Een grand écart te veel

Een cultuursector die er niet in slaagt zorgvuldig met overheidsgeld om te springen, verdient geen subsidies.

De stront heeft weer eens een keertje de ventilator geraakt in de cultuurtempels van Vlaanderen. De beslissing van Vlaams minister (ad interim) van Cultuur Joke Schauvliege (CD&V) om het Koninklijk Ballet van Vlaanderen, de Vlaamse Opera, de koren en orkesten nauwer te laten samenwerken, leidde tot voorspelbare hysterische reacties. Vooral Kathryn Bennetts, artistiek leider van het ballet, vertolkte een glansrol. Ze kondigde met veel tremelo’s in haar stem haar ontslag aan (terwijl ze gewoon haar contract uitdient), fulmineerde dat het ballet eigenlijk met 25 miljoen euro zou moeten kunnen werken in plaats van met de 6 miljoen die het nu krijgt. Bij wijze van bisnummer krijste ze ook dat minister Schauvliege nog nooit naar een van haar voorstellingen was geweest. Een bekend deuntje dat haar in ’s lands foyers en kunstenaarscafés wellicht een open doekje oplevert. Maar misschien is het wel een grand écart te veel…

Laten we die redenering eens omdraaien. Het is in kunstenaarskringen bon ton om politici die zich bezighouden met cultuur te verwijten dat ze geen specialisten zijn. Of erger nog: cultuurbarbaren. Misschien zouden kunstpausen die met overheidsgeld werken zich eens moeten afvragen of zij wel goede bestuurders zijn. Zelfs de meest hardnekkige verdediger van overheidssubsidies (en ik reken mezelf daarbij) bevindt zich in een onmogelijke positie wanneer hij ziet hoe ’s lands (autonome!) cultuurorganisaties met belastingseld omspringen. Het amateurisme zit vaak bij de grote instellingen, die allemaal miljoenen euro’s per jaar krijgen toegeschoven. De afgelopen tien jaar moest de overheid tussenbeide komen bij – en het lijstje is onvolledig – het SMAK in Gent, het NTGent, en het Toneelhuis – omdat de rekeningen niet bleken te kloppen. Vaak bleken intendanten met internationale uitstraling (Jan Hoet, Johan Simons, Guy Cassiers) niet in staat om hun budget in evenwicht te houden.

Hetzelfde gebeurt nu bij het Ballet van Vlaanderen. Kathryn Bennetts heet een bigshot te zijn in haar vak. Sinds haar aantreden krijgt het ballet lovende kritieken in The New York Times. Die glamour en glitter staat in schril contrast met de financiële situatie van het huis. Het boekjaar 2009 werd afgesloten met een verlies van bijna 900.000 euro. De totale schuldenlast zou 2 miljoen euro bedragen. In mensentaal: het Ballet van Vlaanderen krijgt geen krediet meer bij de banken en is dus virtueel failliet. En dat terwijl de regeringscommissaris zelf zegt dat hij verschillende keren tussenbeide kwam en zo erger heeft vermeden. De verantwoordelijkheid van zakelijk leider en voormalig Antwerps schepen Chantal Pauwels is in deze verpletterend.

Is onderfinanciering de oorzaak? Dat is een dooddoener, natuurlijk. De Vlaamse overheid zuiverde eerder al eens de schulden van het ballet aan. En wie maar 6 miljoen krijgt, moet het rooien met dat bedrag. Simpel.

Schauvliege kon niet anders dan ingrijpen in die kluwen. Of het plan om opera en ballet onder een zakelijke leiding te zetten en de orkesten onder te brengen in een pool zal werken, valt nog te bezien. Dat samenwerken om te besparen de sleutel is voor een verregaande sanering van de cultuurbegroting ligt echter voor de hand. Het alternatief is de vermaledijde kaasschaaf of de hakbijl.

A propos. Liggen de gebouwen van het ballet niet op ’t Eilandje? Wedden dat een projectontwikkelaar zich nu al in de handen wrijft?

Karl van den Broeck

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content