Duitsland wikt en beschikt

De toekomst van de euro en van Europa hangt af van de balanceerkunst van Angela Merkel.

Er valt hoe langer hoe moeilijker naast te kijken: iedereen tatert er eindeloos op los over die eurocrisis, maar uiteindelijk zullen de teerlingen geworpen worden in en door Duitsland. Bondskanselier Angela Merkel zit meer dan ooit in de driver’s seat. De strijd om de ziel van de euro vergt van haar echter wel een voortdurende, erg moeilijke evenwichtsoefening.

Aan de ene kant is er voor Merkel de eigen publieke opinie die zich almaar kritischer toont ten aanzien van de Europese monetaire unie. Nog slechts een op de vier Duitsers wenst Griekenland binnen de eurozone te houden. Het geloof in de heilzaamheid van de euro voor Duitsland brokkelt gestaag af. De erg gerespecteerde Bundesbank laat haar wantrouwen ten opzichte van het voorgestelde eurobeleid voortdurend luidop blijken. Conservatieve kwaliteitskranten als de Frankfurter Allgemeine en Die Welt geven plankgas wat de europroblemen betreft. De verslaggeving in boulevardblad Bild toont zich in de geheel eigen stijl geregeld visceraal anti-euro.

Afgelopen weekend ontstond er heel wat heisa over een hoofdartikel op de website van de Frankfurter Allgemeine. Daarin werd gesteld dat met de plannen van Mario Draghi, de Italiaanse voorzitter van de Europese Centrale Bank (ECB), het met die ECB, de euro en Europa net zo zal eindigen als met de Banca d’Italia, de lire en Italië. Een aan het politieke dictaat onderworpen centrale bank leidt tot muntontwaarding en een eindeloos oplopen van de staatsschuld. Duitsers krijgen het, vanwege hun historische beladenheid, zwaar op de heupen van dit soort vergelijkingen. Om te overleven moet Merkel dagelijks rekening houden met die hypergevoeligheden.

Aan de andere kant wenst Angela Merkel ook onder geen enkel beding de geschiedenisboeken in te gaan als de grafdelfster van de euro en de monetaire unie. Ze wil de club absoluut bij elkaar houden en weet dat ze daarvoor compromissen zal moeten maken die haar erg snel en fundamenteel in conflict kunnen brengen met een meerderheid van de Duitsers. Hoe Merkel die evenwichtsoefening ten uitvoer brengt en, vooral, of en hoe ze daarbij overeind blijft, is bepalend voor de toekomst van de euro en van Europa.

Johan Van Overtveldt