Luc Baltussen

Concurreren of overleggen?

Luc Baltussen Luc Baltussen is redacteur bij Knack.

Niet alleen de consumenten betalen de crisis.

Het schijnt dat we meer gaan moeten betalen voor wat we doen met onze bank. Waar dat verhaal vorige week opdook, is niet helemaal duidelijk. Maar bij de bankenfederatie Febelfin willen ze het ook niet echt ontkennen. Want al zit er geen gecoördineerde strategie achter -laten we dat voor de goede orde even veronderstellen – er kunnen wel een hoop verklaringen voor bedacht worden.

De meeste van die verklaringen hebben te maken met de waterval van maatregelen die de voorbije paar jaar genomen zijn om nieuwe bankcrisissen te vermijden. De centrale vaststelling is dat veel banken te groot en te kwetsbaar geworden waren en dat we er allemaal samen baat bij zouden hebben als ze weer wat kleiner en bescheidener werden. Banken moeten weer ’traditioneel’ gaan bankieren, zo heet het. Niet meer proberen grote winsten te boeken met het verhandelen van obscure financiële producten, maar gewoon eerlijk hun brood verdienen met het renteverschil tussen spaargeld aan de ene en kredieten aan de andere kant.

Een eerste probleem is alvast dat die ’traditionele’ manier van bankieren heel wat minder groot geld in het laatje brengt dan de commissies op exotische producten. Een tweede probleem is dat banken tegenwoordig veel meer degelijk kapitaal moeten opzijzetten in verhouding tot de risico’s die ze nemen. Dat betekent dat de winst die die risico’s in principe genereren, verdeeld moet worden over meer aandeelhouders en dus kleiner is. Niet alleen de consumenten betalen dus de crisis, zou je kunnen zeggen, maar ook de aandeelhouders. De bankiers formuleren het anders. Zij zeggen: onze financiering wordt duurder.

Jammer genoeg gaan kreten als ‘de consumenten draaien weer eens op voor de crisis’ helemaal voorbij aan het feit dat een bank, net als elke andere onderneming, geen burger is zoals u en ik, van wie verwacht mag worden dat hij ook zijn bijdrage levert. Een bank is gewoon een middel om toegevoegde waarde te creëren: voor aandeelhouders, voor klanten (zowel spaarders als hypotheek- of investeringskredietopnemers), voor medewerkers (die er een inkomen verdienen). Zoals elke onderneming kunnen al die doelstellingen alleen bereikt worden als de eindjes correct aan elkaar geknoopt worden en er aan het eind van de rit effectief iets overblijft om te verdelen.

Als het spel eerlijk gespeeld wordt, behoudt iedere partij het recht om elders op zoek te gaan naar anders en beter: de spaarder kan verhuizen naar een bank die wél een redelijke rente geeft; de medewerker naar waar hij beter betaald wordt; de woningbouwer naar waar hij een goedkoper krediet krijgt. En de belegger naar de bank die meer wil betalen voor zijn kapitaal.

Er zijn natuurlijk wel manieren om vals te spelen. Als alle banken samen afspreken om kredieten duurder te maken of spaargeld met peanuts te belonen, kunnen ze kunstmatig andere stakeholders belonen of meer ruimte scheppen voor overmatige bonussen. Dat is alvast een goede reden, voor organisaties of ministers die zich met deze zaak zouden willen bemoeien, om niet al te veel onderwerpen voor overleg op de tafel te leggen. De oplossing kan erger zijn dan de kwaal.

Luc Baltussen

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content