Deze week stelt Fred Braeckman twee Zweedse thrillers uit Knacks 10-delige jubileumcollectie voor met onder andere een schitterende Henning Mankell zonder Wallander.
Na Philip Kerr en Val Mc Dermid verleden week, deze week aandacht voor een schitterende Henning Mankell zonder Wallander en een angstaanjagende psycho-krimi van de minder bekende Johan Theorin.
Jonge versie van Wallander
Henning Mankell werd vooral beroemd met de reeks politieromans rond Kurt Wallander. De vele fans van de Zweedse speurder waren dan ook verbaasd dat Mankell een thriller schreef zonder Wallander. ‘De terugkeer van de dansleraar’ werd een van zijn beste boeken. Hij introduceert inspecteur Stefan Lindman, iemand die jonger is dan Wallander, maar wel trekjes van hem heeft. Zo lijdt Wallander aan diabetes, Lindman verneemt dat hij moet worden behandeld voor tongkanker. Een paar weken voor de eerste bestraling trekt Lindman naar het noorden van Zweden. Hij wil weten wat daar gebeurd is met zijn gewezen collega en mentor Herbert Molin. De man woonde sinds zijn pensioen als een eenzaat en werd vermoord. Beetje bij beetje komt Lindman te weten dat Molin tijdens de oorlog Hitlergezind was en met de Duitsers tegen het communisme is gaan vechten. Ook later bleef hij een echte fascist en racist. In zijn onderzoek wordt de sombere Lindman geholpen door een plaatselijk politieman, een lachende flik. Een witte raaf in de politieroman. Zoals meestal bij Mankell zijn de personages even belangrijk als de moord. Niets is helemaal wit of zwart, ook al heeft de geëngageerde schrijver angst voor de evolutie van de (Zweedse) maatschappij. Er staat nieuw fascisme voor de deur, dubbelzinnigheid is troef. Mankell verpakt het in een schitterende roman met knap uitgewerkte personages.
IJzingwekkend
De meest bekende Zweedse journalist en misdaadschrijver is Johan Theorin zeker niet. Wel een van de beste. Ook in het Engels taalgebied – zeker niet de gemakkelijkste markt voor buitenlandse thrillers – werden zijn boeken gelauwerd met belangrijke prijzen. In het Nederlands zijn slechts een paar titels verkrijgbaar. De bekendste zijn de drie eerste delen van een nog niet voltooid kwartet dat gesitueerd is op het Zweedse vakantie-eiland Öland waar Theorin als kind al naar toe ging. Zelf noemt hij zijn werk een mix van Scandinavische folklore, misdaad en bovennatuurlijke verhalen. Dat kan dan wel kloppen voor de Öland-thrillers (‘Schemeruur’, ‘Nachtstorm’, ‘Steenbloed’). Minder van toepassing is het voor ‘Sint-Psycho’, de naam die de inwoners van het onooglijke Valle geven aan de gesloten psychiatrische instelling Sint-Patricia. Aan de kliniek is een kleuterschool verbonden voor kinderen van de ouders die opgenomen zijn in de instelling. Waarom wil de jonge kleuterleider Jan Hauger per se in de school komen werken? Hij blijkt zo zijn redenen te hebben en die gaan terug naar zijn verleden. Overigens is Hauger niet de enige die een verborgen agenda heeft. Bloed vloeit er nauwelijks in deze goed geplotte psychologische thriller, maar hij is er zeker niet minder ijzingwekkend om.
Knack-lezers kozen de tien populairste misdaadromans van de laatste tien jaar. Je kunt de ultieme decenniumcollectie halen bij Standaard Boekhandel voor 49,50 euro. Of 6,95 euro per boek afzonderlijk.
Fred Braeckman
