De strakke hand, het lege hoofd

In de rel om de verdeeltaks toonde minister-president Kris Peeters (CD&V) andermaal dat hij enige baas is in de Vlaamse politiek.

Tijdens de begrotingscontrole van februari had de Vlaamse regering beslist dat wanneer bij een echtscheiding een van de twee partners de andere uitkoopt om het huis te houden, de belasting op die transactie zou stijgen van 1 naar 2 procent. Opbrengst: 30 miljoen euro. Het was maar een van de vele maatregelen, en geen haan die ernaar kraaide. Tot Lode Vereeck (LDD) half april die ‘miserieheffing’ ontdekte. Ineens begon het iedereen te dagen het dat de Vlaamse regering specifiek de groep van echtscheiders uitkoos voor een extra opbrengst van 30 miljoenen euro. Veel maatschappelijke relevantie valt achter die ingreep dus niet te zoeken. Het is een maatregel om de kas te doen kloppen. Veel protest werd niet verwacht: echtscheiders richten hun woede op elkaar, exen gaan niet schouder aan schouder betogen op het Martelarenplein.

Het was dus een tegenvaller dat er politiek debat kwam over wat oogde als een technische ingreep. Ook al omdat één fractieleider van de meerderheid zich aansloot bij het verzet: SP.A’er Bart Van Malderen. Het gebeurt wel meer dat het parlement hier en daar nog iets bijschaaft aan de begrotingsvoorstellen: in de bevoegde commissie dient men dan een amendement in. Zelden doet men dat op de voorpagina van een krant – zoals Van Malderen deed. Dat was meteen zijn ‘fout’. Hij meende dat een parlementslid ook publiek even mag scoren, tegen de regering in. En dus tegen de minister-president in. Wist Van Malderen niet dat het bewuste voorstel van de verdeelheffing afkomstig was van het kabinet van Peeters zelf, en dat de SP.A-cabinetards het tijdens de onderhandelingen in de schoot van de regering hadden aanvaard?

Het vervolg was typisch voor de werking van het kabinet-Peeters II. Het is een regering waarin de ene moeilijk kan verdragen dat een andere zich profileert. Het is ook geen toeval dat uitgerekend deze regering voor ‘de kaasschaaf’ koos: een inhoudelijk debat is niet nodig, enige kennis van wiskunde en rekenen met procenten volstaat. Ook dat heet ‘beleid’.

Ook nu weer. Als de SP.A’ers de miserieheffing wilden schrappen, dan moesten ze maar ‘op hun begrotingen’ 30 miljoen euro vinden. Zo gaat dat al langer. Als Pascal Smet iets extra’s wil op Onderwijs, wordt dat eerst op de een of andere manier verrekend bij Ingrid Lieten of Freya Van den Bossche, want beiden van de SP.A. Evengoed ligt Verkeer (Hilde Crevits) al snel in balans met Cultuur (Joke Schauvliege) of Welzijn (Jo Vandeurzen), want alle drie CD&V. Die afwegingen zijn dus nooit inhoudelijk (Verkeer heeft niets te maken met Cultuur), telkens rekenkundig.

Ook het nu bereikte compromis is er naar. Er wordt een nóg hogere verdelingsheffing doorgevoerd, maar met een sociale correctie. (Dat overtuigt het publiek niet, maar is altijd verteerbaar voor socialistische cabinetards). Kris Peeters legde het nieuwe akkoord uit, en deed dat in aanwezigheid van de fractieleiders. Zo werd Van Malderen naar Canossa gedwongen. U weet wel, in Canossa vond ooit de fameuze boetetocht plaats van een wereldlijke heer naar de echte vorst op aarde: naar de paus. In Vlaanderen: naar Kris Peeters.

Peeters toonde zich de enige, echte baas: de leider van de regering, de temmer van het parlement. De pikorde is hersteld, de begroting klopt, dat volstaat. Bij de verdeelheffing werd er zelfs geen inhoudelijk verhaal meer verzonnen. Vlaanderen wordt bestuurd met strakke hand, en een leeg hoofd.

Walter Pauli