Gouden Strop 2011 voor Gauke Andriesse

De Gouden Strop, de prijs voor beste Nederlandstalige misdaadroman van het jaar, gaat naar ‘De handen van Kalman Teller’ van Gauke Andriesse.

Dit werd gisteravond in Amsterdam bekendgemaakt tijdens de Avond van het Spannende Boek. Het is de 25ste keer dat de prijs wordt uitgereikt. De winnaar kreeg 10.000 euro voor zijn roman ‘De handen van Kalman Teller’. Andriesse (52) werkte tien jaar als ontwikkelingseconoom in het Andesgebied van Ecuador. Hij reist nu geregeld naar Afrika om instellingen te ondersteunen die micro-kredieten verstrekken aan kleine ondernemingen. De winnende misdaadroman is zijn vierde thriller rond privédetective Jager Havix. Het verhaal gaat over een medische blunder waarvan een vrouw het slachtoffer wordt. Een lange en pijnlijke rechtsgang volgt. Het lijkt erop dat de schuldige beschermd wordt. Zoals alle misdaadverhalen van Andriesse steunt ook deze roman op echt gebeurde feiten. De jury prees onder meer de durf van Andriesse in ‘De handen van Kalman Teller’: ‘In een genre waarin doorgaans de losse eindjes keurig aan elkaar worden geknoopt, durft Andriesse het aan wat losse eindjes open te laten. En die klagen nog lang na.’

Andere genomineerden waren Peter Buwalda met ‘Bonita Avenue’, Lupko Ellen met ‘Herenboer’, Jacob Vis met ‘De imker’. En voorts het schrijversechtpaar Kisling & Verhuyck met ‘De duim van Alva’ vorig jaar ook genomineerd voor de Knack Hercule Poirotprijs. Corine Kisling is een Rotterdamse, Paul Verhuyck is geboren in Antwerpen. Beiden wonen in Zeews-Vlaanderen. Overigens stonden dit jaar geen Vlamingen op de shortlist van de Gouden Strop die vorig jaar gewonnen werd door de West-Vlaming Bram Dehouck.

De jury van de Gouden Strop kreeg niet minder dan 111 inzendingen te beoordelen. Een recordaantal in de vijfentwintig jaar dat de prijs bestaat. Vijf jaar geleden moest de jury ‘maar’ 56 titels lezen, vorig jaar waren het er al 87. En dan te weten dat in 1988 en 1990 geen prijzen werden uitgereikt. Er waren te weinig inzendingen. Het huidige grote aantal kan niet, aldus drievoudig winnaar en medestichter van de prijs, Tomas Ross, in de recente Detective & Thrillergids van Vrij Nederland. Hij stelt dat de vroegere Strop een kwaliteitsprijs voor misdaadliteratuur was en dat de huidige kwantitatieve toename verneukeratief werkt: ‘Omdat het de schijn wekt dat er een eigen genre is. Vandaar dat ik al enige tijd voorstel om spannende boeken voortaan in de prijzencircussen van alle romans mee te laten draaien.’

Overigens staat Ross zowat alleen met zijn voorstel om de Gouden Strop op te knopen. Veel auteurs vinden dat de prijs hun naambekendheid gaf. Anderen, zoals Esther Verhoef, zeggen dan weer dat ‘romans meer op thrillers beginnen te lijken en vice versa’. Charles Den Tex, die ook al drie keer de prijs kreeg, wijst naar de jury’s: ‘Die letten minder op spanning en steeds meer op stijl.’ Nieuw is dat niet. Midden de jaren negentig kregen ‘literaire’ auteurs Tim Krabbé (‘Vertraging’) en Maarten ’t Hart (‘Het woeden der gehele wereld’) nog de Gouden Strop.

Wie ook al vindt dat er te veel (misdaad)schrijvers zijn is de Oostendenaar Piet Baete. Net voor hij met vakantie naar Griekenland vertrok (‘Ik kan je verzekeren dat ik daar nood aan heb. Het vat is kwart leeg. De benen voelen moe’) meldde hij in een blog dat de lezers niet meer weten wat eerst te lezen. Daarom kiezen ze voor Aspe: vertrouwd en herkenbaar. En met een toch nog driekwart vol vat schrijft Piet Baete dat alle Vlaamse schrijvers jaloers zijn op het succes van Aspe: ‘Ik ook (en ik ben de enige die dat zal toegeven). Natuurlijk zou ik even veel boeken willen verkopen als de man die als eerste de “literaire” Quickburger heeft uitgevonden.’ De Oostendenaar zegt verder dat hij niet vol is van zijn collega Bruggeling, dat zijn succes te veel voor de hand ligt en: ‘zeker probeer ik daar iets aan te veranderen.’ Maar: ‘een trage ommekeer is ieders lot in een turbo-tijd.’ Piet Baete (33) is met zijn pas verschenen ‘Verzwijg mij niet’ aan zijn vierde thriller toe en schreef o.m. voor de VTM-reeks ‘Aspe’ twee scenario’s.

Fred Braeckman