10 tips om van een roman een succesvolle film te maken

Auteur en scenarist John Robert Marlow zocht voor de Huffington Post naar de tien eigenschappen die filmbonzen zoeken in een te verfilmen boek.

Dat doet hij niet toevallig in december, de lijstjesmaand, maar vooral ook de maand waarin de ene na de andere boekverfilming – met wisselend succes – het witte doek vult. Een klassieker als Toltsojs ‘Anna Karenina’ en bestsellers als ‘The Hobbit’ van Tolkien en ‘Life of Pi’ van Yann Martel gaan de concurrentie aan met ‘The Twilight Saga: Breaking Dawn (part 2)’, ‘Killing Them Softly’ (naar ‘Cogan’s Trade’ van George V. Higgins) en ‘Jack Reacher’ (naar de Jack Reacher-thriller ‘Voltreffer’ van misdaadauteur Lee Child). Worden er in Hollywood eigenlijk nog andere films gemaakt dan verfilmde boeken? Een kleine rekensom van Marlow leert dat in de top 10 van meest lucratieve films ooit 8 verfilmingen van bestaande verhalen staan. In de top 20 zijn dat er 16 en in de top 100 was de helft níet gebaseerd op een origineel script. Hollywood haalt de mosterd dus gretig bij romans, strips en games, en laat zich zelfs gewillig inspireren door populair speelgoed.

Dat is uiteraard geen nieuws. Marlow biedt echter een blik achter de schermen. Hij vertelt met welke bril filmproducenten boeken lezen. En met de kleur van de liefde voor literatuur is die bril alvast niet getint. Een roman mag dan nog zo hard in de literaire prijzen zijn gevallen of geloofd zijn in de vakpers, de gemiddelde Hollywoodbons heeft andere maatstaven om de kans op (commercieel) succes in te schatten. Voor Hollywood is een film geen kunst maar een product. Het boek dat aan de basis van een film ligt, is dat evengoed. En of een boek voor die rol in aanmerking komt, hangt af van hoe filmisch het is, hoe snel het kan worden omgezet in een filmscenario en uiteindelijk in een film. Time is money.

10 vragen
Volgens Marlow wordt de verfilmbaarheid van een boek getoetst aan de hand van de volgende tien eigenschappen.
1. Hoe pitchable is het concept van de roman? Lees: is het verhaal makkelijk in één opwindend klinkende zin samen te vatten?
2. Is het hoofdpersonage een held waarmee de lezer/kijker zich kan identificeren of voor wie hij/zij sympathie kan koesteren?
3. Raakt het verhaal een emotionele snaar?
4. Bevat het verhaalverloop een soort van dringendheid, een tikkende klok die personages en publiek vooruit stuwt?
5. Heeft het boek visueel potentieel? Dit klinkt vanzelfsprekend, maar zoals Marlow het stelt, willen de bonzen de uitdagende metaforen en symboliek van de baan. Het beeld moet direct te vatten zijn.
6. Heeft het verhaal een heldere structuur met een uitgebalanceerde spanningsboog? De premisse (de uitdaging die het verhaalverloop urgent maakt) kan daarbij maar best zo snel mogelijk geschetst zijn.
7. Is het hoofdpersonage ‘actor-friendly’, zo gekarakteriseerd dat een bekende acteur zich met deze rol een Oscar in de wacht ziet slepen?
8. Is de lengte van het verhaal en dus de film gemiddeld? Marlow raadt af risico’s te nemen met een te lang en ingewikkeld verhaal. Die artistieke risico’s neem je wel als je bekend en succesvol bent.

9. Is het verhaal budgettair haalbaar? Bij het schrijven van een roman hoef je geen rekening te houden met een budget, bij het maken van een film is dat cruciaal. Je kan dus volgens Marlow maar beter meteen rekening houden met die beperking bij het kiezen van het aantal personages, locaties. Spaarzaam zijn met spectaculaire frivoliteiten die tot dure special effects kunnen leiden, is de boodschap.
10. Is het verhaal ‘low-fat’? Een verhaal waarin de essentie duidelijk is, zodat er bij het herschrijven naar een filmscenario makkelijk kan geschrapt worden?

Op basis van deze criteria zou je zeggen dat enkel thrillers, drama’s en komedies in aanmerking komen voor een verfilming. En als we met deze informatie in het achterhoofd commercieel succesvol verfilmde romans als bijvoorbeeld ‘De Da Vinci Code’ tegen het licht houden, dan kunnen we alleen maar vaststellen dat hun bescheiden literaire verdienste ruimschoots wordt gecompenseerd door hun verfilmbaarheid. Het lijkt zelfs alsof ze geschreven werden met als rode draad de impliciete roep om een verfilming. Uiteraard is een bestsellerstatus van de roman in kwestie of wat controverse er rond ook mooi meegenomen. Of die cocktail een goede, frisse film oplevert, is zeer twijfelachtig. Dat heeft Hollywood al meermaals bewezen.

Gelukkig past niet elke verfilming in dit plaatje. Er zijn ook romans die verfilmd werden omdat een regisseur er tot in zijn ziel door geraakt werd en tegen beter weten in zijn hele hebben en houden op de helling zette voor een waanzinnig, maar passioneel project. En romans die op die manier hun weg naar het witte doek vonden, werden zelden geschreven met een verfilming in het achterhoofd.

Marlow vat zijn stuk voor de Huffington Post – en het boek ‘Make Your Story a Movie. Adapting Your Book or Idea for Hollywood’ waarin hij zijn schrijfadvies in het lang en het breed uit de doeken doet – op als een How to-gids voor het leger would be-scenaristen dat dagelijks in Hollywood aanspoelt.

Wij vonden Marlows uiteenzetting interessant. Maar we hopen als literatuur- en filmliefhebber dat zijn boodschap niet zal aanslaan en dat creatievelingen uit beide media, ook als ze bij elkaar over het muurtje kijken, deze ‘succesformule’ in de papiermand zullen werpen en gewoon een goed verhaal zullen vertellen, wars van remmende regeltjes of de belofte van een lucratieve opportuniteit.

Jeroen Bert




Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content