Nathan Filer schreef met ‘The Shock and the Fall’ een aangrijpend relaas over schizofrenie en duwt met dit debuut Kate Atkinson, de favoriet voor deze prijs, naar het achterplan.
Filer won in januari al de Costa First Novel Award of debuutprijs. Atkinson kreeg toen voor ‘Leven na leven’, een van de meest spraakmakende Engelstalige boeken van 2013, de Costa Novel Award. Toen werden ook prijzen uitgereikt voor biografie, poëzie en kinderboek. Uit deze laureaten wordt het boek van het jaar gekozen. Vaak is dat de winnaar van de romanprijs. Ook dit jaar was Kate Atkinson, die de prijs al eens won in 1995, dus uitgesproken favoriet.
De voornaamste reden waarom de jury, voorgezeten door schrijfster Rose Tremain, koos voor ‘The Shock and the Fall’, is omdat het boek de debuutcategorie moeiteloos overstijgt. “Voor een debuutroman is dit boek verbazend zelfverzekerd geschreven,” klonk het bij monde van Tremain. “Het is een buitengewone prestatie om een uitgesproken ervaring uit je professionele leven op die manier tot leven te brengen.” Nog verbaasder over de impact van zijn debuut was Filer zelf, die bij de prijsuitreiking in Londen gisteravond beweerde volledig van zijn melk te zijn.
Op naar volgende shift
‘The Shock and the Fall’ is het coming of age-verhaal van Matthew, dat loopt van zijn vijfde tot zijn twintigste levensjaar, en dat handelt over zijn geleidelijke wegglijden in schizofrenie en zijn rol in de dood van zijn oudere broer. Het is niet alleen het product van Filers jarenlange ervaringen in de psychiatrie maar ook het resultaat van een opleiding creative writing die hij tijdens zijn vrije tijd volgde. Ondertussen blijft Filer aan de slag als verpleger en hij is van plan dat ook te blijven doen. Zondag begint hij gewoon aan zijn volgende shift.
En dat terwijl Filer zich gerust volledig zou kunnen toeleggen op het schrijven. ‘The Shock and the Fall’ was namelijk al een kleine hype voor het in de prijzen viel. Vorig jaar werd het de inzet van een opbodoorlog tussen Britse uitgevers. Harper Collins ging uiteindelijk, na een voorschot met naar het schijnt zes nullen, met de buit lopen.
Leesplezier centraal
Gisteren werd ook de winnaar van de Costa Short Story Award bekend gemaakt, een prijs voor het beste kortverhaal van 2013, die sinds 2012 los van de andere prijzen wordt uitgereikt. Dit jaar gaat hij naar ‘The Keeper of the Jackalopes’ van schrijfster en dichteres Angela Readman. In tegenstelling tot de andere Costaprijzen kan iedereen een kortverhaal voor de Short Story Award inzenden en kiest het publiek de winnaar.
De Costa Book Awards zijn de voormalige Whitbread Book Awards. Sinds 2006 dragen ze de naam van de hoofdsponsor, het koffiemerk Costa. Ze zijn na de Man Booker Prize de belangrijkste Britse literaire prijzen en gaan voluit voor leesplezier boven literair prestige. Voormalige winnaars zijn, naast Kate Atkinson, onder anderen Zadie Smith, Ali Smith, Mark Haddon, Philip Pullman en vorig jaar Hilary Mantel.
Jeroen Bert
