Egidius is even terug in Brugge

Vanaf morgen is het middeleeuwse Gruuthusehandschrift weer in Brugge te bewonderen. Daarna gaat het terug in de Nederlandse kluis.

Het vernieuwde Brugse Gruuthusemuseum pakt vanaf morgen uit met zijn grootste parel: het befaamde Gruuthusemanuscript, met daarin het meest bekende, oudste lyrische gedicht uit de Vlaamse literatuur: ‘Het Egidiuslied’.

‘Liefde en devotie’ heet de tentoonstelling die de ontstaansgeschiedenis van het Gruuthusehandschrift uit het begin van de 15e eeuw wil evoceren. Welke plaats is er beter om dat te doen dan het historische huis van Lodewijk van Gruuthuse zelf die zijn immense opbrengsten uit de lucratieve grut- of gorthandel investeerde in zijn verzameling getijdenboeken en handschriften? Gort werd in de middeleeuwen gebruikt om bier op smaak te brengen. Later werd dit basisbestanddeel vervangen door hop.

Het gelijknamige museum heeft nu een opfrisbeurt gehad en zet zich zichzelf opnieuw in de kijker met zijn eigenlijke bestaansreden: het tonen van het 15e eeuwse Gruuthusemanuscript.

Dit middeleeuwse handschrift is een verzameling van liederen en gedichten, waaronder dus ‘Het Egidiuslied’ en ‘Het Kerelslied’. Iedereen kent nog de aanhef van het legendarische en nog steeds ontroerende Egidiuslied dat een klaagzang is van Jan Moritoen op het plotse overlijden van collega-dichter Gillis ‘Egidius’ Honin: ‘Egidius, waer bestu bleven? / Mi lanct na di, gheselle mijn. / Du coors die doot, du liets mi tleven’ .

Speculaties over de dood van deze ‘Egidius’ Honin wijzen in de richting van zelfmoord ( ‘jij verkoos de dood’) wegens hoog oplopende schulden.

Zes jaar geleden werd het Gruuthusemanuscript verkocht aan de Nederlandse Koninklijke Bibliotheek te Den Haag. Bert Anciaux, toenmalig minister van Cultuur, vertikte het om mee te bieden op dit prestigieuze handschrift waardoor het in Nederlands bezit is gekomen. Eenmalig is het opvallend sobere handschrift nu te bekijken in het Brugse museum tot 23 juni. Daarna verdwijnt het weer in het Nederlandse archief. Maar blijft het gelukkig wel nog altijd online door te bladeren.

Frank Hellemans