De gerafelde broekspijpen van Didier Reynders

Men zou verwachten dat de verklaringen van minister van Financiën Didier Reynders meteen tot zijn ontslag leiden. Maar nee, zijn bekentenis heeft in Europese kringen niet de minste rimpeling veroorzaakt.

Volgens een commentator in de krant De Tijd stond het als een paal boven water dat de Griekse overheid en de Griekse samenleving zowat iedereen in Europa hadden bedot. ‘De Griekse overheid heeft gelogen, statistieken gemanipuleerd, verdoezeld. De Europese banken zijn dus bedrogen door de Griekse overheid.’

Vandaag weten we dat dit niet klopt. ‘Van bij de toetreding van de Grieken tot de eurozone in 2001 wisten we dat hun statistieken vervalst waren.’ Dat verklaarde de Belgische vicepremier en minister van Financiën Didier Reynders begin deze week in de Franse zakenkrant La Tribune. En hij kon het weten, zegt Reynders erbij, want België was toen voorzitter van de Europese Unie.

Men zou verwachten dat een dergelijke bekentenis meteen tot het ontslag van die minister leidt. Maar nee, Reynders’ verklaring heeft in Europese kringen niet de minste rimpeling veroorzaakt. Want al zijn collega’s in de Europese ministerraad wisten inderdaad dat de Grieken met vervalste cijfers waren komen aandragen. Maar in die dagen werd er zelfs door achtbare economen, die vandaag met geheven vinger aan de kant staan, toegegeven dat de euro inderdaad op een wankele fundering steunde. Maar, zo werd er meteen bij gezegd, dit probleem zou zich gaandeweg, als vanzelf, oplossen als gevolg van de machtige integratiedynamiek die de invoering van de eenheidsmunt zou losmaken. De invoering van de euro moest op de eerste plaats de kapitaalbewegingen binnen de Europese Unie vergemakkelijken. En dat was geheel in de neoliberale tijdgeest van die jaren.

Liep dat even fout. Ja, vandaag is minister Reynders het helemaal eens met de Duitsers. Het is nu aan de Grieken – de Griekse bevolking, welteverstaan – om inspanningen te doen. Er mag van de banken een inspanninkje worden gevraagd om de Griekse schuld te spreiden, maar dan wel op vrijwillige basis. De financiële gezondheid van de West-Europese banken, die intussen al hun gevaarlijke schuldpapier in de koffers van de Europese Centrale Bank dumpten, is nog te zwakjes.

Zo bekeken heeft de Europese Unie de eurozone uitgebouwd, zoals de Belgen hun opeenvolgende staatshervormingen en hun sociaaleconomische beleid, op basis van gedroomde, om niet te zeggen bijgekleurde cijfers.

In de eerste versie van de bijzondere financieringswet, die van 1989, werd al dan niet bewust gerekend met een daling van de Brusselse schoolbevolking, terwijl die in werkelijkheid fors zou toenemen. Wat het Franstalige onderwijs na een tijd in een lastig parket bracht en een aanpassing vergde van die financieringswet, die vandaag loodzwaar weegt op de federale financies.

Van de notionele-interestaftrek werd voorspeld dat die niet meer dan 500 miljoen zou kosten aan de federale overheid. Vandaag weten we dat die notionele interestaftrek, als die in ongewijzigde vorm wordt gehandhaafd, de Belgische overheid miljarden euro’s kost. En door de nog niet-gebruikte notionele-interestaftrek – omdat de bedrijven in het verleden recht hadden op meer dan ze konden gebruiken – is het, volgens SP.A-Kamerlid Dirk Van der Maelen, nu al zeker dat de opbrengst van de vennootschapsbelasting de komende jaren fors zal tegenvallen.

De werkloosheidscijfers worden – niet alleen in België overigens – helemaal bijeengelogen. Officieel telt ons land goed 469.000 werklozen. Maar met de werklozen in andere uitkeringsprogramma’s erbij stijgt dat cijfer naar om en bij het miljoen. Bij die laatste groep zitten ook de bruggepensioneerden die op hun 52ste door AB InBev naar de RVA werden gesaneerd, zonder dat de sociale partners zich verzetten. Wat de werkgevers niet belet om krachtig te pleiten voor het optrekken van de pensioenleeftijd naar 67.

De werkgelegenheidsgraad zou een betrouwbaarder meetinstrument zijn. Zou het moeten zijn. Maar ook hier, zo verzekeren specialisten, worden sommige categorieën van oudere bruggepensioneerden en werklozen uit geweerd.

Steunend op dit soort ficties moet hier een staatshervorming worden doorgevoerd en een nieuw sociaal systeem worden uitgedokterd.

Het is van alle tijden dat beleidsmakers op de duur hun eigen constructies en zelfs verzinsels gaan geloven. Maar als er dan eens ongelukken gebeuren – zoals in Griekenland of in België, dat geen federale regering te been krijgt – gaan politici gelijken op die valse sinterklazen bij Godfried Bomans, bij wie men plots de gerafelde broekspijpen onder de soutane opmerkt. Didier Reynders is er zo eentje.