5 jaar boeken op Knack.be: ‘Een literaire site heeft pas zin als ze een nieuwe wereld opent’

Doe mee aan de Primaverba-wedstrijd en maak kans op een literair diner met Peter Verhelst en Annelies Verbeke op 21 mei. © Belga

Naar aanleiding van 5 jaar boeken op Knack.be: 10 schrijvers en literaire journalisten over zin en onzin van literaire sites. Van Benno Barnard en Paul Claes over Peter Verhelst tot Dirk Leyman en Bert Verhoye.

Frank Adam: “Als de ambities van literaire sites verder reiken dan de eretitel Hollywood der Letteren (HdL) kiezen hun bezielers juist resoluut voor minder buzz & business, minder cijfers en meer woorden, minder context en meer analyse, minder haast en meer geheugen, meer vernieuwing en meer traditie, minder de schrijver dan zijn boeken, minder vuurtorenpolitiek, meer lezen om te denken, meer denken om te doen, meer schelden uit begrip, minder escapisme, meer hoogdringendheid, meer wereld, meer abstractie, en voeren ze vooral gezamenlijk strijd tegen de door impresario’s, managers en mainstream media met opzet in stand gehouden misvatting dat humor grappig is.”

Benno Barnard: “Wat u werkelijk wilt weten is of ik uw literaire website geslaagd vind, waar of niet? Om eerlijk te zijn, het liefst kreeg ik elke ochtend met de post een feuille volante waarop de laatste nieuwtjes stonden, en misschien een behaagzieke dagboekaantekening of een verwarrend gedicht uit de pen van een interessante collega. Maar zelfs de gewone post wordt in onze halfdode beschaving pas in de namiddag bezorgd. De website is het enige mogelijke alternatief. De uwe is goed, soms zelfs uitstekend, informatief, behulpzaam, afwisselend neutraal, lovend en scherp van toon; en bovendien mag ik eraan bijdragen, ook al word ik daarvoor slecht betaald. Maar wat ik mis is een dagelijkse onthutsende notitie of een gedicht dat me de rest van de dag van het werk houdt… ”

Paul Claes: “De literaire site is het kerkhof van de literatuur.”

Pol Hoste: “In antwoord op uw verzoek om een korte reactie op 5 jaar Knack boekensite over zin en onzin van literaire sites en de mediaberichtgeving over literatuur verwijs ik graag naar een artikel van Bert Bultinck dat onder de titel ‘Please the Press in Belgium. Vlaamse literaire kritiek op het vluchtpunt’ (opnieuw) werd gepubliceerd. De aandacht van literaire critici voor hun eigen sociale positie en de betekenis van hun bijdragen over literatuur in de media lijkt me in menig opzicht belangrijker dan de beoordeling van hun kritische werk door literaire schrijvers. Iets voor de verjaardag van Knack? Of is het gewoon feest? Geniet van de wereld.”

Dirk Leyman: “Tussen de snel gebluste literaire veenbrandjes en steekvlammen op Facebook en Twitter hebben sites als Knack Boeken zeker hun plaats. Ik raadpleeg ze met graagte. Toch gaat het cureren van literair nieuws tegenwoordig makkelijk en sneller via FB, mits je de juiste kanalen aanboort. Net daarom moeten literaire nieuwssites de kans aangrijpen om te kaderen, te nuanceren en allerlei kwesties in een juist perspectief te plaatsen. En om zélf meer nieuws te maken en uit te spitten. Ze volstaan misschien iets te vaak met het herkauwen van persberichten of het samenvatten van opgewarmde kost. Wat blijft er trouwens over van die talloze bitsige debatjes op Facebook? Is een eenzijdige schelditrade tegenwoordig al meteen een polemiek? En bevorder je smeuiige roddel en gossip tot nieuws, zoals Tzum wel eens doet? Van sites als Knack Boeken en NRC Boeken verwacht ik een helikopterblik en diepgang, zelfs in de beknoptheid die het medium vereist. Maar wellicht is die ambitie ook een kwestie van middelen en mankracht. En de kranten blijven natuurlijk ook kort op de bal spelen, digitaal en op papier.”

