De overbodige Europese top

De drie pijlers van een strategie voor meer groei en meer jobs.

Op 23 mei komt er een Europese top over groei en jobs. Er kan weinig twijfel over bestaan dat dit initiatief een tegemoetkoming is aan de nieuwbakken Franse president François Hollande, die zich tijdens zijn campagne schor schreeuwde over relance, groei en jobs. Politiek gezien zal deze top dus allicht wel zinvol zijn, maar economisch druipt de overbodigheid ervan af. Het is immers zonneklaar wat moet gebeuren om tot meer groei en meer jobs te komen in Europa. Nog maar eens een Europese top kan daar niks zinnigs aan toevoegen.

De analyse is volkomen terecht: meer groei en meer jobs zijn onontbeerlijk om de structurele problemen van Europa (publieke financiën, vergrijzing, bankencrisis, …) op te lossen. De enige zinvolle groeistrategie bestaat uit drie onderdelen. Het eerste element is een oplossing van de eurocrisis of toch op zijn minst een geloofwaardig begin van een oplossing. De twijfels over de toekomst van de euro en de monetaire unie veroorzaken grote onzekerheid, zowel voor producenten en investeerders als voor consumenten en spaarders. Een groeiend probleem in het wegnemen van die drukkende onzekerheid is de snel slinkende geloofwaardigheid van de Europese politici. Er is al zo vaak zo hard geroepen en er zijn al zo veel cosmetische en onrealistische ‘oplossingen’ naar voren geschoven dat zelfs als die politici morgen met ernstige stappen in de richting van de absoluut vereiste politieke unie komen, zij eerst een berg aan heel begrijpelijke scepsis zullen moeten wegwerken.

De tweede pijler van de enige zinvolle groeistrategie is het onverkort voortzetten van het saneringsbeleid. Met het huidige beleid gaan alle eurolidstaten op termijn naar schuldniveaus van 200 procent van het bbp tot 500 procent en zelfs nog meer. Dat vooruitzicht boezemt de geld- en kapitaalmarkten om begrijpelijke redenen angst in. De houding van de markten zwengelt de onzekerheid bij alle economische spelers voort aan en werkt remmend op economische groei en jobcreatie. Stoppen met saneren is dus een bedreiging voor de groei en geen aanslag op de groei. Kanselier Angela Merkel en enkele anderen zullen dat op 23 mei zonder twijfel duidelijk maken aan Hollande. Integraal onderdeel van een volgehouden saneringsbeleid is de grote schoonmaak in de bankenwereld. De blijvend precaire situatie van een aantal banken blijft als een donkere schaduw over de publieke financiën van meerdere landen hangen.

De derde pijler bestaat uit maatregelen om de marktwerking te verbeteren. Een betere marktwerking verhoogt de economische efficiëntie en draagt zo bij aan de economische groei. Elk euroland heeft hier een eigen todolijstje, maar het functioneren van de arbeidsmarkt is wel een algemeen voorkomend zorgenkind. Voor een land als België mogen we daar ook de energiemarkt en de distributiemarkt aan toevoegen.

Pas als van de genoemde drie pijlers ernstig werk gemaakt wordt, is het zinvol een goed idee als, bijvoorbeeld, de verhoging van de middelen van de Europese Investeringsbank om doordachte publieke investeringen mogelijk te maken, concreet ter hand te nemen.

Johan Van Overtveldt