Man Booker Prize 2014 is voor Tasmaniër Richard Flanagan

Richard Flanagan schreef 'met 'De smalle weg naar het verre noorden' een beklijvende jappenkamproman. © Reuters

Met ‘The Narrow Road to the Deep North’ kiest de Booker-jury voor de klassieke, meeslepende vertelling die rijk is aan thema’s en taal.

Richard Flanagan ontving gisteravond de Booker-prijs uit handen van de hertogin van Cornwall, Camilla Parker Bowles. Dat is ondertussen een van die goeie Britse tradities. Hij is de derde Australiër die de prijs wint, de eerste uit Tasmanië. Van de gevreesde Amerikaanse invasie is in deze eerste jaargang, waarin alle oorspronkelijk Engelstalige titels waren toegelaten, finaal geen sprake.

Klassieke, meeslepende roman

Het moet een moeilijke opdracht geweest zijn voor de jury om uit deze diverse, kwalitatieve lichting een winnaar te kiezen. De keuze ging deze keer uit naar een van de twee favorieten (de andere was Neel Mukherjee), maar is ook om andere redenen een niet zo avontuurlijke keuze. Niettemin zal ‘The Narrow Road to the Deep North’ of ‘De smalle weg naar het verre noorden’ als winnaar op veel bijval kunnen rekenen.

Flanagans belangrijkste en meest persoonlijke werk is immers een roman die veel lezers zal kunnen bekoren: rijk geschreven, groots opgezet, tegelijk confronterend en meeslepend. ‘De smalle weg naar het verre noorden’ gaat over de Australische chirurg Dorrigo Evans, die net als honderdduizenden van zijn landgenoten als krijgsgevangene bij de aanleg van de spoorweg van Birma naar Thailand, de zogenaamde Dodenspoorlijn, slavenarbeid verricht.

Meer lijken dan woorden

Ruim tweehonderdduizend gevangenen overleefden die arbeid niet (“Dat cijfer staat voor meer lijken dan mijn roman woorden telt,” vertelde Flanagan hierover). Evans overleeft de kamparbeid wel en wordt in Australië als een held onthaald, maar hij komt na de oorlog in conflict met zichzelf door trauma’s, schuldgevoelens en een verloren liefde.

Richard Flanagan moest voor inspiratie niet ver zoeken. Zijn eigen vader werkte als krijgsgevangene aan de Dodenspoorlijn. Niettemin had Flanagan twaalf jaar nodig om het boek te schrijven. Naar eigen zeggen vernietigde hij vijf potentiële romans tijdens dat schrijfproces. Toen het manuscript af was, moet dat ook voor vader Flanagan een verlossing geweest zijn. Hij overleed nog dezelfde nacht, op 98-jarige leeftijd, nadat hij van zijn zoon had vernomen dat het boek eindelijk af was.

Stomp

Of Richard Flanagan naast zijn geprezen roman ook de Booker-prijs aan zijn vader heeft opgedragen, kunnen we alleen maar vermoeden. Door een probleem met het geluid bij de BBC ging de toespraak van Flanagan de mist in.

Ook de aankondiging van de winnaar door juryvoorzitter A.C. Grayling ging daarbij aan ons voorbij, maar uit secundaire bronnen vernamen we wel dat hij de winnende roman prees omwille van de “diepzinnig intelligente menselijkheid”. En hij voegde daar aan toe dat het bijzonder moeilijk is om een boek te beoordelen als het je “zo hard in de maag stompt dat je gedurende een paar dagen geen ander boek van de stapel kan tillen.”

‘De smalle weg naar het verre noorden’ is het enige boek van de shortlist dat reeds in het Nederlands beschikbaar is. Het wordt uitgegeven door De Bezige Bij Antwerpen.

Jeroen Bert

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content