Çavaria antwoordt Jean-Marie de Meester

Çavaria antwoordt Jean-Marie de Meester, die de organisatie ‘schuldig verzuim’ verwijt.

In een opiniebijdrage klaagt Jean-Marie de Meester het ‘schuldig verzuim van Holebi-vereniging (sic) Cavaria (sic)’ aan. Uiteraard heeft hij het volste recht om zijn mening te geven over het beleid van de holebi- en transgenderkoepel Çavaria. Helaas verwerkt hij nogal wat halve waarheden, verdraaiingen en insinuaties in zijn tekst, zodat een reactie zich opdringt. Vooraleer daarop in te gaan wenst Çavaria zich aan te sluiten bij de hoop van Jean-Marie de Meester dat de slachtoffers van de recente, laffe aanvallen spoedig herstellen, en dat de daders gepast en streng gestraft zullen worden.

Jean-Marie de Meester verwijt Çavaria zich niet te willen scharen achter zijn strafrechtelijke klacht tegen Léonard. Hij vermeldt echter niet dat hij op 19 maart 2011 zijn strafklacht is komen toelichten op de Algemene Vergadering van Çavaria. Na het voorstellen van de pro’s en contra’s en na een geanimeerd debat werd het voorstel van de Meester door de aanwezigen weggestemd. 71,5 % van de leden van de Algemene Vergadering sprak zich uit tegen de strafklacht van Jean-Marie de Meester, 16,5 % was voor en 12 % onthield zich. Voordien hadden zowel de werkgroep politiek als de Raad van Bestuur van Çavaria, na overleg met het Centrum voor Gelijkheid van Kansen, geoordeeld dat het geen goed idee was om een klacht in te dienen tegen Léonard.

De reden hiervoor? De Belgische strafwet bestraft enkel het ‘aanzetten tot haat, discriminatie of geweld’. Aanzetten betekent dat men publiekelijk, kwaadwillig en doelbewust anderen oproept om handelingen te stellen. De Belgische wetgever is van mening dat in een democratie burgers geen geldboete moeten krijgen en niet in de gevangenis mogen worden gestopt omdat ze een mening uiten die negatief, kwetsend of beledigend is. In België mag je zeggen dat je homoseksualiteit fout vindt, maar je mag geen oproep lanceren om homo’s in elkaar te kloppen. Bovendien deed Léonard zijn uitspraken in de pers, en omdat niet-racistische persmisdrijven voor het Hof van Assisen moeten komen, worden ze in de praktijk niet vervolgd.

Jean-Marie de Meester is ook meesterlijk in het selectief weergeven van de uitspraken van Léonard. De aartsbisschop heeft inderdaad gezegd dat aids een soort van immanente gerechtigheid is en hij heeft homo’s vergeleken met anorexiapatiënten. Maar Léonard heeft ook gezegd dat aidspatiënten en seropositieven niet gediscrimineerd mogen worden; en dat hij homoseksualiteit wel minderwaardig vindt, maar niet oproept om homo’s te discrimineren. Hetzelfde doet Jean-Marie de Meester met de uitspraken van Fouad Belkacem (Sharia4Belgium). Die heeft gezegd dat er in de islam geen plaats is voor homo’s en dat een geleerde hen waarschijnlijk tot de dood zal veroordelen. Hij heeft homo’s gelijkgesteld met pedofielen, necrofielen en beoefenaars van bestialiteit. Stuk voor stuk verwerpelijke uitspraken, maar nog geen regelrecht “meerdere malen oproepen om homo’s te doden”, zoals Jean-Marie de Meester schrijft in zijn opiniestuk.

Çavaria wil geen gedachtepolitie worden die iedereen die iets negatiefs zegt over holebi’s of transgenders in de gevangenis wil krijgen. Çavaria wil ook niet terugvallen in een negentiende-eeuws antiklerikalisme of in een twintigste-eeuwse islamofobie. Çavaria wil wel opkomen voor de vrijheid van meningsuiting. Niet alleen die van de katholieke kerk, zoals Jean-Marie de Meester suggereert, maar ook die van Jean-Marie de Meester zelf en (bijvoorbeeld) die van de holebi’s en transgenders in Oost- en Centraal-Europa. Onder meer in Rusland wordt momenteel de ene wet na de andere gestemd om holebi’s en transgenders te verbieden zich nog in het openbaar te uiten.

Voor het “beteugelen van elke homofobe retoriek”, zoals Jean-Marie de Meester wil, is er wellicht geen meerderheid te vinden in een democratisch land als België. Dan zou je immers ook consequent elke (bijvoorbeeld) islamofobe, christianofobe, heterofobe en zelfs Çavariafobe retoriek moeten verbieden. Dan kom je al snel terecht in een dictatuur, waar elk democratisch debat onmogelijk wordt en waar enkel de visie van de (toevallige) machthebbers nog aan bod mag komen.

