Peter De Roover (N-VA)

CD&V neemt afstand van N-VA met vreemde logica

Een Vlaams-nationalisme dat niet alle Vlamingen ‘verbindt’, oproept ‘verantwoordelijkheid’ voor de ‘gemeenschap’ te dragen, waarbij ‘iedereen inbegrepen’ is, … kan toch geen Vlaams-nationalisme heten?

Herman Van Rompuy sprak bevlogen woorden bij de voorstelling van het nieuwe boek van CD&V-voorzitter Wouter Beke. In zijn lezing probeerde de Europese voorzitter niet alleen het eigen CD&V-project uit de doeken te doen maar die partij vooral te positioneren ten opzichte van N-VA. Van Rompuys liefdesverklaring aan het concept ‘compromis’ moet vooral in die context gezien worden.

Maar bij welke politieke stroming kom je als je volgende reeks begrippen samenbrengt: verbinden, evenwicht, iedereen inbegrepen, gemeenschap, verantwoordelijkheid dragen? Juist, typisch christendemocratisch maar vreemd genoeg misschien voor sommigen en opborrelend vanuit een andere bron, ook typisch Vlaams-nationaal.

Toen ik op de receptie na de voorstelling van het boek een Wetstraatjournalist daar op wees, reageerde die haast geschokt want die woorden staan volgens hem haaks op alles waar N-VA voor staat. Dan volgden de woorden ‘ultra-liberaal, economisch uitgesproken rechts’ en, helemaal mooi, volgens hem ademde de hele boekvoorstelling een hoog ACV-gehalte uit.

Affiniteiten en allergieën

‘We hebben een grondwetsartikel dat onze sociale rechten definieert, maar jammer genoeg geen artikel waarin het over onze verantwoordelijkheden en plichten gaat.’; ‘Zonder een thuishaven waar mensen zich goed voelen, kunnen ze onvoldoende kracht vinden om anderen te versterken.’; ‘Ergens bij horen is cruciaal voor de mens om zijn plaats in de wereld te vinden. Alleen wie zich bewust is van zijn wortels en hierop kan terugvallen, kan zijn vleugels in de wereld uitslaan.’ Hoe ver is Bart De Wever hier weg? Het zijn nochtans citaten uit Het moedige midden van Wouter Beke.

Logisch ook. De vraag ‘wie is Vlaming’ kan erg verschillend worden beantwoord. Tussen het zeer inclusieve ‘iedereen die in Vlaanderen woont’ en het zeer exclusieve ‘iedereen met generatielange Vlaamse wortels’ ligt een wereld. Maar eens die keuze gemaakt, kan een Vlaams-nationalist uiteraard geen onderscheid meer maken tussen die Vlamingen. Een Vlaams-nationalisme dat niet alle Vlamingen ‘verbindt’, oproept ‘verantwoordelijkheid’ voor de ‘gemeenschap’ te dragen, waarbij ‘iedereen inbegrepen’ is, … kan toch geen Vlaams-nationalisme heten?

De vaststelling is voor velen, zowel uit het ene als uit het andere kamp, stuitend omdat de politieke praktijk in Vlaanderen de christendemocratie en het Vlaams-nationalisme dikwijls tegenover elkaar plaatst. De kartelpogingen, voor de oorlog en die van 2004-2008, leren dat er zowel affiniteiten bestaan als allergieën. De al dan niet vermeende tegenstellingen braaf/stout; macht/dissident; klerikaal/anti-klerikaal (vroeger); establishment/anti-establishment kunnen die de allergieën deels verklaren.

Maar vooral de houding tegenover België snijdt een diepe kloof tussen beide politieke stromingen. Herman Van Rompuy én Wouter Beke proberen daarmee graag de inconsequentie van de Vlaams-nationalisten – nu in het bijzonder van N-VA – aan te tonen of vooral hun eigen rechtlijnigheid. We citeren uit Herman Van Rompuys toespraak: ‘Wouter Bekes boek ademt evenwicht uit: tussen vrij initiatief en overheid, tussen individu en gemeenschap, tussen Europa en het eigen land, tussen Vlaanderen en België.’

Iedereen inbegrepen

Tijdens het aansluitende vraaggesprek van Christina Van Geel met Wouter Beke liet de partijvoorzitter hetzelfde geluid horen: ‘Wij zijn niet het neutrale midden maar het centrale midden. Onze slogan bij de gemeenteraadsverkiezingen, {iedereen inbegrepen}, was geen toeval. Wij kiezen niet voor of/of maar voor en/en, wij gebruiken niet de gebalde vuist maar de uitgestoken hand.’ Beke brengt daar een verbindend verhaal dat iedereen omvat en dus per definitie ook nationalisten zou moeten kunnen aanspreken. En dan volgt: ‘Wij kiezen niet voor Vlaanderen of België maar voor beide.’ Hij sprak het uit alsof dat logisch voortvloeit uit zijn hele maatschappijbeeld.

Van Rompuy en Beke zijn verstandige mannen en zullen uiteraard weten dat ze van hun vergelijkingen een intellectueel potje maken.

De duo’s man/vrouw, jong/oud, homo/hetero, autochtoon/allochtoon, werknemer/werkgever enerzijds en het duo Vlaanderen/België anderzijds zitten niet in dezelfde categorie.

De eerste situeren zich binnen een samenleving. Er bestaat geen vrouwenland, geen ouderenstaat, geen homostad. Een Vlaams-nationalist wil dat die samen een gemeenschap vormen en één maatschappij uitbouwen waarin die verschillen geen (te grote) samenlevingsbreuk veroorzaken. Een christendemocraat wil dat ook. (Een bestuurlijke multiculturalist denkt daar anders over, wat een boeiende politieke scheidingslijn vormt.)

Maar er is geen enkele praktische noodzaak om Vlamingen en Walen in één politiek verband te duwen. Wie België wil terugschroeven of afschaffen maakt gewoon een keuze in de vraag waar de bestuurlijke grenzen liggen maar geen keuze tegen ‘samenleven’, tegen ‘{iedereen inbegrepen}, tegen ‘verbinden’. Of beter nog: de keuze voor Vlaanderen is niet meer een keuze tegen ‘samenleven’, tegen ‘{iedereen inbegrepen}, tegen ‘verbinden’ als de keuze voor België. Want ook het concept België is begrensd.

Van Rompuy en Beke vergeten doelbewust het onderscheid te maken tussen scheidingslijnen binnen een territorium en scheidingslijnen daar rond. Zo wekken ze de valse indruk dat de keuze Vlaanderen én België een logisch gevolg zou zijn van de keuze voor een verbindend politiek-maatschappelijk project.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content