Eet meer broccoli

De kans bestaat dat het Hooggerechtshof de ziektewet van Barack Obama afschiet. Dat is erg voor Obama, maar veel erger voor Amerika.

Er is in theorie weinig aan te merken op het idee dat aan de basis ligt van de Amerikaanse Supreme Court. Laat een college van zo onpartijdig mogelijke mensen uitmaken of de beslissingen van meer partijdige instellingen zoals het parlement of de regering wel passen binnen de krijtlijnen die voor de samenleving zijn getrokken. De acht rechters van het Hooggerechtshof en hun voorzitter, de Chief Justice, zijn daarom voor het leven benoemd. Of ten minste tot op het moment dat ze zelf beslissen om een stap opzij te zetten.

Alleen zijn ook die mannen en vrouwen nooit echt helemaal onpartijdig. Ze worden voorgesteld door de president en onderworpen aan het oordeel van de Senaat. Iedere president kiest uiteraard voor kandidaten die zijn belangen zullen verdedigen. Er zijn voorbeelden bekend van presidenten die probeerden om het oordeel van het Hooggerechtshof te beïnvloeden door het aantal rechters te verhogen of te verlagen, al naargelang het hen uitkwam. De huidige Supreme Court telt een meerderheid aan conservatieve rechters. Twee zijn nog door Ronald Reagan benoemd en drie door George W. Bush.

Het was daarom snel duidelijk dat de hervorming van de gezondheidszorg gevaar liep, toen enkele conservatieve staten meteen na de ondertekening beslisten om de wet door het Hooggerechtshof te laten toetsen. De Democraten willen al langer dat Amerika een verplichte ziekteverzekering krijgt, zoals dat in de meeste Europese landen het geval is. Dat was, bijvoorbeeld, de droom van iemand zoals Edward Kennedy. Vijftig miljoen Amerikanen hebben nu geen of nauwelijks bescherming tegen ziekte. Terwijl de Amerikaanse gezondheidszorg toch duurder uitvalt dan, bijvoorbeeld, de Belgische.

De Republikeinen vechten deze wet vooral aan omdat ze de keuzevrijheid van het individu zou beperken. De redenering is dat je niemand kunt verplichten om iets te kopen wat hij niet wil hebben. Washington mag de handel wel reguleren, argumenteren ze, maar de overheid mag het koopgedrag niet dwingen. Een conservatieve rechter schokte voorstanders van de wet met de vergelijking dat je niemand kunt verplichten om een ziekteverzekering te nemen, zoals je ook niemand kunt verplichten om broccoli te eten. Tegen zo veel simplisme kan geen serieus argument op.

Er wordt verwacht dat het Hooggerechtshof zich voor de zomer uitspreekt. Als de wet of een deel ervan wordt afgeschoten, zal dat als een nederlaag voor Barack Obama worden beschouwd: de nieuwe ziektewet geldt als het paradepaardje van zijn presidentschap. Het gaat overigens ook niet alleen om deze ene wet en de aanval op de president, in volle verkiezingscampagne. Het is conservatieve Republikeinen ook te doen om de bevoegdheid van het federale parlement in het vijandige Washington om dit soort regels uit te vaardigen voor het hele land. Dat is ook het stokpaardje van de rechtse Tea Party-beweging en daarom zijn veel Amerikanen wel tegen de wet maar profiteren ze ondertussen wel van de voordelen die ze biedt. Bijvoorbeeld dat verzekeringsmaatschappijen de premies niet mogen verhogen als mensen ziek worden. Als conservatief Amerika zijn zin krijgt, is de keuze weer: betalen of geen zorg. Politiek is soms hard voor gewone mensen.

Hubert van Humbeeck