De pet van Washington

De VS vroegen aan de NAVO-partners in Brussel om meer te betalen voor de uitstap in Afghanistan. Helemaal klaar zijn ze niet met die oorlog.

Het was misschien haar laatste bezoek aan Brussel als actieve politica en echt vrolijk zal Hillary Clinton er niet van geworden zijn. De vergadering van de ministers van Buitenlandse Zaken en van Defensie van de NAVO moest de top voorbereiden die de alliantie eind mei in Chicago houdt. Minder dan zes maanden voor de presidentsverkiezingen is dat een moment voor Barack Obama om in zijn eigen stad het bewijs te leveren van zijn internationale leiderschap. Zo zou duidelijk moeten worden dat de afwikkeling van de oorlog in Afghanistan goed is geregeld. Eind 2014 wil Obama daar de bladzijde omdraaien.

Alleen klopt het scenario nog niet helemaal, zoals het voor dat feest in Chicago is uitgeschreven. Om te beginnen, lieten de taliban met een offensief in het hart van de Afghaanse hoofdstad Kabul weten dat er nog met hen moet worden gerekend. Vervolgens moest defensieminister Leon Panetta zich in Brussel weer verantwoorden voor gelekte beelden van Amerikaanse soldaten die pronken met verhakkelde lichamen van tegenstanders. Het is niet het eerste incident in zijn soort en er volgt altijd een reactie op, met weer nieuwe doden. Niet alleen de Amerikanen zijn de oorlog beu. Iedereen begrijpt ondertussen dat deze operatie allang zinloos is.

Het probleem is dat de NAVO ondertussen een paar honderdduizend Afghaanse soldaten heeft opgeleid, die de operaties geleidelijk moeten overnemen. Die moeten ook na 2014 uitrusting krijgen en betaald worden. Er moet ook worden voorzien in de Amerikaanse omkadering van die soldaten – want de VS geven Afghanistan natuurlijk niet helemaal uit handen. Het land blijft een belangrijk steunpunt van het Pentagon in de regio. Er is becijferd dat er daarvoor van dan af ruim drie miljard euro per jaar nodig is. Washington vindt dat het die last in een tijd van economische crisis en grote overheidsschuld niet alleen kan dragen. Het wil de helft van de rekening graag naar de Europese bondgenoten doorschuiven, maar veel overschot op de begroting hebben die, zoals bekend, ook niet. Het baart ook zorgen dat het Afghaanse leger na 2014 tienduizenden soldaten moet laten vertrekken, omdat er geen geld is om ze allemaal te betalen. Veiligheidsdiensten vrezen dat ze met hun opgedane kennis naar de taliban overlopen of gewoon de misdaad in stappen.

Dus neemt ook de Amerikaanse wrevel weer toe over de Europese krenterigheid als het over defensie gaat. Amerikaanse analisten wijzen er graag op dat de oorlog met Libië heeft aangetoond dat zelfs het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk niet zonder de gesofisticeerde Amerikaanse communicatietechnologie en wapensystemen kunnen. Het is een bekende discussie. Zolang de Koude Oorlog duurde, droegen de VS zonder morren het leeuwendeel van de last. Nu wil Washington dat Europa meer doet voor zijn eigen veiligheid. Of accepteert dat de NAVO aan betekenis en slagkracht verliest.

Daarover ging de discussie in Brussel onder meer, en ze is niet afgerond. Barack Obama is nog niet zeker van een vlekkeloze top in Chicago. De vraag die niet werd gesteld, is die naar de goede zin van de inzet van al die middelen in Afghanistan. En of het heeft opgebracht wat ons ooit werd voorgespiegeld.

Hubert van Humbeeck