Annie hiephiephiep

De 100ste verjaardag van versjes- en verhalenkoningin MG Schmidt wordt overal uitbundig gevierd.

Op 20 mei, zou Annie MG Schmidt honderd geworden zijn. Dat vraagt om allerlei partijtjes én een boekenfeestje. Uitgeverij Querido herdenkt de kinderkoningin met twee turven: ‘100x Annie’ bundelt gedichten en verhalen van de bekende schrijfster. ‘Liefs van Annie’ geeft voor de eerste keer een uitgebreide inkijk in haar brieven. Vlaanderen, ook Vlaanderen, de lagere school, jaren ’70. Er waren ‘de non’, er was de Appelclub, en er waren de versjes van Annie MG Schmidt. ‘De spin Sebastiaan’, ‘Pas op schat, een bus’, ‘De vogel bisbisbis’: misschien zegt het u niet meteen iets meer, maar ze staan toch in het geheugen gebeiteld van menig schoolkind. Wanneer er moest worden gedeclameerd, lagen Schmidts verzen binnen handbereik. Door het soepele rijm kon je ze makkelijk onthouden, en ze waren nog grappig ook.

Aan die versjes, aan Schmidt, is menig hedendaags kinderdichter schatplichtig. Zouden Edward van de Vendels ‘Superguppie’ of Joke van Leeuwens dolle dichtjes kunnen bestaan zonder het grote lichtende voorbeeld? Maar Annie MG Schmidt is natuurlijk niet enkel dé versjesdame. Ze schreef ook langere verhalen – denk aan ‘Minoes’ of ‘Pluk van de Petteflet’. En cabaret- en songteksten. ‘Op een mooie pinksterdag’? Van Annie MG Schmidt. ‘Vluchten kan niet meer’. Van dezelfde dame die ‘Jip en Janneke’ en ‘Otje’ uit haar mouw schudde.

Wie een staalkaart wil, kan nu de bloemlezing ‘100x Annie’ aanschaffen. Het boek bundelt veel moois uit het uiteenlopende werk van Schmidt. Als kers op de taart zijn er de illustraties. Sommige ervan zijn speciaal voor de bundel gemaakt, vele andere vonden al eerder een plaats in Annie Schmidtboeken. Fiep Westendorp op kop.

Cirkel Een kleine tien jaar geleden al verscheen Annie Schmidts biografie ‘Anna’. Biografe Annejet van der Zijl maakte toen al dankbaar gebruik van Schmidts uitgebreide correspondentie, maar mocht nu de brieven ook integraal publiceren. Volgde een selectie van ruim honderd brieven, waaraan Annie Schmidts levensverhaal weer vanuit een andere invalshoek wordt opgehangen.

Een achttal hoofdstukken geven een inkijk in haar leven, met eraan gekoppeld de brieven die ze in de betreffende periodes pende. Brieven waren toen – eerste helft twintigste eeuw- belangrijker dan ooit, gezien het gebrek aan veel andere snelle communicatiemiddelen. Ze laten ook haar schrijftalent zien.

Er zijn de vroege brieven, naar haar moeder vooral, vanuit Schiedam, waar Schmidt in een gezin inwoonde: een gelukkige tijd. In de jaren ’30 verhuisde ze naar Amsterdam, werkte er in de ‘Nutskinderleeszaal’ van de bieb en schreef toen al kindergedichten.

Inhoudelijk zijn die eerste reeksen brieven minder interessant, ze behandelen faits divers als het bestellen van slobkousen of een ontharingsapparaat. Wel maken ze duidelijk welke even goede als beklemmende band Schmidt met haar moeder had, een relatie die haar uiteraard blijvend zou tekenen.

De grappigste, hoewel ook pijnlijk, zijn de brieven waarin Schmidt verhaalt over haar blind dates: ze bleef lang zonder partner en in die tijd plaatste mamlief nog advertenties voor de dochter, teneinde aan een goede partij te geraken.

De mooiste brieven dateren uit de periode van na WOII, toen Schmidt haar toenmalige minnaar en latere levensgezel Dick van Duyn leerde kennen, met wie ze ook een zoon kreeg. Vooral in die romantische brieven laat ze haar literair talent kennen. ”k Moet oppassen, anders ga ik je helemaal opstoken, maar ’t is voor mij ten enenmale ondoenlijk fair te blijven tegenover iemand die ik alleen daaraan ken dat ze bepaalde lijnen in jouw gezicht gemaakt heeft die er niet hadden hoeven te zijn’, schrijft ze aan de nog getrouwde Dick, op het moment dat diens vrouw de affaire ontdekt.

De bundel bevat voorts brieven naar vriendinnen en schrijvers, mensen met wie ze samenwerkte bij Het Parool of cabaret De Inktvis. Via de brieven volg je Schmidts leven tot de dood van haar man, en haar eigen oogziekte. Ze spiegelen ook tijdsgeest en wereldproblematiek.

Op het einde wordt de cirkel rond gemaakt en werd er plaats geruimd voor de correspondentie met haar zoon Flip. Je hebt een opgewekte, nimmer klagende Moeder die altijd overal de Zonzijde van ziet, klinkt het daar, als een statement.

Annelies De Waele

100X Annie, Querido, 256 p., 24,95 euro.

Liefs van Annie, De mooiste brieven van Annie MG Schmidt, Annejet van der Zijl (red.), Querido, 320 p., 19,95 euro

Op deze site vind je alle info over AMG Schmidt-verjaarsactiviteiten.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content