‘Nieuwe’ Sherlock Holmes

Spannends voor onder de kerstboom: een ‘nieuwe’ Sherlock Holmes, een ontluisterend beeld van kapitalistisch Moskou of een nieuwe Scandinavische krimi.

Dr. John Watson zit in een rusthuis. Hij mijmert: ‘Twee huwelijken, drie kinderen, zeven kleinkinderen, een succesvolle loopbaan in de geneeskunde en de Orde van Verdienste die in 1908 aan me werd uitgereikt…’ Toch is Watson niet gelukkig. Hij is alleen, Sherlock Holmes is overleden. En eigenlijk wil hij zich zo vlug mogelijk bij hem voegen. Een beetje als therapie – maar vooral omdat het zo’n een sensationeel avontuur was – besluit hij ‘Het huis van zijde’ toch te schrijven. Hij zal het opbergen in een kluis en die mag pas honderd jaar later geopend worden. Nu dus. Anthony Horowitz, schrijver van een pak gelauwerde jeugdboeken en scenarist van onder meer ‘Midsummer Murders’, schreef een perfect mysterie. Geen pastiche, maar een stijlvolle moderne inleving in de wereld van Sir Arthur Conan Doyle. Met de gebruikelijke ingrediënten: een gruwelijke moord, een rijke klant met duistere familieleden, observatie, deductie, de achtergrond van naar Amerika uitgeweken Ieren. Meer vertellen zou gebrek aan eerbied zijn. Voor nostalgici en liefhebbers van historische misdaad.

Hoewel hij al zo’n dertig thrillers publiceerde, blijft de naam Martin Cruz Smith synoniem van ‘Gorki Park’. Een misdaadroman die al van begin de jaren tachtig dateert en ons een blik gunde op het leven in de Sovjet-Unie. Zij het door een Amerikaanse bril. De held van het verhaal, de stijfkoppige door depressies geplaagde inspecteur Arkady Renko werd zo populair dat Smith hem nu voor de zevende keer opvoert. We zijn anno 2010 en als je ‘De gouden mijl’ leest, blijkt in Rusland weinig veranderd. Het communisme is extreem kapitalisme geworden, dat wel. En er is veel meer misdaad en geweld. Arkady onderzoekt of de dood van een jonge prostituee het gevolg is van een overdosis. Intussen arriveert ook de vijftienjarige Maya aan het gevaarlijke Komsomol Plein waar drie stations bij elkaar komen en waar het wemelt van dieven, agressieve bendes, prostituees en pooiers. Iemand heeft Maya’s dochtertje gestolen. ‘De gouden mijl’ heeft wat van een documentaire, Cruz blijkt uitstekend geïnformeerd en was ‘Gorki Park’ in 1981 somber, nu blijkt Moskou wel de hel op aarde. Voor liefhebbers van harde sociale crime.

Als je wilt weten waar de jongste thriller van Jo Nesbø zoal over gaat, dan lees je maar het dankwoord. Geen dank aan de traditionele vrouw en kinderen die hem rustig lieten schrijven, wel aan mensen die hem adviseerden over paarden, anatomie, het drugsmilieu, luchtvaart, de gemeentepolitiek, de nachtclubs van Oslo. Nu had Jo Nesbø voor hij vijftien jaar geleden met schrijven begon al een gevarieerd leven achter de rug, vaak een goede bron voor een thrillerauteur. Hij speelde heavy metal in een band, was beursspeculant, woonde in Australië… ‘De schim’ is zijn tiende thriller en opnieuw toont hij zich een van de sterkste Scandinavische misdaadauteurs. Met de kwaliteit van een Mankell, zeker als verhalenverteller. En net als Mankell schuwt hij het aspect whodunit niet. In ‘De schim’ komt de laconieke en eeuwig aan alcohol verslaafde politieman Harry Hole terug uit Hongkong om een opgeloste moord opnieuw te onderzoeken. De echte dader blijkt als een ‘gjenferd’, een schim, door Oslo te dwalen. Nesbø vertelt zijn verhaal rustig, meer Satie dan heavy metal, maar hij houdt het zelfs spannend als iemand in zijn neus peutert. Voor fans van nordic crime.

Fred Braeckman