Eén miljoen euro voor Ciorans dagboekmanuscripten

Een opkoopster krijgt één miljoen euro voor de onuitgegeven dagboeken van de Frans-Roemeense auteur E.M.Cioran die hij zelf liever had zien vernietigd.

Toen E.M. Cioran in 1995 op 84-jarige leeftijd overleed, bleef zijn levensgezellin Simone Boué in het Parijse huis in de rue de l’Odéon alleen achter. Ze typte zijn cahiers over en zorgde ervoor dat die in 1997 werden gepubliceerd. Daarna overleed Boué in zonderlinge omstandigheden: ze verdronk in de Atlantische Oceaan, in de buurt van Dieppe, waar ze een huisje had. Pleegde ze de zelfmoord waarover haar vriend zo vaak geschreven had, zonder ooit tot de daad over te gaan? In elk geval is Boué de stille vrouw achter Cioran. Zijn boeken waren geen bestsellers. Iemand moest hem onderhouden. Boué, een lerares Engels die vanaf de jaren vijftig vorige eeuw voor de schrijver zorgde, wordt in geen van Ciorans boeken genoemd.

Na de dood van Boué werd Ciorans Parijse huis, incluis de kelders, opgeruimd door een opkoopster. Dat gebeurde pas nadat de universiteitsbibliotheek, aan wie Boué alle manuscripten van haar vriend had gelegateerd, langs was geweest. De bibliotheek had een inventaris opgesteld en experts hadden de hele woning doorzocht. Toen er niets meer te vinden was, kwam de opkoopster. Die merkte dat de experts slordig hadden gezocht, want ze trof nog een hele lading kisten aan, waaronder ook eentje waarin ze een stapel schriften vond waarop stond: ‘Te vernietigen na mijn dood.’ Het waren cahiers van Cioran: onuitgegeven dagboeken die de periode 1972-1995 beslaan.

De opkoopster bood in 2005 haar schat aan het veilinghuis Drouot aan. Ze wilde de cahiers per opbod laten verkopen. Maar de universiteitsbibliotheek, die zich als de wettige erfgenaam beschouwde, slaagde er toen in om een voorlopig verkoopverbod af te dwingen. Een Parijse rechtbank gaf echter in 2009 de opkoopster gelijk. Pas nu is een definitief oordeel geveld: de opkoopster is geen dief en evenmin een heler, aldus het gerecht. Integendeel, ze heeft de manuscripten gered, wat een verdienste is en wat haar tot eer strekt, aldus de rechter. Bovendien toonde de opkoopster, die in de rol van verkoopster kroop, haar literaire verantwoordelijkheid doordat ze de manuscripten alleen in hun totaliteit wilde laten veilen.

De waarde van het convoluut werd eerst op 150.000 euro geschat. Intussen is het meer dan een miljoen waard. Nu kunnen de manuscripten worden geveild.

Piet de Moor