De begroting als schoonheidswedstrijd

Di Rupo houdt België met zijn schrale begroting in het Europese peloton. Dat hoeft geen enthousiasme op te wekken, maar afschuw is even overdreven.

De beoordeling van de begroting van Di Rupo I was voorspelbaar. De meerderheidspartijen deden overdreven positief, de verzamelde opposanten overdreven negatief. Terwijl die begroting eenzelfde evaluatie verdient als het gros van de prestaties van het kabinet-Di Rupo: een redelijk lauwe.

De – rechtse, Vlaamse – tegenstanders van Elio Di Rupo hebben gelijk als ze zeggen dat er niet veel structurele visie zit achter deze begrotingscontrole. Dat de budgettaire inspanning niet zo enorm is als de regering wil doen geloven. Dat een aantal maatregelen minder zal opbrengen dan voorgesteld. De linkse oppositie heeft een punt dat veel van de besparingen uiteindelijk gecumuleerd opgehoest zullen worden door de modale Belg. De regering rekent de advocaten een btw van 21 procent aan, maar een groot deel van dat percentage komt natuurlijk op de factuur van de burger die rechtsbijstand nodig heeft.

Di Rupo heeft dan weer een punt wanneer hij zegt dat de maatregelen best een aanvaardbare mix zijn van nieuwe lasten en besparingen, ook in de sociale zekerheid. Wanneer hij zegt dat een aantal sterke schouders die in de loop der jaren de kans kregen om zo onopvallend mogelijk zo weinig mogelijk belasting te betalen, dat straks wel moeten doen: de grote bedrijven, de advocatuur. Wanneer hij zegt dat in de belastingen dus enige fairness wordt hersteld.

Niet dat deze begroting daarom een ‘schoonheidsprijs’ verdient. Vreemd toch, dat die term altijd opduikt wanneer het over begrotingen gaat. Een begroting willen beoordelen met een schoonheidsprijs is hetzelfde als een beautycontest willen organiseren voor blinden en hun geleidehonden: het heeft zo weinig zin. In de jaren negentig werden de begrotingen van Jean-Luc Dehaene óók afgedaan als loodgieterswerk. Ook toen zat er weinig lijn in zijn dikke catalogus met besparingen. Ook Dehaene verhoogde de accijnzen op alcohol en tabak, zoals nu Di Rupo heeft beslist, en hij deed er nog een verhoging van de accijnzen op diesel en benzine bij, wat Di Rupo niet heeft willen doen. Met zijn lelijke begrotingen bereikte Dehaene wel zijn strategische doel: hij loodste België de eurozone in. En Di Rupo houdt België met zijn schrale begroting in het Europese peloton. Dat hoeft geen enthousiasme op te wekken, maar afschuw is even overdreven.

Dat neemt niet weg dat dit kabinet in alle peilingen een electorale bodemkoers blijft varen. De Vlaamse regeringspartijen boeken niet de minste structurele vooruitgang. Voor socialisten is deze regering pijnlijk rechts: kijk naar de opgang van PVDA+/PTB, klein maar werkelijk. Voor liberalen is de reputatie van dit kabinet verontrustend links: anders dan Open VLD krabbelt zelfs het groggy geslagen VB stilaan overeind. En omdat de premier een Franstalige socialist is, slaagt CD&V er moeilijk in om zich bij de Vlaamse middenklasse te verkopen als de motor van redelijk, verantwoordelijk beleid.

Misschien doet de regering te weinig waarin ze misschien niet heel goed is maar ook niet rotslecht: begrotingen opstellen, zonder veel visie toch veel nuttige economische maatregelen en maatregeltjes nemen. Het is niet wervend, maar het wekt mogelijk wat vertrouwen op: regeringsleden als Maggie De Block, Koen Geens, John Crombez of zelfs Jean-Pascal Labille werken hard en boeken soms zelfs wat resultaat.

De meerderheid moet alvast veel minder doen waarin ze écht slecht is: zich laten meeslepen in debatten over fantasie prikkelende bijzaken. Stampij maken over Fabiola, over Syriëstrijders die haast niemand kent en waarover dus iedereen een mening heeft, over het verbieden van feestjes waar men à volonté drinkt – gratis nog wel. Een parlementaire meerderheid die zonder het te beseffen bezig is met het afschaffen van onze trouwfeesten en zomerbarbecues mag zich in het licht van de volgende begrotingscontrole eens afvragen of ze haar eigen geld wel waard is.Di Rupo doet ongeveer wat Dehaene deed met de begroting. Dat hoeft geen enthousiasme op te wekken, maar afschuw is even overdreven.

Walter Pauli