Het Beste Boek: de keuze van Knack-eindredacteur Stijn Van Impe

Voor de verkiezing van Het Beste Boek houdt Stijn Van Impe een pleidooi voor De helaasheid der dingen van Dimitri Verhulst. ‘Verhulst verheft het ordinaire leven tot literatuur, met robuuste humor en onstuimige vertelkracht in een gestileerd Vlaams bastaardtaaltje.’

Knack gaat samen met Radio 1 op zoek naar Het Beste Boek. Welk Nederlandstalig boek van de voorbije 25 jaar moeten we gelezen hebben? Een literair panel stelde een suggestielijst van 100 boeken samen waaruit u mag kiezen. De winnaar wordt op 11 november bekend gemaakt.

Knack-eindredacteur Stijn Van Impe houdt alvast een warm pleidooi voor zijn favoriete boek: ‘De helaasheid der dingen’ van Dimitri Verhulst

Bekroond met de publieksprijs van de Gouden Uil, betekende De helaasheid der dingen (2006) de grote doorbraak voor Dimitri Verhulst. In aparte semiautobiografische vertellingen daalt de schrijver af in de diepste krochten van zijn jeugd in Reetveerdegem, nabij Aalst. Verlaten door zijn moeder, leeft ‘Dimitrieken’ bij zijn vader Pierre, zijn nonkels Herman, Zwaren en Potrel, en zijn goedmoedige grootmoeder die het marginale gezin – tevergeefs – tracht te bestieren.

Want de bende vloekende, rokende en zuipende rokkenjagers heeft lak aan goede zeden en schone manieren. Ambitie om iets van het leven te maken lijkt hen volkomen vreemd. Drinken is hun levensmissie. Nonkel Herman haalt zelfs het Guinness Book of Records, als ‘de homo erectus die van alle soortgenoten in de tienmiljoenjarige historie van het varkensdom het hevigst dronk.’ Niet zinnens voor hem onder te doen, speelt nonkel Potrel de Tour de France na, met een pint per vijf kilometer en een halve fles whisky voor een zware beklimming, waarna hij comateus in het ziekenhuis belandt.

Pas wanneer Jeugdzorg zich om het lot van ‘Dimitrieken’ bekommert, lijkt vader Pierre tot enig inzicht te komen: hij laat zich opnemen in een ontwenningskliniek. Helaas. Want zijn eerste verlofweekend moet worden gevierd, met liters bier, waardoor hij de loopwedstrijd van zijn zoon de dag nadien mist. En zo gaat het verder met de broers: ‘God schiep de dag en ze sleepten er zich doorheen.’ Van helaasheid tot helaasheid, tot de dood erop volgt.

Jaren later heeft Dimitri zich opgewerkt tot schrijver, al kent ook hij zijn helaasheid. Zijn relatie is stukgelopen en zijn zoontje mag hij maar eens in de twee weken zien. Toch wil hij het anders doen dan zijn vader en nonkels. Van zijn wortels is hij vervreemd.

Vergis u niet: De helaasheid der dingen is meer dan een aaneenrijging van verhalen over tragikomische baldadigheden, de tristesse van een jeugd in de marginaliteit, en schunnige dronkenmansliederen – ‘Het wonder is geschied, mijn pruim is nat, en het regent niet.’ De roman gaat ook over het aandoenlijke falen van vaders, de zelfgenoegzaamheid van de bourgeois, het knagende gemis achter de berusting in een uitzichtloos bestaan, en de ambivalentie van je los te weken uit een hechte maar destructieve thuis.

Verhulst verheft het ordinaire leven tot literatuur, met robuuste humor en onstuimige vertelkracht in een gestileerd Vlaams bastaardtaaltje. Als je dat kunt, hoor je thuis in de literaire canon. Punt.

Uit het VRT-archief:

Boeksong

Elke dag maakt een Vlaamse groep of zanger een nieuwe song over een boek voor het programma ‘Het Beste Boek’ op Radio 1. Vandaag is dat Kris De Bruyne met Uit het meer – kroniek van een dorp van Bart Plouvier.