Onze vliegende reporter Michiel Leen amuseerde zich kostelijk op de soirée dansante waarop Marnix Peeters zijn novelle ‘De trapchauffeur’ voorstelde en vroeg de auteur en enkele illustere aanwezigen hoe het kwam dat dit pareltje niet uitgegeven raakte.
Met de novelle ‘De trapchauffeur’ maakt Prometheus-auteur Marnix Peeters een uitstapje naar Hollands Diep, het nieuwe fonds van Robbert Ammerlaan (oud-Bezige Bij). Gisterenavond werd het boek (opnieuw) voorgesteld tijdens een luimige avond in een Antwerpse bruine kroeg, inclusief balorkest.
Stamcafé
Toegegeven, Marnix Peeters’ novelle ‘De Trapchauffeur’ werd al een keer aan het publiek voorgesteld, tijdens de lancering van Robbert Ammerlaans nieuwe fonds in februari. Niettemin organiseerde de uitgever een feestje in ’s schrijvers stamcafé , de Antwerpse kroeg ”t Oud Arsenaal.’ Een café waarvan uw dienaar vermoedde dat het enkel nog bestond in de reportages van de gewaardeerde vakbroeder Stijn Tormans. Voor de gelegenheid heeft de uitgeverij een tweekoppige Shadows-coverband opgediept. ‘The Shadoogies’ spelen met een ontroerend enthousiasme covers van de uit galm en tandpastasmiles opgetrokken gitaarband die vandaag nog af en toe opduikt in De Pre Historie of de meer swingende uitzendingen Radio Minerva. Een setting die mooi aansluit bij Peeters’ novelle.
Enkele bekende gezichten in het publiek, onder wie Luc Van der Kelen, Peeters’ oud-hoofdredacteur bij Het Laatste Nieuws. Een fan, zo blijkt. “Dat er een auteur in Marnix school, daar heb ik nooit aan getwijfeld. Ik heb even gewacht om Marnix’ boeken te lezen, er werd wat te veel barnumreclame rond gemaakt. Intussen heb ik al zijn boeken met plezier gelezen. Marnix is een groot stilist, hij moet niet onderdoen voor de beste Noord-Nederlandse auteurs. De emoties die hij schetst, zijn bijna Shakespeariaans: woede, wrok, vernedering, wraak… De thema’s die je ook bij de groten tegenkomt, maar dan gesitueerd aan de zelfkant.”
Oude belofte
‘De trapchauffeur’ is ook de bestendiging van de camaraderie tussen Marnix Peeters en uitgever Robbert Ammerlaan. “Dat ik ‘De trapchauffeur’ ooit zou gaan uitgeven, is een oude belofte,” zegt Ammerlaan. Op de vraag of de samenwerking naar meer smaakt, is het antwoord minder duidelijk. Berichten over een overstap naar Hollands Diep bleken voorbarig. Peeters’ volgende roman verschijnt weer bij Prometheus.
Opmerkelijk: ‘De trapchauffeur’ ontstond als een proeve van Peeters’ kunnen. “Toen ik mijn eerste manuscripten naar De Bezige Bij stuurde, werd de publicatie op de lange baan geschoven”, herinnert Peeters zich. “Het geweld, de afgezaagde arm van Andy, het was voor redacteur Wil Hansen allemaal wat extreem. Na een zoveelste discussie en het zoveelste uitstel ben ik in een Franse colère naar huis gereden en heb ik de eerste hoofdstukken van ‘De trapchauffeur’ geschreven.”
Sukkelaar
‘De Trapchauffeur’ is het verhaal van Antoine Guldentops, een kleurloze vijftiger die om den brode een rijdende trap bestuurt op de luchthaven. Niet echt een beroep met toekomst. Vrijgezel Antoine klooit maar wat aan, luistert bij thuiskomst elke avond naar hetzelfde plaatje van The Shadows en bezoekt zijn dementerende moeder in het rusthuis. Het leven is in hoge mate iets dat zich aan Antoine voordoet, zonder dat hij er iets aan kan doen. Hij kan geen neen zeggen tegen de kameraad die hem bij de Jehova’s wil inlijven, hij slaagt er niet in om onder een schijnhuwelijk met een Turkse uit te komen en wordt ei zo na aangerand door een vrouw met de welluidende naam Enguerrand. Sukkelaar.
Je kunt er niet omheen: de toon is veel ingetogener, meedogender dan wat we tot nu toe van Peeters gewend zijn. Het megatuboproza van ‘Natte Dozen of ‘Eddy Vangelis’ blijft grotendeels achterwege. Toegegeven, er valt nog steeds een flinke portie vetzakkerij van de pagina’s te rapen, een walm van verschaald bier en wakke frieten, zweet en verschaald bier. Een echte plot is er niet te ontwaren. Maar er is ook plaats geruimd voor deernis en compassie, in een beheerste en trefzekere stijl.
Beste werk tot nu toe
Daarom kun je ‘De trapchauffeur’ echter ook niet anders lezen dan als een pleidooi voor de novelle. Het zegt wel iets over ons huidige literaire klimaat dat het Peeters niet gegund is geweest om te debuteren met dit verhaal, zijn beste werk tot nu toe. Dicteren de wetten van de commercie werkelijk dat een debuut in de letteren per definitie bestaat uit een boekwerk dat ‘roman’ genoemd wordt, en dat die categorisering vooral een kwestie is van het aantal pagina’s? Net in deze ‘Trapchauffeur’ geeft Peeters blijk van zijn kunnen als stilist, zijn vermogen tot mededogen met zijn uitgerangeerde medemens. Onbegrijpelijk dat het jaren in de schuif is blijven liggen.
De vraag blijft: uit welk vaatje tapt Peeters in zijn volgende roman, die deze zomer te verschijnen staat? ‘De trapchauffeur’ smaakt alleszins naar meer.
Michiel Leen
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier