Russische schrijver Vladimir Kaminer hakt in op Poetin en de Russen

De Russische schrijver Vladimir Kaminer schaamt zich voor zijn land. Kaminer woont sedert 1990 in Berlijn, waar hij uitgroeide tot een cultfiguur.

‘Ik schaam me voor mijn geboorteland dat zo onverantwoordelijk is zijn zogenaamde president te volgen en dat de wereld op de rand van een oorlog brengt,’ aldus de Russische schrijver Vladimir Kaminer (°1967) over Rusland en over Poetin. Kaminer woont sedert 1990 in Berlijn, waar hij uitgroeide tot een cultfiguur.

Pensioenen uitbetaald

Toen ik enkele jaren geleden in Berlijn de Russische schrijver Vladimir Kaminer interviewde, kraakte hij de prestaties van de Russische president Poetin net niet helemaal. Destijds zei hij: ‘Toen de Sovjet-Unie uit elkaar gevallen was, werd Rusland geconfronteerd met een enorme golf van banditisme. De nieuwe rijken en de oligarchen onderhielden hun privélegers. Toen kwamen Poetin, de KGB en de politie aan de macht. Ze hebben opgeruimd. Iedereen begreep snel dat Rusland nog maar één president had en dat zijn naam Vladimir Poetin was. Voor de meerderheid van de Russen was dat een oplossing. Poetin heeft het geweld gemonopoliseerd. Hij is de grootste smeris. Alle andere schurken zijn gevlucht, zitten in de gevangenis of liggen al onder de zoden. Maar de pensioenen komen op tijd en de arbeiders hoeven niet langer te wachten op hun loon. Voor de Russen zal dat wel een positieve ontwikkeling zijn, maar zelf kan ik alleen maar zeggen: in zo’n land zou ik niet willen leven.’

Maar door de recente agressie van Poetin tegen de Krim en de dreigingen van het Kremlin tegen Oekraïne heeft Kaminer zijn toon geradicaliseerd. Op 3 maart jl. trok Kaminer in zijn blog fel van leer tegen Poetin en tegen zijn land: ‘Ik schaam me voor mijn geboorteland dat zo onverantwoordelijk is zijn zogenaamde president te volgen en dat de wereld op de rand van een oorlog brengt.’ Tegelijk ontkent Kaminer dat alle Russen op de Krim de Russische invasie toejuichen. Hij is ervan overtuigd dat de mensen daar niet door een bewapende eenheid geregeerd willen worden.

‘In Duitsland strijd ik al jaren voor de goede faam van mijn landgenoten, maar het wordt er niet eenvoudiger op,’ aldus Kaminer, die telkens als hij naar Rusland terugkeert aan zijn vrienden vraagt: ‘Hoe kunnen jullie zo leven? Elke vrije meningsuiting, elke vorm van vrijheid wordt hier onderdrukt, op de televisie wordt gelogen dat de stukken eraf vliegen.’ En wat antwoorden zijn vrienden dan? ‘De mensen hier hebben geen vrijheid nodig, ze willen goedkope kredieten en betaalbare woningen, en dat krijgen ze van Poetin. Niemand heeft hier vrijheid nodig, behalve homo’s, minderjarigen en een paar journalisten.’

Tiran Poetin

Kaminer noemt president Poetin zonder meer een tiran, die vijftien jaar geleden niet eens verkozen maar aan het volk opgedrongen werd. Sindsdien liet Poetin zich wel een paar keer verkiezen, ‘maar voor alle zekerheid telde hij de stemmen zelf’. En vervolgens haalt Kaminer scherp uit: ‘Een kleine, in een sovjet-KGB-school opgeleide man zonder vrouw of vrienden, van de wereld afgescheiden, geplaagd door minderwaardigheidscomplexen, regeert over een gigantisch land waarin de mensen al lang de hoop opgegeven hebben ooit hun burgerrechten te krijgen en zelf hun president te kunnen kiezen.’

Kaminer besluit bitter: ‘Het westen slooft zich uit om in het hoofd van deze man [Poetin] te kijken, de Russen proberen dat niet eens. Ze volgen hem gewoon. Hij is homofoob, dus gaan ze de straat op om tegen homo’s te protesteren, hij houdt niet van moderne kunst, dus plunderen ze de galerijen. Hij laat zijn leger bij de buren binnenmarcheren, dus schreeuwen ze “De Krim is van ons”. En ze denken niet na over een leven na Poetin, dat in een paar jaar komt. Als hij op een dag tijdens een vlucht met de ooievaars naar beneden stort, te diep duikt of door een luipaard wordt opgevreten, wat gaan ze dan doen?’

Oekraïense muziek

De Russische schrijver Vladimir Kaminer woont sedert 1990 met vrouw en kinderen in Berlijn. Hij maakte furore met zijn verhalenbundels die in het Nederlands verschenen onder de titels ‘Russendsico’, ‘Soldatenrock’ en ‘De reis naar Verweggistan’ bij uitgeverij Cossee.

Om zijn solidariteit met Oekraïne te betuigen draaide de Russendisco in het Berlijnse kunstenaarscafé Kaffee Burger in de Torstrasse vorige zaterdag uitsluitend Oekraïense muziek.

Piet de Moor