Door de ogen van een kind. Foto’s van Bernard Plossu

Charleroi heeft grootse plannen om het uitzicht van de stad op te fleuren. Het Musée de la Photographie heeft daarom opdrachten gegeven aan tien fotografen om het huidige beeld van de stad vast te leggen. De Franse topfotograaf Bernard Plossu heeft zijn opdracht voltooid en het resutaat is nu in het museum te zien.

Charleroi wil eindelijk af van zijn grauw verleden. De stad heeft grootse plannen om haar imago te fatsoeneren en het de bewoners wat aangenamer te maken. De eerste werken zijn al aan de gang en het Musée de la Photographie wil van die gelegenheid gebruik maken om de eerste en komende urbanistische mutaties voor de toekomst vast te leggen. Daarom werd een opdracht gegeven aan tien kwaliteitsfotografen (negen zijn buitenlanders) om een project uit te werken rond de evoluerende stad. Er zijn vijf jaren voor uitgetrokken en de resultaten zullen te zien zijn in persoonlijke of collectieve tentoonstellingen.

Een eerste gerealiseerde opdracht werd toevertrouwd aan de Franse internationaal gereputeerde documentaire fotograaf Bernard Plosssu (°Dà Lat, 1945) die de halve wereld rondreisde om op een onbevangen manier zijn indrukken vast te leggen. Zijn manier van werken is ontwapenend omwille van zijn originele manier van werken. Hij wandelt overal rond, kijkt nieuwsgierig om zich heen en noteert met zijn camera, met de ogen van een kind, wat de omgeving te bieden heeft. Het zijn geen afgelikte beelden maar spontane indrukken en soms bewust onscherp om de atmosfeer beter te treffen. In niets te vergelijken met wat andere reportagefotografen van hun reizen meebrengen.

Om Charleroi te leren kennen vroeg hij aan de directeur van het Fotomuseum om hem in zijn Citroën DS enkele keren rond te rijden op de Ring (Périférique). Hij wilde per se die wagen omdat die een brede voorruit heeft en wat hoger op zijn wielen kan gezet worden zodat hij een betere kijk had op de omgeving. De meeste zwart/wit foto’s op de tentoonstelling laten er het resultaat van zien. Plossu registreert wat aan hem voorbijkomt, gebouwen, terrils, waanzinnige restanten van de vroegere industriële complexen en niet te vergeten, de trieste randgemeenten, Marcinelle en consorten. De wagen rijdt over de ring, onder de tunnels en de fotograaf schiet honderden beelden met zijn klassieke analoge camera.

’s Avonds gaat hij alleen op stap door de winkelstraten de uitgangsbuurten, ditmaal met een kleurfilm in zijn toestel. Hij is vooral geboeid door de lichtreclames en de sprookjesatmosfeer die ze in de stad brengen. Overdag keert hij er terug om weer andere aspecten te ontdekken. Mensen, veel mensen en hun schaduwen, de markt, de billboards en het zijn de simpele details die hem treffen, zoals een kind mag kiezen uit een overvolle snoepwinkel. Niets ontsnapt aan zijn aandacht en hij kijkt zich de ogen uit zoals hij vroeger keek in de verre exotische steden waar hij op reportage trok. Zijn nieuwsgierigheid is onbegrensd en dat maakt de charme uit van zijn foto’s.

Plossu is niet bekommerd om perfecte beelden. De techniek kent hij uiteraard maar is niet zijn eerste bekommernis. Onscherpe beelden storen hem niet wanneer ze de atmosfeer weergeven die hij wil overbrengen. Hij fotografeert al wandelend zoals een toerist maar al zijn beelden zijn geboren uit een onmiskenbare neiging om de omgeving zo onbevangen mogelijk te benaderen en weer te geven. Om het met een cliché te zeggen, de camera is een verlengstuk van zijn scherp en kinderlijk oog. Het is een haast organisch middel om de subjectieve realiteit vast te leggen. Op de vraag welke camera hij gebruikt toont hij niet zijn kleinbeeld toestel maar een eenvoudig wegwerpdingetje en zegt hij “rien que çà”. Het zit hem niet in de techniek maar in het hoofd en het oog.

Ludo Bekkers.

Tentoonstelling : Bernard Plossu, Charleroi Plossu”. Charleroi, Musée de la Photographie, nog tot 18 september.