De verspreking van Mario Draghi

De voorzitter van de ECB Mario Draghi doet beloftes die hij onmogelijk kan hard maken. Maakt de ECB zich op voor massale reddingsoperaties die niks fundamenteels oplossen?

“Binnen de grenzen van ons mandaat staat de ECB klaar om alles te doen wat moet gedaan worden om de euro te behouden. En geloof me, het zal genoeg zijn”, aldus Mario Draghi, de voorzitter van de Europese Centrale Bank (ECB), op een conferentie in Londen. De markten reageerden enthousiast: de aandelenkoersen schoten omhoog en de rentes op staatsobligaties van de noodlijdende eurolanden gingen fors naar beneden. Alhoewel het buiten kijf staat dat Mario Draghi een buitengewoon intelligente man is, moet toch worden vastgesteld dat hij in Londen iets beloofde dat hij en de ECB onmogelijk kunnen hard maken.

De euro als eenheidsmunt voor Europa kan enkel behouden blijven als er een politieke unie met heel reële bevoegdheden tot stand komt en als de Europese arbeidsmarkten nog een flink stuk flexibler worden dan ze vandaag zijn. Er bestaat nauwelijks nog discussie over het feit dat aan deze twee voorwaarden voldaan moet zijn om tot een duurzame en efficiënt werkende monetaire unie te komen. Zowel de politieke unie als de verdere flexiblisering van de arbeidsmarkten zijn beslissingen die op het politieke niveau zullen moeten genomen worden.

Mario Draghi kan als voorzitter van de ECB invloed uitoefenen op het politieke beslissingsproces, maar de finale beslissingen liggen niet bij hem. Draghi belooft dus iets dat hij en de ECB op zich nooit kunnen hard maken, namelijk het behoud van de euro zonder meer.

In feite ging het daar in Londen om een kleine verspreking vanwege de voorzitter van de ECB. Wat Draghi en de ECB immers wél met grote zekerheid kunnen beloven, is dat zij er zullen voor zorgen dat de euro en de monetaire unie op korte termijn (pakweg het komende jaar, bijvoorbeeld) zullen overleven. De ECB kan op directe en indirecte wijze systematisch het overheidspapier van eurolanden die in financieringsproblemen komen opkopen en zodoende veel druk uit het eurogebeuren wegnemen. In principe laten de statuten van de ECB een dergelijke systematische en massale interventie niet toe. Enige intellectuele spitsvondigheid op het vlak van, bijvoorbeeld, bedreigde financiële en economische stabiliteit en kortsluitingen in het normale transmissiemechanisme van het monetaire beleid bieden aan de ECB die dat echt wil de mogelijkheid om massaal dergelijk overheidspapier van de markten te halen.

Zoals eerder geargumenteerd in ‘Didier Reynders wordt (helaas) fan van Paul De Grauwe’ zullen dergelijke interventies vanwege de ECB op termijn de europroblemen niet oplossen, integendeel zelfs. Met een aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid kan gesteld worden dat op die manier de europroblematiek op termijn zelfs nog groter en structuler gemaakt wordt.

Bovendien zendt Mario Draghi met zijn uitspraken in Londen een erg fout signaal in de richting van de politieke bewindslui. Als mijnheer Draghi en zijn ECB het behoud van de euro toch kunnen verzekeren, waarom zouden zij zich dan nog moeten uitputten in zware saneringen en herstructureringen?

Johan Van Overtveldt