Jeroen Theunissen: “Het is goed als er online een toegenomen aandacht is voor literatuur, maar voorlopig lijkt die tendens mij vooral te passen binnen een strategie om literatuur uit de mainstream media weg te krijgen en weg te houden. Ook bij Knack. Online is er altijd voldoende plaats, lijkt de achterliggende gedachte, en er wordt geen plaats van andere zaken ingenomen.”

Bart Van Loo (alias Bonabart Van Waterloo zegt hij zelf, omdat hij in de laatste rechte lijn zit om zijn boek over Napoleon persklaar te maken): “Het is goed dat we naast het voetbal- en koersnieuws ook ergens terecht kunnen voor de literaire actualiteit. En iets is uiteraard pas actualiteit als het ergens als dusdanig wordt geduid. Doe vooral dus verder!”

Peter Verhelst: “Een literaire site heeft pas zin als het een levend ding is met constant nieuwe input (cfr De Papieren Man) met nieuws uit het boekenvak. Aangevuld met voorpublicaties van te verschijnen boeken, essayerende bijdragen (en dus geen ‘recensies van 400 woorden’) over verschenen boeken uit binnen- en buitenland, essayerende bijdragen over literatuur en wereld (wat bvb in tijdschriften als DWB gebeurt), maar ook met creatieve bijdragen van auteurs allerhande (cfr. De Correspondent). En van muzikanten, filmmakers, graphic designers, illustratoren enz… Kortom: literaire sites hebben maar zin als ze professioneel worden. En als ze internet gebruiken zoals internet is bedoeld: een wereld op zich waar de bijdragen geen boekbladzijden zijn, maar nieuwe werelden met doorgangen, doorkijkjes, bewegend beeld, een doolhof van hyperlinks enz …”

Bert Verhoye: “Literaire sites zijn belangrijke informatiebronnen voor de potentiële lezer, niet in het laatst door de gebrekkige publiekscommunicatie van uitgeverijen en boekhandels. De manier waarop ze vaak ingekleurd zijn, nemen we er maar bij. Dat literatuur op TV niet of als randverschijnsel wordt behandeld, is een schande. In de media is het boekenbedrijf voor een deel terecht gekomen op de sensatiepagina’s (Van Noppens, SM-rechters, Martins etc…) en voor een deel in de prullenmand gegooid. Korte tijd na het aantreden van een nieuwe directeur-generaal bij de zich populairste krant van Vlaanderen noemende gazet, werd de pagina cultuur vervangen door de pagina geld. (Dit is geen grap). Het boeiendste wat je nog verneemt van een festival als Avignon is dat het er hard geregend heeft. (Al trad Dario Fo op). Als er dan toch enkele bladen de strijd tegen de verkleutering (dixit Piet Piryns) verder zetten, kan dat de burger enkel hoopvol stemmen. Die rubrieken worden overigens gelezen en bediscussieerd. Ze zijn steeds meer de intellectuele reflectiemomenten te midden van hopen geklets. Detail om af te ronden: de hoofdredacteur van een Vlaamse krant meende ooit dat Eduardo Galeano een voetballer was. Zijn boekenbijlage omvatte die week als gebruikelijk reisgidsen en kookboeken.”

Erik Vlaminck: “Uiteraard staan er een paar van die literaire sites bij ‘mijn favorieten’. Allicht omwille van de weetjes die ze brengen want diepgang moet je er niet zoeken. Het feit dat ‘mijn favorieten’ met enkele muisklikken bereikbaar is, is trouwens een permanente belemmering om zinvol werk te verrichten. Honderden miljoenen mensen staren, even daas en dwaas als konijnen die voor lichtbakken zitten, naar computerschermen. De vraag is wie en waar de jager is.”

Partner Content