De Holocaust in Mickey Mouse

Wat doet het woord ‘Holocaust’ in de spreekballon waarin een Duitse Duck zijn padvinder-brandweermannen feliciteert?

Paniek in de Snaterstraat, althans in ‘Micky Maus’, de Duitse versie van ‘Micky Mouse’. In het laatste nummer heeft een vergetelheid voor opwinding gezorgd. Wat doet het woord ‘Holocaust’ in de spreekballon waarin een Duck zijn padvinder-brandweermannen feliciteert?

Het is alsof de brandweermannen gelukgewenst worden met de extra uitroep ‘Holocaust’. Of juist niet, want dat woord is met een zwarte viltstift doorgehaald. Een grap of een vrijpostigheid van de Duitse vertaler? Nee, want in het Amerikaanse origineel van Disney’s beroemdste tekenaar, Carl Barks, duikt de term Holocaust ook op. Die comic dateert uit de jaren zeventig en heet ‘Where there’s smoke’.

Maar in de originele versie staat in de spreekballon: ‘And present plaques to the lookouts for pinpointing the awesome Holocaust,’ zeg maar medailles voor de verkenners die een inferno, een bosbrand, gelokaliseerd hebben. In het Engels is de uitdrukking Holocaust echter meerduidiger en politiek minder geladen dan in het naoorlogse Duitsland. In het Engels verwijst de term niet noodzakelijk naar de Jodengenocide door de nazi’s. In het Duits wel, waardoor dat begrip nooit in een neutrale context voorkomt, laat staan in een strip.

Vanwaar dan al die verwarring? Na dertig jaar werd het Amerikaanse origineel van ‘Where there’s smoke’ weer eens in het Duits vertaald. Dus toch een vertaalfout? Nee, aldus de woordvoerder van de Berlijnse uitgever Ehapa, die beklemtoont dat de Duitse vertaling correct is. In het manuscript van de Duitse vertaler komt het woord Holocaust immers niet voor. Maar door een reprofout werd de originele Engelse spreekballon in de Duitse versie niet goed ‘schoongemaakt’. De hele Engelse tekst werd uit het origineel verwijderd, alleen het fatale woord Holocaust bleef per vergissing staan.

De hele oplage van de Mickey Mouse-aflevering werd door de Duitse uitgever teruggehaald. En in alle exemplaren werd het woord Holocaust met een zwarte viltstift manueel doorgehaald. Daardoor verscheen de aflevering, die op 8 mei had moeten verschijnen, twee weken later dan voorzien. Slechts een paar nummers raakten tot in de handel. De gelukkige kopers beschikken nu over een echt ‘collector’s item’.

Carl Barks was geen vriend van de nazi’s. In 1948 tekende hij in de strip ‘April Fool’ een vuilnishoop waarop ook Hitlers giftig-groene ‘Mein Kampf’ is gegooid. In de Duitse versies van de strip is Hitlers geesteskind meestal overschilderd. Voor een Duitse editie uit 2005 waarop het pamflet van de Führer toch te zien is, wordt veel geld geboden.

Donald Duck werd tijdens de Wereldoorlog II ook als anti-nazipropagandist ingeschakeld, zoals te zien valt in de uiterst grappige tekenfilm ‘Der Führer’s Face’ uit 1943.

Piet de Moor

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content