‘Sotsji was bondgenoot van Oekraïense revolutie’

Zonder Oekraïne kan Rusland geen imperium meer worden, aldus de Russische schrijver Viktor Jerofejev in een kritische bijdrage over de toestand van Poetins land na de omwenteling in Oekraïne.

IJkpunt van Jerofejevs opiniestuk in de ‘Frankfurter Allgemeine Zeitung’ zijn de afgelopen Olympische Winterspelen in Sotsji. Samengevat zegt Jerofejev over Sotsji dat de Winterspelen althans één ding bewijzen: de corruptie in Rusland sluit niet uit dat de Russen toch nog iets op de been kunnen brengen. Tot zover het goede nieuws.

Kleine Spaanse torero

Want Sotsji is ook een waarschuwing aan het adres van alle dictators die de illusie koesteren dat ze voor eeuwig vast in het zadel zitten. Bij de opening van de Spelen stond de Oekraïense president Viktor Janoekovits immers nog ‘als een kleine Spaanse torero’ met een blauw-geel vlaggetje te zwaaien. Toen echter de Olympische vlag een tiental dagen later werd gedoofd, was Janoekovitsj alleen nog maar een sukkel die op de vlucht was voor de lange arm van de Oekraïense revolutie. En dan schrijft Jerofejev de volgende mooie en beklijvende zin: ‘Ik ben ervan overtuigd dat de Kiëvse democraten over vele jaren de Olympische Spelen van Sotsji als hun bondgenoot in herinnering zullen hebben.’

Dat klopt. Een Russisch militair ingrijpen in Oekraïne tijdens de Winterspelen was ondenkbaar. Poetin moet dus wel tandenknarsend op de tribunes hebben gezeten. En het IOC heeft er waarschijnlijk nog altijd geen benul van dat het ongewild de Oekraïense revolutie heeft gepatroneerd.

De ‘vrienden’ van Janoekovitsj

Jerofejev suggereert dat Poetin niet geaarzeld zou hebben om met Russische scherpschutters een bloedbad in Kiëv aan te richten indien zijn prestige niet aan de Winterspelen had gehangen. Het hoogtepunt en de finale van de Oekraïense revolutie speelde zich ironisch genoeg precies binnen het tijdvenster van de Winterspelen af. Daarna was het te laat. Nu moet Poetin voorlopig vrede nemen met het laten rollen van zijn militaire spierballen aan de Russische kant van de Oekraïense grens.

Interessant is ook Jerofejevs overweging dat de Oekraïense ex-president Janoekovitsj heel veel redenen heeft om erg bang te zijn. Om gearresteerd te worden en overgedragen te worden naar Den Haag? Dat ook, maar daar heeft Jerofejev het niet eens over. Nee, het gevaar dreigt evenzeer van de kant van Janoekovitsj’ Russische ‘vrienden’, want: ‘Hij (Janoekovits) weet te veel. Hij weet op wiens bevel hij gewerkt heeft, waar de scherpschutters en in de laatste dagen de speciale eenheden vandaan kwamen om het volk neer te maaien, eenheden die kennelijk Russisch geld wisselden en Russisch spraken.’ Cynisch voegt Jerofejev eraan toe dat hij Janoekovitsj niet benijdt: ‘Ik maak me zorgen om het leven van deze mini-tsaar die, zoals we in zijn residentie zo mooi konden zien, graag in het zweetbad ging en zich voor luxestaatsiewagens en oldtimers enthousiasmeerde.’

Propaganda

Intussen wakkert de Russische tv het patriottisme aan. Hij beschuldigt het Westen van achterbakse pogingen om de Russen in de luren te leggen, aldus Jerofejev , die opmerkt dat vooral de Poolse minister van Buitenlandse Zaken Sikorski het hoofd van jut is in de Russische media. Vijfentachtig procent van de Russen slikt die onzinnige propaganda als zoete koek, aldus Jerofejev. Verder voegt de Russische schrijver eraan toe dat in Oekraïne Julia Timosjenko als politica tot het verleden behoort en dat Klitsjko eigenlijk te liberaal is om president te worden. Jerofejevs advies aan het adres van elke kandidaat voor het presidentschap: ‘Zoek de dialoog met jullie volk over de essentiële waarden van het leven, dan zal diegene winnen die daarin het best thuis is.’

Piet de Moor