Stefan Kiesbye – Een meisje van hiernaast

De Duitse media spaarden hun lof niet toen in 2008 de novelle Neben-an ein Mädchen van Stefan Kiesbye (1966) verscheen.

Nochtans hadden alle Duitse uitgevers het script geweigerd. Het debuut van Kiesbye moest eerst in de Verenigde Staten onder de titel Next Door Lived a Girl hoge ogen gooien – de schrijver woont sinds 1996 aan de Amerikaanse Westkust – vóór de kleine uitgeverij Jens Seeling in Frankfurt op dat succes mee probeerde te drijven.

Een meisje van hiernaast speelt zich af in een Duitse negorij, ergens in de late jaren zeventig. Er wordt nog met Duitse marken betaald en de DDR is nog springlevend. Esge en Wedersen zijn plaatsjes waarin het leven zich concentreert rond een suiker-, een eier- en een rubberfabriek. De pubers spelen er in verlaten kazernes of leeggehaalde bunkers en munitiehuizen. Ver weg hoor je de oorlog nog narommelen.

In korte hoofdstukjes, die vaak nog geen bladzijden beslaan, monteert Kiesbye het leven van de puber Moritz, van zijn vriendjes en vriendinnetjes, van zijn vijanden, van zijn ouders, van zijn buren en van zijn verraderlijke lief Anna.

Seks speelt een dominante rol, en incest zet de toon. Moeder neemt zoon Moritz mee naar bed, de reeds zwangere zuster Karen haar broer. Moritz observeert het seksuele gebeuren tussen meneer en mevrouw Albers, van wie de dubbelzelfmoord – hij in een smoking, zij in het wit – met een sisser afloopt, omdat ze te weinig pillen hebben ingenomen. De volwassenen gedragen zich doorgaans kinds.

Kiesbye is handig in patchwork. De fragmenten liggen in het begin als de houtjes van een mikadospel ordeloos door elkaar. Door ze gaandeweg op te rapen krijgt een op het eerste gezicht chaotische constructie wel degelijk zin en betekenis. Dat is handig gedaan.

Waar het wel fout loopt: de gewelddadigheden van de kinderen hebben zulke vreselijke gevolgen voor hun slachtoffers dat je niet kunt aannemen dat al die vergrijpen onopgehelderd blijven. Een gewelddadig maar geen geweldig debuut.

Piet de Moor