Prijs van de Vlaamse Provincies (6): Rudi Rotthier over De lont aan de wereld

Zes genomineerden dingen mee naar de vernieuwde Literatuurprijs 2011 van de Vlaamse provincies. Knack Boekenburen zet elke dag één van hen in de spotlights. Last but not least: Rudi Rotthier voor Oost-Vlaanderen.

Voor zijn boek ‘De lont aan de wereld’ reisde journalist Rudi Rotthier (Knack, De Morgen) drie maanden door Pakistan. Voor Rotthier was het een terugkeer naar een land dat hij twintig jaar eerder al eens bezocht had. Er was veel veranderd.

“Toen ik voor het eerst in Pakistan kwam, was het een soort India-light. Ook qua welvaart hield het land toen nog gelijke tred met India. Maar dat is intussen al lang niet meer het geval.” Het opvallendst was de metamorfose die de religie er in enkele decennia tijd had ondergaan. “Bij mijn eerste bezoek was de islam in Pakistan vaak een mirakelgodsdienst, met heiligen en volksdevotie. Intussen heeft de Saoedische variant er veel meer voet aan de grond.”

Rotthier ontdekte een samenleving die ook overhoop werd gehaald door geweld en terreur. De Pakistani waren gretig om over hun problemen te spreken “Ze wilden me er vooral van overtuigen dat zij niet allemaal radicale islamieten waren. Ze weten hoe er in het Westen over Pakistan wordt geschreven, en dat maakt hen kwaad. Ze wilden me hun leven uitleggen, me ervan overtuigen dat zij het eerste slachtoffer zijn.”

Maar bij die contacten was enige reserve geboden. Rotthier werd scherp in de gaten gehouden door het Pakistaanse ministerie van Informatie. En de inlichtingendienst posteerde iemand in Rotthiers hotel om zijn doen en laten in de gaten te houden. “Je vroeg je toch steeds af of de mensen die je pad kruisten daar toevallig waren, of gestuurd waren door de geheime dienst.”

Rotthier ging ook zijn licht opsteken bij de radicale islamisten van de Rode Moskee in Islamabad en een pro-taliban religieuze partij. Hij ondervond aan den lijve de listige retoriek van de radicale islam.

“Voor hen was het bezoek van een westerse journalist ook een publiciteitsstuntje,”zegt Rotthier. “Het zijn hoegenaamd geen idioten. Ze uitten hun wrok tegenover de VS, het Westen, het kolonialisme. Maar tegelijkertijd zaten ze me ook te paaien en probeerden ze me zelfs te bekeren. Heel listig doen ze dat, het ‘slachtoffer’ wordt echt aan de borst gedrukt. Weinig Pakistani hebben de intellectuele bagage om tegen hun redeneringen in te gaan. En dan nog: protesteren tegen die radicale bewegingen is levensgevaarlijk. Protestbewegingen hebben geen verhaal tegen de brute kracht van die radicalen.”

Ook na dit tweede verblijf in Pakistan, heeft het land voor Rotthier nog niet zijn geheimen prijsgegeven. “Het is ook zo’n complex land,”klinkt het. “Het is een bondgenoot van de VS, maar wel de bakermat van de taliban. Benazir Bhutto kwam naar buiten op voor de belangen van de vrouw en was pro-westers, maar ze hielp ook de taliban op te richten.”

Erg positief ziet Rotthier de toekomst van Pakistan niet tegemoet. “Veel hangt af van de situatie in Afghanistan. Als de Westerse aanwezigheid daar afneemt, is er misschien minder agitatie in Pakistan en wordt de terreurdreiging er wat kleiner. En ook de Chinese aanwezigheid kan een verschil maken. De Chinezen bouwen hun economische belangen in de regio uit en hebben geen geduld met terreur. Maar erg rooskleurig ziet de toekomst er niet uit.”

De nominatie voor de Literatuurprijs van de Vlaamse provincies is een opsteker. “Wanneer je maandenlang bezig bent met een thema als dit, ga je je weleens afvragen of er überhaupt een publiek bestaat voor een onderwerp dat voor de meeste mensen toch erg veraf ligt. Dat ‘De Lont aan de Wereld’ in de selectie van deze prijs wordt opgenomen, wijst hopelijk op het tegendeel.”

Michiel Leen