Frankfurter Dagboek: Na duizenden persuitingen is het nu hopen op contracten

Het Belgische koningspaar op de Frankfurter Buchmesse © belga

Het gastlandschap was een overweldigend succes. Maar of dat echt zo is zal de komende jaren moeten blijken. Dag 4 op de Frankfurter Buchmesse.

De Buchmesse gaat nog een heel weekend door. Maar voor de Nederlanders en Vlamingen is hij voorbij. Op zaterdag en zondag worden de deuren opengelaten voor het grote publiek dat zich en masse laaft aan presentaties over nieuwe titels en optredens van auteurs `- en ook verwonderd slentert langs de stands van internationale uitgevers uit exotische landen als Senegal, Kazachstan of Nederland. Ook het gastlandpaviljoen zal worden overspoeld.

Sommige uitgevers hebben op zaterdag afspraken als de Buchmesse verandert in een mammoet-versie van de Antwerpse Boekenbeurs. Anderen hebben hun stand nu al verlaten. Ze laten folders en zelfs boeken achter omdat de organisatie van de beurs hen verplicht de stand tot en met zondag te bemannen. Die boeken zullen worden meegenomen door geïnteresseerde Duitsers. Alleen uitgevers die auteurs uit eigen fonds moeten begeleiden blijven tot zondag.

Net zo goed als IJsland

Tijd dus om een eerste balans op te maken. Die pakt zeer, zeer gunstig uit, vinden de organiserende Nederlands Letterenfonds en Vlaams Fonds voor de Letteren (VFL). De beide directeurenworden er lyrisch van – zo veel lof oogstte het gastlandpaviljoen. Er waren vrijdag al zes- tot zevenduizend persuitingen, hoofdzakelijk in Duitsland, geteld in kranten en online nieuwsmedia. En iedereen wist van het gastlandschap. Niet evident op een beurs waar iedereen druk is met zijn eigen schema.

‘Ik had altijd als referentiepunt het gastlandschap van IJsland in 2011’, vertelt Koen Van Bockstal van het VFL. ‘En jawel, iemand vertelde mij dat wij het eerste gastlandschap zijn sinds IJsland dat iets neerzet waar iedereen over praat. Heel fijn. Het is een gastlandschap waar ziel, rust, poëzie in zit. Een gastlandschap van het hart. Ik word heel blij als ik bedenk dat wij er drie jaar lang onze ziel en zaligheid in hebben gestopt en dat er dan, met de artistieke visie van Bart Moeyaert, uitkomt wat je ervan hoopt.’

Frieten met Mathilde

Het hoogtepunt voor hem was het paviljoen. ‘Het was heel hectisch en druk. Ik was voortdurend op stap met politici. En dan kwam ik een paar keer het paviljoen binnen en merkte ik dat het werkt als de oase die het moest zijn. Je ervaart daar echt de rust. Dat is mooi. Alleen jammer dat het op de publieksdagen gedaan zal zijn met de rust. Ik zal ook nooit vergeten dat ik dinsdag frieten heb staan eten met onze koningin. Dat verwacht je niet. Dat zal me altijd bij blijven.’

Maar het belangrijkste is natuurlijk: wat voor effect heeft het gastlandschap op de zaken? Van Bockstal: ‘Wat ik van Vlaamse uitgevers terughoor is dat het succes van het gastlandschap een imago creëert waar zij baat hebben. Het gastlandschap wekt een beeld van professionalisme en een gevoel voor innovatie. Dat straalt op hen af, waardoor buitenlandse uitgevers hen nog serieuzer nemen. Maar we kunnen pas echt de balans opmaken over een, twee jaar. Dan blijkt of er meer deals zijn gesloten.’

Uitgevers bevestigen deze lezing. Er is meer belangstelling dan gebruikelijk. Lannoo heeft voor het eerst afspraken moeten weigeren, vertelt Maarten Van Steenbergen. ‘Wij hebben twee fulltime rechtenmanagers in dienst. Uitgevers zoals ik springen bij. We zijn hier met 23 medewerkers en toch kunnen we niet iedereen te woord staan. Bij Davidsfonds hetzelfde, zegt uitgever Katrien De Vreese. ‘Ik heb normaal wel af en toe een gaatje in mijn agenda. Dit keer niet.’

Wat die interesse oplevert zal na de beurs blijken. Beide uitgevers kunnen titels noemen waarvan ze durven vermoeden dat die binnenkort worden aangekocht, maar zeker weten doe je het nooit. Voor Lannoo is dat Wat u niet mag weten over Turkije van Dries Lesage, dat aanstaande dinsdag uitkomt. ‘De uitgever van Beck Verlag zei dat dit precies het boek is waar hij al lang naar op zoek is maar niet kon vinden. Over Turkije, van een academicus die óók persoonlijk betrokken is,’ aldus Van Steenbergen.

Voor Davidsfonds is dat de serie Nelson-boeken: beweegboeken, met oefeningen die ouders samen met hun kinderen doen. De Vreese: ‘Een heel origineel concept dat we dan ook al hebben verkocht aan Engeland, Zweden, Denemarken en Estland. Dat gaat zeker groeien. Een Franse uitgever zou nu kunnen bijten. Hij wou de pdf’s zo snel mogelijk hebben Dat is positief. Dat zal ik thuis ook zo snel mogelijk doen. Uitgevers krijgen na de beurs zó veel opgestuurd, je moet proberen onmiddellijk toe te slaan.’

150.000 euro extra

Toch geldt het niet voor iedereen. Marketing & sales manager Fabien Louis van Averbode merkt weinig effect van het gastlandschap. Sterker: zijn gevoel zegt hem dat het rustiger is op de Vlaamse en Nederlandse stands dan voorgaande jaren. ‘Je kan niet zeggen dat de Buchmesse minder druk is. Ga maar in de hallen met Duitse en Engelstalige uitgevers kijken. Maar hier?’ Gelukkig is er desalniettemin veel interesse voor de Kid’i-combinatie van prentenboek en app die hij hier probeert te verkopen.

Je zou immers ook kunnen zeggen: het gastlandschap leidt te veel af van de zaken. Al die auteurs, journalisten en politici die opeens de uitgevers van hun werk afhouden. Van Bockstal bestrijdt dat. ‘Ik heb nu bijvoorbeeld 150.000 euro extra voor de komende vier jaar gekregen voor mijn buitenlandwerking. Dat is alleen maar omdat alle politici met eigen ogen hebben gezien in welke context wij werken, hoe lastig dat is en welke resultaten we desondanks boeken. Alleen door het te zien kun je dat begrijpen.’

Maarten Dessing

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content