Homoseksuele theoloog kapittelt ‘heilige schijn’

Een groot deel van de katholieke clerici in Europa en Amerika is homoseksueel. Dat zegt de Duitse theoloog David Berger in zijn jongste boek.

Een groot deel van de katholieke clerici in Europa en Amerika is homoseksueel. Dat stelt de Duitse theoloog David Berger (°1968), die vandaag zijn opzienbarende boek ‘Der heilige Schein’ (De heilige schijn) publiceert. In vertaling luidt de ondertitel: ‘Als homoseksuele theoloog in de katholieke kerk’.

De dubbele moraal van de kerk leidt tot uitwassen, aldus de theoloog, die twee soorten homoseksuele priesters onderscheidt. De ene groep heeft vluchtige seksuele contacten, de andere groep heeft een vaste partner. De moraalopvattingen van de kerk leiden ertoe dat priesters met impulsieve seksuele contacten minder fixeerbaar en strafbaar zijn dan priesters met een vaste partner. De eersten genieten immers een status die doorgaans anoniem is. De tweede groep is veel beter situeerbaar. Dat leidt ertoe dat de kerk duurzame homorelaties onder priesters afstraft en vluchtige seksuele contacten ongewild bevordert.

Vanaf het begin was de jonge Berger gefascineerd door de Latijnse, Tridentijnse liturgie. Hij werd lid van de Poolse ridderorde van de moeder Gods van Jasna Góra en was vanaf 2003 uitgever en hoofdredacteur van het katholieke maandblad ‘Theologisches’. Rond dat blad verzamelen zich geestelijken die vaak met extreemrechtse groeperingen samenwerken. In zo’n radicaal rechts milieu promoveerde Berger tot theoloog.

Berger ervoer al snel dat de traditionalisten religie à la carte bedrijven en uit het katholieke aanbod selecteren wat in hun kraam past. De theoloog spreekt in dit verband over een traditionalistische revolte tegen vrijheid van godsdienst, tegen verzoening met de Joden en tegen het opbrengen van respect voor homo’s, hoewel de katholieke wereldcatechismus van 1994 dat vereist.

Het interessantst is echter Bergers these van een paradox: onder de aanhangers van de Tridentijnse liturgie heerst de grootste homofobie. Tegelijk trekt de esthetica van deze cultus homo’s aan. Berger: ‘Het gaat om een esthetica die als geen andere in het domein van de religie een magische aantrekkingskracht op mannen met een homoseksuele aanleg uitoefent.’

De Tridentijnse cultuur als een homoseksuele subcultuur? Om zijn these te onderbouwen wijst Berger erop dat de handel in liturgische kleding vooral een homoseksuele nijverheidstak is: ‘Alles wat de achttiende en de negentiende eeuw aan kerkelijke kleding van violet tot roze, en steeds met veel gouddraad ornamenteel gedecoreerd, geproduceerd heeft, kun je nu weer bij homoseksuele handelaars in het internet kopen.’

Berger concludeert: ‘Homoseksuele sublimering verschijnt niet alleen als wortel en duurzame voedingsstof van de traditionele katholieke cultus, maar ook als een afweermechanisme dat de homofobie, die onder de vrienden van de klassieke ritus en de tegenstanders van de liturgische hervorming gemeengoed is, uitstekend zou kunnen verklaren.’

Bergers boek verschijnt net op een tijdstip waarin paus Benedict in het interviewboek ‘Licht der Welt’ verklaart dat homoseksuele prostitués in bepaalde omstandigheden het condoom mogen gebruiken. In datzelfde boek zegt Benedict dat hij de excommunicatie van de Britse bisschop Richard Williamson niet opgeheven zou hebben indien hij geweten had dat dit lid van de Pius-broederschap een Holocaust-loochenaar was.

In een interview met ‘Der Spiegel’ zegt Berger, die nu openlijk met een partner samenleeft, dat zijn maandblad altijd van hogerhand werd gecensureerd. Als in zijn artikels het thema homoseksualiteit ter sprake kwam, mocht hij het woord ‘levenspartner’ niet gebruiken. Hij moest het vervangen door ‘ontuchtpartner’. Het woord ‘homoseksualiteit’ ervoeren zijn censors als te neutraal . In de plaats daarvan moest hij het begrip ’tegennatuurlijke ontucht’ gebruiken.

Berger verwijt de kerk dat ze zich in een bunkermentaliteit heeft opgesloten. Haar angst voor de wereld en voor een verdorven goddeloze burgerlijke maatschappij leidt volgens de auteur tot collaboratie met evangelicals, Bijbelfundamentalisten en extreem reactionaire krachten.

Piet de Moor