Tijdenverwildering

Talen- is tijden- is zedenverwildering. Benno Barnard doet aan Batavieren-bashing.

Maandag Talen zijn specifiek gereedschap om de werkelijkheid waar te nemen. Veel talen zijn daarom beter dan één taal. Niemand kan ons dwingen de werkelijkheid op één enkele, universele manier te interpreteren. Die ervaring hebben we in Europa al gehad met de Sovjet-Unie.

Dinsdag Is dat tot u doorgedrongen? Mooi zo. Dan kan ik nu over het Frans uitweiden. Tot de stompzinnige ideeën van de Batavieren – de stam waar ik zelf aan ben ontsproten – behoort de overtuiging dat Engels de alleenzaligmakende vreemde taal is. Als een paard draaft de Hollander over de boulevard die geplaveid is met modieuze gedachten; voort, voort! blijmoedig op weg naar de haver die de baas hem voert – hij rinkelt in het tuig waarin hij zich heeft laten vastsjorren.

Woensdag Dit paard ergert zich aan kikkers, die hij het liefst zou willen vertrappelen. Zijn naoorlogse onwil om nog Frans te leren is gemuteerd tot onvermogen; het onvermogen tot ergernis over die opgeblazen Fransen, die het wagen Frans te spreken in plaats van Engels, zoals het hoort. Intussen spreekt hij zelf een Engels dat volgens mijn Engelstalige vrouw het slechtste van Europa is – maar onverstoorbaar drukt hij het misverstand aan de borst dat hij ook werkelijk Engels kent. O hersenschim! Wat hij kent is een sterk vereenvoudigd derivaat van die taal, dat hij bovendien uitspreekt met een accent waar het bier van verschaalt.

Donderdag De burgerman denkt in economische termen; een taal heeft een economisch doel of is anders nutteloos. Dat verklaart de schrijnende verwaarlozing van het Frans. Nog in de jaren dertig prees Johan Huizinga het belangrijkste nationale talent van de Hollander: een redelijke kennis van de drie grote moderne talen. Daar is niets van over. Zijn kinderen lezen geen Flaubert of Baudelaire meer op school – en overigens zou het me verbazen als ze in het Nederlands nog iets lazen van voor 1970. De Hollander is een willoos slachtoffer van veertig jaar socialisme op onderwijs, alsmede van zijn eigen hebzucht. Hij zou zijn eigen moeder verkwanselen, gesteld dat ze voldoende opbracht.

Vrijdag Er verscheen een Kongolees aan mijn deur, die boekjes met Afrikaanse verhalen verkocht. Hij zei dat hij vorig jaar ook was geweest en zich de kinderen herinnerde, die toen, net als nu, in de tuin aan het spelen waren. Ik trok mijn portemonnee om hem een biljet van vijf euro te geven in ruil voor zijn boekje – een aflaat. Terwijl ik dat deed, stelde ik me de bezoeker voor als een inbreker, verkrachter, ontvoerder en moordenaar, want ook in mijn denken hebben de faits divers al druppelend hun mal uitgesleten. Ik overhandigde hem de vijf euro en hij vroeg om een glas water. Ik gaf hem een glas water. Hij dronk het leeg, terwijl ik naar de zwarte tenen in zijn sandalen stond te kijken. Hij zei: ‘Au revoir. A l’année prochaine.’ Hij vertrok. Toen pas drong het tot me door dat ik wellicht Christus te drinken had gegeven.

Zaterdag Dit vertelde ik aan mijn buurvrouw, die in Kinsjasa geboren is. Ze lachte. ‘Ik zei nee. Maar hij keek zo teleurgesteld en zei: “S’il vous plait, madame, j’ai beaucoup marché.” Ik voelde me zo ongelooflijk egoïstisch dat ik hem veel meer geld wilde geven dan de gebruikelijke tien euro, maar ik had maar vijf euro in huis. Hij bedankte zo vriendelijk dat ik mezelf echt voor het hoofd wilde slaan. Later bladerde ik in die boekjes en ik vroeg me af: wie maakt die? In welk schimmig atelier worden die in elkaar gebokst? Kan die man nu echt niet op een andere manier aan die vijf euro komen?’ Ik zei: ‘Ja, door diefstal.’

Zondag Paul Claes in een recente Glimp: ‘16 april: Jeroen Brouwers in De Standaard: “Ik heb de neiging om van anderen te eisen dat ze net zoveel weten als ik.” Hoogmoed komt voor de val (Spreuken 16:18). Jeroen denkt in hetzelfde interview dat God zijn naam bekend maakt in het boek Genesis. Een calvinist moet weten dat zulks in Exodus gebeurt.‘ Ja, een calvinist natuurlijk wel – alleen is Jeroen Brouwers ongeneeslijk katholiek, zo katholiek namelijk als een afvallige katholiek van zijn generatie. Of observeren we hier een boeiende semantische verschuiving naar het etnische: in Vlaanderen betekent ‘calvinist’ gewoon ‘Nederlander’?

Nog steeds zondag Ajax vroeg zijn supporters om tijdens de beslissende wedstrijd tegen Twente te juichen bij balbezit en te fluiten als Enschede de bal veroverde. Ik was ontzet – ik, kind van een andere, buitenaards geworden beschaving, waarvan ik hier de potscherven uitstal. In alle periodes van de westerse beschaving is door nurkse oude mannen het o tempora, o mores gemompeld; zedenverwildering, in haar cultuurhistorische vorm decadentie geheten, is als zodanig niets bijzonders – maar de huidige zedenverwildering is het product van tijdenverwildering, van onze minachting voor onze eigen geschiedenis en tradities. We staan naar de Europese zonsondergang te kijken en werpen reusachtige schaduwen, die we vervuld van gêne voor onszelf aanzien.

Maandag

Op de avond van de Nederlandse Dodenherdenking telefoneerde Gretta Duisenberg – activiste voor de Palestijnen -in een restaurant met veel bladgoud en champagne door de twee minuten stilte heen. De andere bezoekers reageerden verontwaardigd, waarop ze iedereen voor zionist begon uit te schelden. De politie moest haar hardhandig verwijderen. Het incident illustreert hoezeer het antizionisme van Jodenhaat doortrokken is, wat geen verbazing mag wekken, gezien het racisme van de Arabieren: hier geldt de wet van de hond en de vlooien. In elk geval kan die geverfde Eucalypta dus niet ongestraft de hele samenleving vergiftigen. Ze vertrok zoals alle heksen: met de bezem tussen de benen.