn und Taxis), Jan Pieter van Baurscheit de Oude (Ontwerp van de deurtrommel van de Carolus Borromeuskerk), Hendrik Frans Verbrugghen en Laurent Delvaux.

Futloos

Het is een goede zaak dat de meeste namen obscuur zijn, alleen jammer dat de opstelling steriel en futloos oogt. De beelden in marmer, hout en terracotta lijken zonder betrokkenheid uitgestald. We missen panache, en verhalen komen te weinig aanwaaien.

Op deze plaats biedt een klassieke museale opstelling geen meerwaarde. Hiermee zal men de vooringenomenheid amper kunnen counteren. Waar is de inspiratie van de tentoonstellingsmakers? Gelukkig kan de wandelroute in de binnenstad veel goedmaken.

Een afgietsel van Manneken-Pis naar het vroeg zeventiende-eeuwse beeldje van Hiëronymus Duquesnoy de Oude (ca. 1570-1641/42) is de proloog van de expo, maar het manneke staat geïsoleerd, bijna zonder band met de rest van de barokke uiteenzetting. Waar is de samenhang en het snedig concept? Een gemist kans.

Barok onthuld
Tot 25/9
Stadhuis
Brussel
Website

Matthias Depoorter