Gisteren was het 111 jaar geleden dat Oscar Wilde overleed. Zijn graf bevindt zich op het Parijse Père Lachaise waar het eindelijk werd gereinigd.
Jaren geleden waren de sporen van de eerste kus op de monumentale tombe te zien. Eigenlijk was het geen kus, wel de afdruk van een mond die niet gierig met lippenstift was geweest. Die eerste afdruk was de bron van alle kussen die sindsdien op de grafsteen van de Ierse schrijver werden gedrukt. Het kunstwerk van Jacob Epstein bezwijkt onder de liefdesblijken. De vrijpostige engel die het graf bekroont nodigt er ook toe uit.
De Britse critici loofden in 1912 Epsteins gedurfde beeld, maar de Franse autoriteiten waren verontwaardigd over de naaktheid van de gevleugelde sculptuur, die vanuit Londen naar Parijs was getransporteerd. De verantwoordelijken bedekten de grafsteen met een hoes en eisten van Epstein dat hij zijn mannelijke engel zou castreren of van een vijgenblad zou voorzien. Maar daar kwam niets van in huis en de hoes werd twee jaar later zonder meer verwijderd.
Epsteins engel werd al een paar keren van zijn mannelijkheid beroofd. Volgens een van de legenden zou een grafbewaker de genitaliën hebben afgehakt om ze als presse-papier te gebruiken. Het beeldhouwwerk werd gerestaureerd, maar niet veel later bleken de edele delen van de ‘demon-engel’ weer ontvreemd te zijn.
Wildes graf was altijd een pleisterplaats van zijn mannelijke en vrouwelijke bewonderaars. Ze deponeerden er hun billets doux onder een steen. Daarna kwam de lippenstift. In de buurt van het graf kwam een bord met het verzoek het graf van de dichter te respecteren. Maar evenmin als de dreiging om elke overtreding met 9000 euro te beboeten, zette dit aarde aan de dijk. De steen moest zo vaak van het vettige goedje gereinigd worden dat hij al te snel dreigde te verslijten.
Omdat de Franse autoriteiten slechts voor een deel van de kosten opkomen, heeft de Ierse monumentenzorg beslist om een eigen bijdrage te leveren aan het welzijn van de beroemde landgenoot. De Ieren zijn niet alleen tussenbeide gekomen in de restauratie van het graf, maar hebben ook een discrete glasbarrière aangebracht die de grafsteen voor al te enthousiaste zoeners moet beschermen. Het gereinigde graf is gisteren onthuld.
Het meest bepotelde beeldhouwwerk op Père Lachaise is nochtans dat van de journalist Victor Noir, die in 1870 op zijn eenentwintigste werd vermoord. Een onderdeel van het bronzen beeld licht zozeer op dat niemand hoeft te raden op welke vitale plek de beeltenis van de schrijver graag en vaak door naar vruchtbaarheid hunkerende vrouwen wordt gestreeld.
Piet de Moor
