Connecticut: Kroniek van een aangekondigd bloedbad

De schietpartij in Connecticut verrast geen seconde. Amerika moet strengere wapenwetten hebben en wel nu meteen. Nog langer op je handen blijven zitten en wachten op de volgende slachtpartij is criminele nalatigheid.

Elke zondagochtend ligt er hier voor mijn huis in Saint Paul, Minnesota, een dubbeldikke krant op de stoep. Ik hou ervan om dan bij het ontbijt de halve kilo advertentieblaadjes die er middenin zit te doorbladeren.

Daar staan aanbiedingen in voor biefstukken en koelkasten en dus ook voor vuurwapens. Die worden hier verkocht in gewone sport- en kampeerwinkels.

Daar zijn jachtgeweren bij, en lichte handwapens die je bijvoorbeeld in de kast zou leggen voor het geval een inbreker je komt belagen. Maar ook vervaarlijk semi-militair tuig van merken als Glock, Sig Sauer en Bushmaster.

Als die namen u bekend in de oren klinken, is dat geen wonder. Het zijn dezelfde wapens die gebruikt werden bij de schietpartij in Connecticut. En hier worden ze dus naast de spaarlampen en stofzuigers aangeprezen in het drukwerk dat meegeleverd wordt met je zondagskrant, alsof het de gewoonste zaak van de wereld is.

Koude rillingen en razernij

Al blijven ze schokkend, schietpartijen zoals in Connecticut verrassen geen seconde meer in de VS. Ze komen de hele tijd voor. De manier waarop Amerika omgaat met vuurwapens is en blijft dan ook volkomen krankzinnig.

Dit nieuwste bloedbad is natuurlijk extra wraakroepend. Op de eerste plaats omdat er twintig kleine kinderen willekeurig neergemaaid werden.

Ik ben één van de vele miljoenen mensen die kinderen hebben in Amerikaanse lagere scholen. Die van mijn zoontje is hier om de hoek. Het is een buurtschooltje in een gezellig, oud, maar goed onderhouden gebouw. Ik ga er elke week helpen met de leesles. Je loopt er zo binnen. Om maar te zeggen: het had ieders kind kunnen zijn.

Wanneer je het ‘breaking news’-berichtje op je gsm krijgt, lopen de koude rillingen je dan ook over de rug. Helemaal razend word je wanneer je twee seconden later het feit dat het je eigen kind had kunnen zijn koppelt aan de wetenschap dat er absoluut niks gebeurt om dat te voorkomen.

Ritueel bij slachtpartijen

Dit is alweer de zoveelste wilde schietpartij in de VS. Het was niet eens de enige deze week. Een paar dagen terug nog sloeg iemand aan het schieten in een winkelcentrum in Oregon. Op basis van het verleden kan je echter alleen maar besluiten dat er ook deze keer weer niks zal veranderen.

Het ritueel na dit soort bloedbaden is bekend. Tientallen satellietwagens van de televisie en honderden journalisten zwermen uit over de getroffen gemeente. Een paar dagen lang is er nauwelijks wat anders in het nieuws.

Plichtsbewust worden dan de treurende nabestaanden opgevoerd. De buren en vrienden van de dader komen voor de camera verklaren dat ze het niet hadden zien aankomen. Hij was een hele gewone jongen, meneer. Misschien een beetje teruggetrokken, maar verder altijd beleefd wanneer je hem tegenkwam.

Op de plek van het onheil brandt men kaarsjes. Er is een herdenkingsdienst. Zijn er genoeg doden gevallen, dan komt met een beetje geluk zelfs de president spreken. Iedereen huilt tranen met tuiten. Het hele land voelt mee.

Steeds komen er ook mensen zeggen dat het nu echt wel tijd wordt om iets aan de wapenwetten te doen. Heel veel mensen knikken instemmend. En vervolgens gebeurt er helemaal niks, tot enkele maanden later de volgende slachtpartij plaatsgrijpt en het molentje weer van voor af aan begint te draaien.

In de clinch met de wapenlobby

Amerikanen en hun wapens, het is een oud zeer. Eerlijk gezegd: dat mensen een jachtgeweer hebben om een hert te schieten, het kan me geen ene moer schelen. Zelfs jet occasionele revolvertje om boeven uit je huis te houden wil ik mits strenge regels misschien nog wel door de vingers zien.

Maar dat gewone burgerlui haast zonder paperassenwerk Glocks (het geliefde wapen van de politie) en allerlei versies van militaire aanvalswapens als de AR15 en de M16 mogen aanslepen, is natuurlijk vragen om problemen. Kent u buiten, pakweg, Congo of Afghanistan veel plekken waar dat normaal is? Nee, toch?

De reden waarom je daar niets aan kan veranderen, is natuurlijk simpel. Politici – zo goed als alle Republikeinen en ook een niet te onderschatten aantal Democraten – zijn als de dood om de machtige National Rifle Association (NRA) voor het hoofd te stoten. De NRA heet de machtigste lobbygroep des lands te zijn. Ga daarmee in de clinch, zo wil de conventionele wijsheid in Washington, en je carrière is over.

En zo krijg je dat andere onderdeel van het vaste ritueel. De dag van het bloedbad wordt er geopperd dat het inderdaad een goed idee zou zijn om na te denken over wapenwetten. Máár, zo vervolgt men steevast (en ook deze keer weer), nu is niet het moment om daarover te praten. Nu is namelijk het moment voor stille bezinning, sereniteit en solidariteit met de nabestaanden.

