Schrijvers maken veel kans op depressie

De medische website Health.com plaatst het schrijverschap op een vijfde plaats in de top-10 van beroepen met een grote kans op depressies.

De Amerikaanse medische website Health.com ging voor 22 beroepscategorieën na hoeveel fulltimers in het verleden te kampen hadden met een langere periode van depressie en stelde op basis van die enquête een top-10 samen. Op nummer één staan bejaarden- en kinderverzorgers, waarvan 11% zegt een depressie te hebben of te hebben gehad in het voorbije jaar. Zij worden gevolgd door horecapersoneel, welzijnswerkers, verplegend personeel en de artistieke beroepen: schrijvers, kunstenaars en entertainers.

Van die laatste groep zou 9% het voorbije jaar een langere periode van ernstige depressie hebben meegemaakt. Opvallend is dat de mannen in deze groep hiervoor vatbaarder zijn (zo’n 7%). Mannelijke kunstenaars, schrijvers en entertainers zijn van alle werkende mannen het vaakst depressief.

Volgens Health.com vertonen mensen in artistieke beroepen vaak symptomen van bipolaire (of manisch-depressieve) stoornis, maar worden die door de aard van het werk – het creatieve proces gaat gepaard met ups en downs – vaak gecamoufleerd. Daarnaast zouden mensen met aanleg voor depressie ook aangetrokken zijn tot een artistiek beroep en kan de onzekere en ongestructureerde levensstijl die aanleg versterken. De gevallen onder schrijvers zijn legio: Virginia Woolf, Sylvia Plath en Ernest Hemingway, om maar de bekendste voorbeelden te noemen.

Volgens Kay Jamison, professor psychiatrie aan de Amerikaanse Johns Hopkins University zijn schrijvers zelfs 10 tot 20 keer vatbaarder voor een bipolaire stoornis of depressiviteit dan andere mensen. ‘De uiting van manische depressiviteit vertoont veel gelijkenissen met het creatieve proces. Als we aan creatieve schrijvers denken, dan denken we aan extravert gedrag, gevoeligheid, rusteloosheid en ontevredenheid, precies de wisselende symptomen van manische depressiviteit.’ Onderzoek toonde aan dat de geest in een manische bui sneller, flexibeler en origineler denkt. Tijdens een depressieve periode werkt de geest dan weer zelfkritischer en obsessief, volgens Jamison de ideale bui voor tekstrevisie.

Naar aanleiding van dit onderzoek vroeg The Guardian aan verschillende Britse schrijvers naar hun ervaring met depressie. ‘Je brengt tijdens het schrijven veel tijd alleen door’, zegt misdaadauteur Simon Brett. Hij bevestigt dat de stiel er iets mee te maken kan hebben. ‘Schrijven kan therapeutisch zijn, maar je graaft diep in jezelf en als je personages creëert, dan doe je ook sterk aan zelfreflectie en dan wordt twijfelen aan jezelf onvermijdelijk.’ Volgens Brett zijn schrijvers vaak ook rustige, introverte mensen die het moeilijk hebben met het feit dat hun werk publiekelijk wordt beoordeeld.

Ook financiële onzekerheid speelt volgens Brett mee. ‘Het schrijverschap is altijd al een onzeker beroep geweest, maar vandaag worden voorschotten minder makkelijk toegekend en zetten uitgeverijen hun minder goed verkopende schrijvers op straat.’

Dichters zouden van alle schrijvers het meest vatbaar zijn voor depressie. Dichteres Gwyneth Lewis noemt zichzelf en haar collega’s zelfs ‘de paracommando’s van de depressieclub, die zich ter wille van hun werk met opzet op moeilijk terrein begeven.’ Maar ze relativeert ook: ‘aangezien dichters vaak op zichzelf zijn en de maatschappelijke waardering voor poëzie zo gering is, is het een wonder dat er niet meer dichters depressief zijn.’

Jeroen Bert