Frank Westerman – Dier, bovendier

Dat ‘Dier, bovendier’ ondanks een wat diffuse insteek toch een aanrader is, is te danken aan Westermans fantastische vertelkracht.

In 1580 besloten de Habsburgse heersers uit de beste paardenrassen ter wereld de edelste soort te fokken. Een paard geschikt om de machtigste keizers te dragen. Naar de plaats Lipica waar de stoeterij was gevestigd heten de paarden lippizaners – of zoals Frank Westerman prefereert: lipizzaners. Voor de Nederlandse non-fictieauteur staat het paardenras symbool voor alles wat de mens gedaan heeft om de natuur naar zijn hand te zetten – met de eugenetica van nazi-arts Mengele als treurig hoogtepunt. In Dier, bovendier beschrijft hij daarom de lotgevallen van de lippizaners én de ontdekking van de erfelijkheidsleer door Gregor Mendel, de strijd tussen nature en nurture als beslissende factor voor het doorgeven van eigenschappen, en moderne experimenten met klonen.

Toch blijft vaag wat het een met het ander te maken heeft. Zeker, nazifokkers zoals opperstalmeester Gustav Rau probeerden in de jaren 1930 uit de lippizaners een überpaard voor de Arische übermenschen te fokken. Maar Westerman heeft vooral aandacht voor de heroïsche reddingen van paardenkuddes tijdens de Tweede Wereldoorlog en de Joegoslavische oorlogen. Dankzij de heldhaftige Hubert Rudofsky wisten de lippizaners de Russen in 1945 net voor te blijven.

Dat Dier, bovendier ondanks een wat diffuse insteek toch een aanrader is, is te danken aan Westermans fantastische vertelkracht. Zijn beeldende taalgebruik, oog voor pakkende anekdotes en inzet van zijn eigen leven maken het lezen van zijn zevende boek tot een onweerstaanbaar genot. Dat je en passant allerlei trivia opsteekt, is dan mooi meegenomen.

Maarten Dessing