Wil Çavaria dan alles toedekken met de mantel van de vrijheid van meningsuiting? Uiteraard niet! Wel wil Çavaria het onderscheid blijven maken tussen uitspraken die moreel verwerpelijk zijn en uitspraken die strafbaar zijn. Naar aanleiding van de homo- en transfobe uitspraken van Léonard heeft Çavaria een affiche verspreid met daarop Léonard met een condoom in zijn mond en de slogan ‘Onzin is besmettelijk’. Gelukkig leven we niet in Rusland en kan de holebi- en transgenderbeweging zich hier kritisch uitlaten en op straat komen. Wanneer er daadwerkelijk uitspraken worden gedaan die oproepen tot geweld, haat of discriminatie ten aanzien van holebi’s of transgenders, en voor zover die vervolgd kunnen worden voor de correctionele rechtbank, zal Çavaria niet aarzelen om daartegen klacht in te dienen.

Ook heeft Çavaria zich burgerlijke partij gesteld in de zaak van Layla Hachichi, een achttienjarig meisje dat stierf na een ‘zuiveringsritueel’ door een islamitische gebedsgenezer en waarbij de seksuele geaardheid van het meisje waarschijnlijk een rol speelde. De reden van de burgerlijke partijstelling was juridisch. Door die burgerlijke partijstelling, ingediend na overleg met het Centrum voor Gelijkheid van Kansen, wilde Çavaria verkrijgen dat het parket het (mogelijke) homofobe karakter van het misdrijf zou onderzoeken. De burgerlijke partijstelling werd overigens verworpen … wegens geen belang.

Jean-Marie de Meester geeft ook een heel eigen interpretatie aan het arrest Vejdeland van het Europese Hof voor de Rechten van de Mens. Dit arrest gaat over een zaak van vrije meningsuiting en homofobie in Zweden. In een Zweedse school werden homofobe pamfletten in kastjes van leerlingen achtergelaten. De Zweedse wet is anders – en vooral veel strenger – dan de Belgische. Jean-Marie de Meester zou moeten weten dat je een Belgische zaak niet kan beoordelen aan de hand van de Zweedse wetgeving.

Het Europese Hof voor de Rechten van de Mens zegt in het arrest Vejdeland in essentie dat het toelaat dat Zweden een strengere wetgeving heeft op het vlak van de vrije meningsuiting. Maar het verplicht België helemaal niet om die strengere wetgeving over te nemen. Elke lidstaat heeft wat dat betreft een eigen beoordelingsmarge. Bovendien hechtte het Europese Mensenrechtenhof veel belang aan de concrete omstandigheden en vooral aan het feit dat de homofobe pamfletten in een school werden opgedrongen aan jongeren. Een rechter van het Europese Mensenrechtenhof stelde zelfs dat er waarschijnlijk geen strafrechtelijke veroordeling zou zijn geweest, als dezelfde bewoordingen waren gebruikt in een krant.

Waar wil Çavaria dan concreet naartoe met de aanpak van homo- en transfoob geweld?

In de eerste plaats wil Çavaria dat er gewerkt wordt rond repressie. Daders van homo- en transfoob geweld moeten zwaar gestraft worden. Slachtoffers moeten ernstig genomen worden door politie, parket en rechtbanken. De strafverzwaring, waarop Çavaria heeft aangedrongen, is dan ook een goede zaak.

Ten tweede wil Çavaria dat er ook preventief gewerkt wordt, bijvoorbeeld door genderstereotypen te doorbreken in het onderwijs.

Ten derde wil Çavaria een aantal wetswijzigingen doorgevoerd zien, zodat bijvoorbeeld ook persmisdrijven in verband met homo- en transfobie voor de correctionele rechtbank kunnen gebracht worden. Achter de schermen werkt Çavaria samen met de bevoegde ministers en beleidsorganen aan een actieplan. Dat werk is grotendeels onzichtbaar, maar het houdt veel meer in dan praten en foldertjes uitdelen.

De uitspraak “dat het geen zin heeft om mensen te bestraffen als er steeds nieuwe daders zouden opstaan”, kadert dan ook in deze drieledige aanpak. Het heeft inderdaad geen zin om enkel, en steeds maar opnieuw, nieuwe daders te bestraffen, als niet tegelijkertijd de voedingsbodem voor het homo- en transfobe geweld wordt weggewerkt en de wetgeving wordt gemoderniseerd.

Leen De Wispelaere en Dimitri Cools, co-voorzitters Çavaria