Een meesterlijke Daniel Buren in Mudam Luxemburg

Daniel Buren maakte een kritisch statement over het museum dat paradoxaal alle schoonheid overtreft.(****1/2)

Strepen van 8,7 cm

De Franse kunstenaar Daniel Buren (1938) blijft één van de weinige kunstenaars die in staat is om een krachtig artistiek antwoord te formuleren tegenover de spectaculaire architectuur van veel musea en kunstcentra. Daniel Buren is één van de meest radicale kunstenaars die sedert het midden van de jaren zestig zijn “persoonlijke signatuur” opzij zette en bekend staat als een kunstenaar die haast uitsluitend werkt met een visueel teken dat bestaat uit een gestreept motief.

Witte en alternerend gekleurde strepen van exact 8,7 cm zet Daniel Buren in als ‘outil visuel’ om via de omweg van banale decoratie (afgeleid van textiel voor zonnewering) de kunst an sich en haar omgevingsfactoren “aanwezig” te stellen.

Daniel Buren: “Ik heb begrepen dat als het teken volledig neutraal en onpersoonlijk blijft, het werk van zijn kant uiterst persoonlijk kan worden.”

Daniel Buren was in het midden van de jaren zestig lid van de fameuze groep “BMPT”, de afkorting voor de namen van de vier kunstenaars Daniel Buren, Olivier Mosset, Michel Parmentier en Niele Toroni. Deze vier radicale kunstenaars ontweken met een bijzondere en herkenbare “grafische” stijl in hun kunstproductie alle zweem van illusie en verhaal; een (groeps)attitude die toen perfect paste in een tijd waar het etaleren van het subjectieve in de kunst ferm onder druk kwam te staan.

Appendix

Museum Mudam, gelegen aan de rand van de stad Luxemburg is ronduit een pompeus en potsierlijk gebouw van de architect Ming Pei dat aan de buitenkant eerder doet denken aan een thermen-hotel en binnenin aan een luxueus shoppingcenter.

Aan de zijkant van het museum bevindt zich een klein paviljoen dat uitzicht biedt op restanten van archeologische opgravingen en eruit ziet als een luchtig tabernakel.

Mudam is een museum met een enorm glazen dak en een gebouw waarin heel veel mooie ruimte wordt verspild ter ere van de capriolen van de architect.

Dit soort gebouw is gesneden koek voor een kunstenaar zoals Daniel Buren die samen met de Amerikaan Michael Asher al meerdere keren de architectuur van musea en kunstinstellingen analyseerde en letterlijk “tentoon stelde”.

Daniel Buren nam de architectuur van Mudam nauwlettend onder de loupe en reconstrueerde op schaal 1/1 het kleine appendix-paviljoen in de monumentale museumhal die ook al wordt gekenmerkt door een gelijkaardige glazen toren die ietwat dunnetjes symbool staat voor kunst als lichtbaken…

Mudam is gelegen in de Europese zakenwijk waar na de werkuren nauwelijks een mens valt te bespeuren. Het museum Mudam ligt redelijk en veilig afgelegen van het stadscentrum net zoals na ’68 de tendens de regel werd om de campus van een universiteit ook te verbannen naar de periferie van de stad.

Licht en kleur

De reconstructie van het paviljoentje is grandioos. Ruwe gipsplaten aan de buitenkant van het gebouwtje leiden de aandacht van de bezoeker naar de perfect afgewerkte en wit geschilderde binnenruimte (white cube). Het houten torentje van het verplaatste paviljoen werd door Daniel Buren “bekleed” met filters van heldere kleuren die op elke moment van de dag de saaie architectuur van het museum belichten met onvoorspelbare kleurschaduwen die zelfs doen denken aan werk van Piet Mondriaan en Georges Vantongerloo.

Daniel Buren bedacht een kunstwerk en laat het voor de rest over aan het licht dat de mooiste en meest onvoorspelbare schaduwen creëert op de neutrale muren en de vloer van het museum…

Het Buren-paviljoen kan worden betreden langs vier grote openingen die formeel doen denken aan Burens bekende “cabanes éclatées”. De zijkanten van de muren vertonen een breedte van 3 strepen van 8,7 cm waarvan de middelste in het zwart werd uitgevoerd en als het ware de Buren-handtekening wordt van het kunstwerk.

Het museum stelt zich tentoon

Naast het enorme esthetische plezier dat een mens hier kan beleven weet Daniel Buren perfect en niet zonder ironie een deel van de architectuur van het museum zelf in het museum tentoon te stellen. Net zoals in zijn formidabele en spectaculaire ingreep op een brug naast het Museum Guggenheim in Bilbao van sterarchitect Frank Gehry weet Daniel Buren hier opnieuw een architect van formaat van antwoord te dienen met een prachtige sculptuur die tegelijk “museum” blijft.

Dit meesterwerk is te beschouwen als een index van een Daniel Buren op zijn best !

In dit werk wordt het kritische gekoppeld aan het esthetische in een vorm die het museum opnieuw ter sprake brengt als een instituut dat vandaag de kunst betuttelt en presenteert in een daartoe bedacht luxueus reservaat/oord voor de kunst.

Het is trouwens een bizar beeld om aan de inkom van het museum te worden geconfronteerd met een gipsplaten muur waarachter zich een spel van licht en kleur afspeelt al naargelang de zon schijnt of niet …

Daniel Buren maakte in Mudam een grandioos en mooi kunstwerk met een statement dat vandaag kan tellen over “het” alom tegenwoordige museum.

“Architecture, Contre-Architecture: Transposition . Travail In Situ” van Daniel Buren loopt nog tot 22 mei 2011

www.mudam.lu

Luk Lambrecht

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content