Drie maanden later is alles grotendeels vergeten en dan is het ook weer niet het goeie moment. Dan zijn er namelijk alweer andere belangrijke dingen te regelen. En je gaat die toch niet hypothekeren door je politieke kapitaal te vergooien aan een partijtje modderworstelen met de NRA, zeker? Denk aan je carrière, man.

Kleuterjuf met pistool

En dan zijn er de andere argumenten die steeds maar weer van stal worden gehaald. Er zijn sowieso al 280 miljoen legale vuurwapens voor 310 miljoen Amerikanen. Die krijg je niet weg. En illegale wapens haal je niet simpelweg van straat door ze te verbieden.

En er is natuurlijk de grondwet, die zegt dat mensen een wapen mogen hebben, al werd die geschreven door lui met poederpruiken op die leefden in de tijd dat je met musketten schoot die je na elke kogel met de hand moest herladen en niet met lichtjes gemodificeerde machinegeweren die destijds ontworpen werden om het Rode Leger tot staan te brengen.

Waar trek je de grens voor dat grondwettelijke wapenbezit? Een Glock? Een Uzi? Een M16? Een bazooka? Voor je het weet hoor je mensen pleiten dat ze hun eigen Predator-drone mogen hebben.

Steeds hoor je ook mensen redeneren dat het enige dat wapengeweld voorkomt nog méér wapens is. Als het personeel van de school wapens gedragen had, dan had je dit niet meegemaakt, stellen ze dan. In de staat Michigan werd er deze week nog een wet goedgekeurd die dat legaal maakt.

Los van het feit dat een kleuterjuf die met een pistool voor de klas staat een volkomen krankjorum idee is, getuigt dat van een wel heel scheve logica. De VS is nu al het land met de zwaarst bewapende burgers ter wereld. Als meer vuurwapens voor minder vuurwapengeweld zouden zorgen, dan zou dit het veiligste land op aarde zijn.

Maar dat is het dus niet. Wel integendeel. En dan hebben we het niet eens over wilde schutters.

Zo was er hier in Minneapolis vorige week nog het geval van een vierjarig jongetje dat zijn tweejarige broertje doodschoot toen hij het geladen pistool van zijn vader vond en dat per ongeluk afging toen hij ermee zat te spelen. Of dat van de 61-jarige man in Rochester die bij nacht iemand aan zijn achterdeur hoorde morrelen, zijn pistool pakte, de trekker overhaalde en twee seconden later tot zijn ontzetting moest vaststellen dat hij zijn eigen zestienjarige kleindochter had neergeschoten.

En dat zijn dan nog alleen maar de gevallen van de laatste twee weken in één staat, Minnesota. Je hoeft maar twee minuten te Googlen om legio voorbeelden over het hele land terug te vinden.

Vermoord in Amerika

Jaja, het komt ook elders voor. Gestoorde individuen vind je overal, zelfs in België, en er zullen er altijd wel zijn die finaal doorslaan. Alleen heeft dat in Amerika met zijn lakse wapenwetten veel zwaardere gevolgen. Stelt u zich maar eens voor wat een Kim De Gelder of een Hans Van Themsche had kunnen aanrichten met een AR-15 en een tactisch vest vol extra laders en kogels – want die kan je in de VS ook volop krijgen.

Je kan er dus niet omheen: de VS zit met een ernstig probleem. Cijfers aan de FBI en het Britse ministerie van Binnenlandse Zaken liegen er niet om.

In 2009, het laatste jaar waarvoor vergelijkbare cijfers beschikbaar zijn, werden er in Groot-Brittannië met zijn strenge wapenwetten 648 moorden gepleegd, waarvan 39 met vuurwapens. Nauwelijks één op zestien, dus. In de VS, waar weliswaar vijf keer meer mensen wonen, waren er dat jaar niet alleen 15.241 moorden (23,5 keer meer dan in Groot-Brittannië), maar ook 9146 met vuurwapens. Dat is haast twee derde.

Niet alleen heb je in Amerika veel meer kans om vermoord te worden, de kans is ook veel groter dat dat met een vuurwapen gebeurt. Wat geen wonder is. Als er in je land overal vuurwapens in omloop zijn, worden die ook veel frequenter gebruikt. Al de rest is sofistische lulkoek.

Krokodillentranen betekenen niks

De boodschap is dan ook duidelijk. Je moet wat doen aan die wapens. De oorzaken van wilde schietpartijen zoals in Connecticut zijn onderhand bekend. Zo goed als altijd zijn de schutters jongemannen die sinds hun tienerjaren aan psychische problemen lijden, door de mazen van de hulpverlening glippen en wanneer ze finaal door het lint gaan veel te makkelijk aan vuurwapens kunnen komen.

Ik wil niet gezegd hebben dat je alles kan oplossen door de wapenwetten te verstrengen, maar het is wel het allerminste wat je kan doen. Steeds maar op je handen blijven zitten bij dit soort bloedbaden is niet meer of minder dan criminele nalatigheid.

Moge de tranen van Obama, die in de perszaal van het Witte Huis “betekenisvolle actie” beloofde om nieuwe tragedies te voorkomen, dan ook het eerste grote politieke feit van zijn tweede ambtstermijn zijn.

Die tranen alleen al verplichten Obama tot optreden. Een president die staat te huilen op het podium en het vervolgens vertikt om stappen te zetten, zoals Obama deed bij de vorige schietpartijen tijdens zijn presidentschap, verliest alle geloofwaardigheid.

Miljoenen ouders in dit land zouden hun kinderen graag met een gerust goed naar school willen kunnen sturen. Obama moet alvast niet meer herkozen worden, dus die kan zich een clash met de NRA permitteren.

Aan krokodillentranen hebben we niks. Waar wacht u op, Mr. President?