Biograaf breekt taboe over Hannelore Kohl

Precies tien jaar geleden pleegde Hannelore Kohl zelfmoord. Ze was de vrouw van de christendemocratische ex-bondskanselier Helmut Kohl.

Hannelore Kohl (1933-2001) meed journalisten, maar stortte haar hart toch uit bij Heribert Schwan, een reporter die ze vertrouwde. Tien jaar na haar zelfgekozen dood publiceert Schwan een boek over deze vrouw, die er als een barbiepop uitzag, maar dat toch niet was. Haar glimlach en haar pruik zette ze als een pantser op, aldus haar biograaf.

Schwan presenteert Hannelore Kohl in ‘Die Frau an seiner Seite’ (uitgeverij Heyne) als een slagvaardige en spitse vrouw, die in tegenstelling tot haar ietwat plompe man vloeiend Frans en Engels sprak. Toen de Kohls eens bij de Amerikaanse president Bush senior op bezoek waren, stond de bondskanselier, die wel een tolk nodig had, er voor spek en bonen bij.

Hannelore Kohl cijferde zichzelf weg voor de carrière van haar echtgenoot, met wie ze 41 jaar getrouwd was, aldus de biograaf. Met Helmut Kohl had ze twee zoons. Een van hen, Peter Kohl, schreef in 2002 een hagiografie over zijn moeder. De andere zoon, Walter Kohl, publiceerde begin dit jaar met ‘Leben oder gelebt werden’ (uitgeverij Integral) een kritische terugblik op het gezinsleven. Walter Kohl borstelde een weinig verheffend portret van de pater familias, met wie hij elk contact verbroken heeft.

Hannelore, geboren Renner, werd in de jaren dertig en veertig zeer streng opgevoed, volgens de normen van nazi’s. Gevoelens tonen was taboe. Haar vader was directeur van een nazimodelbedrijf in Leipzig.

Toen het gezin Renner op het einde van de oorlog uit Leipzig naar Rijnland-Palts vluchtte, werd de 12-jarige Hannelore verschillende keren door Russische soldaten verkracht. Daarvan hield ze een rugklacht over die nooit meer zou overgaan. Met die informatie breekt Heribert Schwan een taboe. Maar in een gesprek met de ‘Frankfurter Allgemeine Zeitung’ verklaarde de biograaf er zeker van te zijn dat Hannelore Kohl wilde dat die feiten na haar dood bekend zouden worden.

Volgens de auteur was de zogenaamde ‘Spendenaffaire’ de druppel die bij Hannelore Kohl de emmer deed overlopen. Kohl nam eind vorige eeuw illegale partijbijdragen van 2 miljoen Duitse mark aan. Toen dat uitlekte weigerde hij de namen van de schenkers te noemen. Daarop werd hij veroordeeld tot een boete van 300.000 DM. Hij verloor daardoor ook het erevoorzitterschap van zijn christendemocratische partij.

Volgens Schwan is deze affaire de ware reden van Hannelores zelfmoord. Ze kon de schande niet verdragen. Bovendien gonsde het van de geruchten dat haar man een jonge minnares onderhield. Nog altijd volgens haar biograaf leed Hannelore Kohl niet aan een lichtallergie. Dat zou een uitvlucht zijn geweest om niet meer in het openbaar te moeten verschijnen.

Zoon Walter Kohl schreef in zijn boek ‘Leben oder gelebt werden’ dat zijn rol als ‘zoon van de vader’ hem na de vrijwillige dood van zijn moeder zelf bijna in de zelfmoord dreef. Walter Kohl voelde zich de hele tijd, ook nadat hij zelf getrouwd was en een zoon had, een bewoner van ‘offerland’. Hij klaagt dat hij nooit een intiem gesprek met zijn vader heeft kunnen voeren en beseft ook dat zo’n gesprek er nooit meer zal komen.

Via zijn bureau heeft de 81-jarige Helmut Kohl laten weten dat hij niet opgezet is met al die belangstelling. Over de boeken van Walter Kohl en Heribert Schwan liet hij weten: ‘Ze overschrijden de grenzen van de goede smaak en stroken in essentiële punten niet met de waarheid.’

Piet de Moor