Honderd jaar Albert Camus

Op 7 november 1913 werd Albert Camus geboren. Honderd jaar later wordt de Franse schrijver en Nobelprijswinnaar, die op 4 januari 1960, nog geen vijftig jaar oud, verongelukte, in Frankrijk met boekedities en tentoonstellingen herdacht.

‘Mon cher Sartre, (…) Je vous souhaite ainsi qu’au Castor de beaucoup travailler. (…) Faites-moi signe à votre retour: nous passerons une soirée dégagée.’ Zo richtte de Franse schrijver Albert Camus zich – maar wanneer? – in een kattenbelletje tot de Franse filosoof Jean-Paul Sartre en diens muze Simone de Beauvoir.

De handgeschreven tekst van Camus aan Sartre dateert allicht uit de periode tussen 1943 en 1951. In 1951 verscheen immers Camus’ ‘L’homme révolté’, een essay dat de breuk met Sartre veroorzaakte en bezegelde. Uit het briefje blijkt dat Camus en Sartre voor het incident vriendschappelijk met elkaar omgingen. Maar het korte epistel ontleent zijn belang toch vooral aan het feit dat het uniek is. Van de correspondentie tussen Camus en Sartre is immers niets overgebleven.

Camus schreef zijn niet gedateerde briefje op papier dat het briefhoofd van zijn uitgeverij Gallimard draagt. Er is sprake van een mislukking van een gemeenschappelijk project, maar het is niet duidelijk wat Camus bedoelt. Misschien doelde Camus op het feit dat hij uiteindelijk niet de hoofdrol mocht spelen in Sartres stuk ‘Huis clos’, dat in 1944 zijn première beleefde. Ondanks Sartres inzet kreeg Camus de hoofdrol niet omdat de directeur van het Théâtre du Vieux-Colombier in Parijs erop stond dat die rol door een bekende naam gespeeld zou worden.

Tentoonstellingen

Camus’ briefje aan Sartre werd recent gevonden door Hervé en Eva Valentin, boekhandelaars uit Orléans die van 3 tot 8 september in Lourmarin (Vaucluse), waar Camus begraven is, een tentoonstelling (‘Albert Camus: de Tipasa à Lourmarin’) over de schrijver van ‘L’Étranger’ en ‘La Peste’ organiseren. De Valentins troffen het briefje aan in de uitgave van een tekst die Sartre kort na de dood van Camus in 1960 publiceerde.

Ook in Aix-en-Provence wordt een Camus-tentoonstelling op touw gezet. Het Franse ministerie van Cultuur ziet toe op het project dat dreigde te mislukken toen de verantwoordelijke organisator, Michel Onfray, er vorig jaar de brui aan gaf.

Nieuwe uitgaven

Uiteraard zullen Albert Camus en zijn oeuvre het Franse boekenbeeld van de herfst beheersen. Uitgegeven wordt Camus’ correspondentie met Francis Ponge, Louis Guilloux en Roger Martin du Gard.

Camus’ dochter Catherine (°1945), die nog altijd in Lourmarin woont, publiceert bij Gallimard over haar vader ‘Le monde en partage’, en Folio brengt een heruitgave van Camus’ ‘Carnets en trois volumes’.

Dezelfde uitgever brengt een compilatie van Camus’ stukken in ‘Combat’. De fameuze ‘Cahiers de l’Herne’ brengen een hommage in de vorm van getuigenissen, teksten en curiositeiten (o.a. een FBI-rapport over Camus).

Bij ‘Cherche Midi’ verschijnt een nieuwe Franse vertaling van Herbert R. Lottmans volumineuze Camus-biografie.

En Salim Bachi publiceert bij Flammarion ‘Le dernier été d’un jeune homme’, een roman die is gebaseerd op de Brazilië-reis van Camus in 1949.

Piet de Moor