Louis Ide (N-VA)

‘Zwarte piet is vandaag niet meer hetzelfde typetje als vroeger. Nu is hij een kindervriend’

Louis Ide (N-VA) Algemeen Secretaris van N-VA en arts.

‘Met wat extra inspanningen voor een sterker historisch besef in het onderwijs en de opvoeding komen we volgens mij verder dan met een nieuwe beeldenstorm’, schrijft Louis Ide (N-VA) nu het sinterklaasfeest achter de rug is.

Dit weekend kwam de Sint bij ons thuis langs. Een eeuwenoude traditie die nog steeds populair is. De bijhorende verhalen en gebruiken zijn met de tijd wat veranderd, maar de twee hoofdpersonages, Sinterklaas en Zwarte Piet, zijn nog steeds dezelfde. Dat in sommige streken Sint-Maarten de dans leidt, hoort ook bij die traditie.

De grote commotie rond Zwarte Piet bleef vooral een Nederlands fenomeen. In Vlaanderen kon het debat over de kleur van Piet de gemoederen amper beroeren. Er werd ook, met minder gevoel voor drama, een compromis naar voren geschoven in de vorm van Roetpiet. Sommigen hebben zich achter deze nieuwe versie geschaard terwijl anderen onverkort Zwarte Piet blijven spelen. Minister van Cultuur Sven Gatz transformeerde tot een echte Zwarte Piet, met een handvol zure oprispingen tot gevolg. Dat terwijl Theodomir Nsengimana (OCMW-raadslid voor CD&V in Aalst) bijzonder volwassen reageerde op facebook: “Mijn zwarte piet profielfoto voor de solidariteit met minister Gatz. Er moet geen problemen gezocht worden waar er geen zijn.”

Toch wakkerde de discussie weer aan, vooral internationaal dan. In het bijzonder de reportage op CNN gooide olie op het vuur. Blackface is een activistische reportage. De maker, Roger Ross Williams geeft ook grif toe dat hij met zijn documentaire internationale steun hoopt te vinden om Zwarte Piet af te schaffen.

Het hoeft niet te verbazen dat de documentaire uitgezonden werd op een Amerikaans kanaal. In de Verenigde Staten kent men de traditie van Sinterklaas niet. Hoewel bepaalde elementen van Sinterklaas werden opgenomen in hun Santa Claus, is er helemaal geen figuur die doet denken aan Zwarte Piet. Behalve dan de ‘Blackfaces’, een fenomeen dat er populair werd in de negentiende eeuw waarbij een blanke artiest zich schminkte als een Afro-Amerikaan en komische sketches opvoerde. Zwarte piet wordt door Amerikanen dus al snel geïnterpreteerd als een variant op de racistische blackfaces. Terwijl er geen verband is. Er is misschien veeleer een verband met les Noirauds. Les Noirauds halen geld op voor liefdadigheid, het zijn net zwarte pieten, maar dan in een herenkostuum. Onder hen bevond zich Didier Reynders. Ook dat was een vooral Franstalig relletje, dat niemand echt kon beroeren.

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Is Zwarte Piet nu racistisch? Voor mij, vandaag, is dit niet het geval. Vroeger in mijn jeugd was hij voornamelijk een boeman die verantwoordelijk was voor “de zak en de roede”. Nog vroeger, was het een ontiegelijk lelijk monster zoals hij nog steeds bestaat in Duitsland en Oostenrijk onder de gedaante van Krampus. Hij evolueerde, jawel, in onze contreien van een angstaanjagende zwarte Moor tot het ’typetje van een domme Afrikaan’. Dus toen, in die tijd, mag je wellicht stellen dat er sprake was van een racistische invulling.

Vandaag is Zwarte Piet niet meer zoals we hem kenden. Dat is de verdienste van Bart Peeters en Hugo Matthyssen, die er een ware kindervriend van gemaakt hebben. Dus als Piet er blijft uitzien zoals hij er vandaag uitziet, binnen de context die Peeters en Matthyssen voor ons geschetst hebben, dan is er geen sprake van racisme, ook al is Piet gitzwart. Zou Sven Gatz vanuit racistische motieven gehandeld hebben wanneer hij vorig weekend Zwarte Piet speelde? Natuurlijk niet. Deze intentie was er zeker niet. De intentie is immers even belangrijk, naast de (historische) context. In die zin bepaalt de intentie en de context ook hoe we de acties “Handen af van Zwarte Piet” van het Vlaams Belang moeten interpreteren…

‘Het is de taak van de ouders en leerkrachten om naar aanleiding van de kleur van Piet met hun kinderen te spreken over racisme.’

Het is aan de ouders, leerkrachten en media zoals Karrewiet, om duiding te geven bij die (historische) context en de intentie van bepaalde mensen of organisaties.

Het is de taak van de ouders en leerkrachten om naar aanleiding van de kleur van Piet met hun kinderen te spreken over racisme. Het zelfde geldt trouwens voor slavernij. Zwarte Piet kan aanleiding zijn om te spreken over de slavenhandel en de redenen waarom we in Europa pas twee eeuwen geleden de slavernij afschaften.

Dan hoeft stad Gent haar scholen geen richtlijnen meer te sturen om verwijzingen naar de Afrikaanse roots van Piet te vermijden. Dan gaan we daar volwassen mee om. Dan hoeft er geen opgeklopt schandaaltje meer te ontstaan over een Vlaams minister van cultuur die Zwarte Piet speelt op een kinderfeestje. Met wat extra inspanningen voor een sterker historisch besef in het onderwijs en de opvoeding komen we volgens mij verder dan met een nieuwe beeldenstorm.

Partner Content