De kruistocht van N-VA

De N-VA heeft de aanval op de provincies ingezet. Doel: de ruggengraat van CD&V definitief breken.

Toen de Vlaamse regering in juli 2009 aantrad, kwam er een onopvallend maar cruciaal zinnetje in het regeerakkoord terecht: ‘Zo komen we tot een sluitende lijst van provinciale bevoegdheden die een grondgebonden karakter hebben.’ Bij de provinciebesturen gingen meteen alle alarmen af. Zij realiseerden zich dat het de N-VA menens was met haar ‘interne staatshervorming’. Net als de Volksunie vroeger heeft de partij van Bart De Wever het niet zo begrepen op de provincies. Door hen voortaan enkel nog grondgebonden materies te laten beheren, worden ze nagenoeg vleugellam gemaakt. De laatste jaren hebben de provincies zich vooral geprofileerd op het vlak van cultuur en toerisme. Dat gaf hen ook een hipper imago. Met hun aanzienlijke financiële middelen konden ze de steden en de Vlaamse overheid makkelijk beconcurreren.

De coalitiepartners van N-VA in de Vlaamse regering susten hun gouverneurs en gedeputeerden dat het allemaal niet zo’n vaart zou lopen. Ook de Vereniging van Vlaamse Provincies raadde de provincies aan om zich koest te houden. Er werden studies besteld die als munitie moesten dienen voor een debat in het najaar. Minister van Binnenlandse Aangelegenheden en N-VA’er Geert Bourgeois zou dan wel tot ‘betere’ inzichten komen.

Niet dus. In volle komkommertijd joeg Bourgeois zijn ‘Groenboek Interne Staatshervorming’ door de Vlaamse regering. Daarin schetst hij de contouren van een nieuw Vlaanderen dat vooral steunt op stadsgewesten en gemeenten, enerzijds, en op het Vlaamse bestuursniveau anderzijds. Dat hij het meent, blijkt uit de exhaustieve lijst van instellingen die de provincies moeten afstaan: het Diamantmuseum, Fotomuseum, Modemuseum, Zilvermuseum, De Warande, het Caermersklooster, Mu.Zee, Gallo-Romeins Museum, Openluchtmuseum Bokrijk, … Een ware strooptocht.

Vooral bij CD&V en SP.A groeit de onrust. Minister Ingrid Lieten kreeg van haar Limburgse achterban de volle laag en Kris Peeters wordt door de gedeputeerden van CD&V al als een verrader beschouwd omdat hij Bourgeois niet heeft kunnen counteren.

De kans is reëel dat de provincies verder worden ontmanteld. Dan wordt het ook uitkijken naar het standpunt van minister van Cultuur Joke Schauwvliege (CD&V). Als zij wel de provinciale cultuurinstellingen maar niet de bijbehorende middelen krijgt, dreigt een implosie van het Vlaamse cultuurbeleid.

De strooptocht van Bourgeois, is ook een kruistocht. De N-VA heeft het immers ook gemunt op de partijfinanciering die via de provincies verloopt. Die werd in 2000 in het leven geroepen omdat vooral de SP.A na het Agustavonnis op droog zaad kwam te zitten. Jaarlijks delen de provincies een dikke 4 miljoen euro uit aan de partijen. ‘Om de fractiewerking’ te betalen, luidt het. De N-VA profiteert sinds het springen van het kartel met CD&V bijna niet van dat provinciale overheidsmanna. Daarom hoefde Bourgeois niet om te kijken toen hij in juni de deputaties opdroeg om te controleren of het provinciale geld wel degelijk wordt gebruikt voor de werking van de fracties. Indien dat niet zo is – en alle partijen geven toe dat dat niet zo is – dan moet het geld worden teruggevorderd. Als die terugvordering ook retroactief wordt, betekent dat een aderlating van miljoenen euro’s voor de traditionele partijen.

De doodsteek van de provincies wordt op federaal niveau voorbereid. De grondwetsartikels waarmee ze kunnen worden afgeschaft, zijn voor herziening vatbaar verklaard. Wanneer N-VA ook die slag thuishaalt, breekt de partij voorgoed de macht van haar vroegere kartelpartner. Die levert in zijn eentje een derde van alle gedeputeerden en is nog steeds goed voor meer dan 30 procent van de stemmen in alle Vlaamse provincies.

Karl van den Broeck

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content