Eric Goeman

Zonder belastingen, geen beschaving

Eric Goeman Coördinator van het Financieel Actie Netwerk (FAN) en de Gentse Feesten-debatten en woordvoerder van de nationale actiecampagne 'Laat het grote geld niet ontsnappen'.

Nu de verschillende regeringen worden gevormd wil Financieel Actie Netwerk (FAN) er aan herinneren dat de fiscale onrechtvaardigheid arbeid en consumptie hard treft en inkomsten uit kapitaal en vermogen nog steeds ontziet.

Heel wat beleidsdomeinen zoals zorg, onderwijs, publieke diensten en openbaar vervoer hangen af van de fiscaliteit. Maar de financiering hiervan is al vele jaren onrechtvaardig verdeeld. De meerderheid van de Belgische politici stemt voor een fiscaliteit die vooral de inkomsten uit arbeid belast en de inkomsten uit kapitaal en vermogen ontziet.

Het FAN (Financieel Actie Netwerk) en RJF (Réseau pour la Justice Fiscale) willen de politieke partijen, die nu onderhandelen over de samenstelling van de toekomstige regering, er nog eens aan herinneren dat bezuinigingen helemaal niet onvermijdelijk zijn. Om publieke diensten te financieren, om te vechten tegen armoede en uitsluiting, voor een eerlijker belastingstelsel is een belastinghervorming dringend nodig.

Er bestaat in ons land geen vermogensbelasting en een grote groep van bedrijven betaalt weinig tot geen belastingen. Die ongelijkheid wordt mede in stand gehouden door het bankgeheim en het ontbreken van een vermogenskadaster, dat van België een belastingparadijs maakt. Een rechtvaardige fiscaliteit vereist bovendien de transparantie op inkomsten uit kapitaal, de invoering van een progressieve belasting op grote fortuinen, een hervorming van de vennootschapsbelasting die goed is voor bedrijven die echt banen creëren en een vastberaden strijd tegen fraude en belastingontduiking.

In de bijna zomervakantiestemming en vooral wereldkampioenschap voetbalstemming ging onze Taks Justice Day zo goed als verloren. Hiermee reageerden we op de Taks Freedom day, de dag van het jaar waarin de werknemer (of het bedrijf) in België al zijn fiscale verplichtingen heeft voldaan. De Taks Freedom Day van Pwc is een hoogdag voor tegenstanders van “herverdelende” overheid en een sociale verzorgingsstaat waarbij de sterkste schouders de zwaarste lasten zouden moeten dragen.

Nochtans ondersteunen diverse waarden het idee van progressieve belastingen. Een daarvan is de overtuiging dat de gemeenschappelijke welvaart moet worden gebruikt voor het gemeenschappelijk goed. Een ander voorbeeld is de verantwoordelijkheid. De verantwoordelijkheid die stelt dat alle burgers moeten betalen voor de voordelen die ze krijgen uit de gemeenschappelijke rijkdom. En nog een andere waarde is de rechtvaardigheid. Deze waarden komen samen in de kwestie van “progressieve belastingen”. Progressieve belastingen zijn het publieke cement waarop vermogenden hun particuliere rijkdom verzamelen.

Een belangrijk punt, dat vaak uit het oog verloren wordt in dit debat is het feit dat de gemeenschappelijke rijkdom, die door onze belastingen wordt gecreëerd en in stand gehouden, de rijken op talloze manieren helpt om hun rijkdom op en uit te bouwen. We noemen dit samengestelde steun – het is namelijk het versterkte gebruik van onze gemeenschappelijke welvaart door bedrijven, investeerders en andere vermogende particulieren. Een groot deel van hun “financieel succes” is dus gebouwd op ons systeem van fiscale herverdeling.

We moeten komen tot een rechtvaardig fiscaal beleid dat de financiële verantwoordelijkheid erkent voor het gebruik van onze ondersteunende infrastructuur. Het wordt tijd om de brutale aanvallen van de vermogenden over de hoge belastingdruk te beantwoorden met meer rechtvaardige fiscaliteit, waarbij hen duidelijk wordt gemaakt dat het vooral de gewone werkende mensen zijn die het cement van de publieke welvaart gieten, waarop zijn hun particuliere rijkdom bij elkaar kunnen graaien. En het wordt tijd dat de graaiers mee betalen voor het cement.

De jaarlijkse boodschap van Tax Freedom Day en PwC is een ultraliberale boodschap: het bij elkaar graaien van private rijkdom gaat voor op het herverdelen van die rijkdom onder alle burgers, de sociale basis van een verzorgingsstaat. Dus mogen en moeten alle wettelijke middelen en onwettelijke middelen gebruikt worden om het betalen van belastingen te vermijden. Het recht van de sterksten (en de rijksten) primeert boven de solidariteit en boven een overheid die haar primaire taken zoals sociale bescherming en het leveren van goede publieke diensten aan iedereen kan uitvoeren.

Telkens wanneer er besprekingen worden gevoerd over het staatsbudget en de financiering ervan en over een fiscale hervorming, gaat iedereen er mee akkoord dat de belastingen op arbeid moeten verminderen, maar ten koste van wat?

Nu de verschillende regeringen worden gevormd wil FAN/RJF er aan herinneren aan de fiscale onrechtvaardigheid die de arbeid en de consumptie van de burgers treft, in tegenstelling tot de opbrengsten uit kapitalen en uit vermogens. Meer dan twee derden van de staatsinkomsten komen uit die personenbelastingen en uit de BTW (belasting op toegevoegde waarde). Er valt uit af te leiden dat de belastingen op de inkomsten van bedrijven of op kapitaal bijzonder laag zijn.

Nieuwe bezuinigingen (met verlaging van koopkracht, met een indexsprong, met een aantasting van sociale bescherming, enz. tot gevolg) die te betalen zijn door de collectiviteit en door alle belastingplichtigen of loontrekkenden van het land, brengen geen oplossing en zouden de sociale cohesie nog meer doen verzwakken.

Een verhoging van de belastingen op consumptie (BTW) waarmee men zonder onderscheid de hoge en lage inkomens treft, beantwoordt evenmin aan een heroriëntering naar een rechtvaardigere fiscaliteit, integendeel.

Daarom eist het FAN (Financieel Actie Netwerk):

– Een verschuiving van de belastingdruk op inkomens uit arbeid naar inkomens uit kapitaal en vermogen.

Volgens een studie van de OESO bengelt België internationaal aan de staart voor wat betreft belastingdruk op kapitaal.

– Volledige opheffing van het bankgeheim en de aanleg van een vermogenskadaster.

In Nederland is er geen fiscaal bankgeheim en wordt er jaarlijks een vermogensstaat opgemaakt van alle gezinnen. In Frankrijk moeten de banken jaarlijks aan de fiscus ‘alle’ fiscale bankgegevens bezorgen en Duitsland heeft de bevoegdheden van de overheid uitgebreid om bankgegevens in te zien. In België hebben de ambtenaren van de belastingadministratie het bijzonder moeilijk om aan informatie te geraken over de rijkdom en over de waarde van het vermogen. Daardoor ligt het fraudepercentage van België hoger dan dat van de omringende landen.

– Invoering van een progressieve belasting op vermogens van meer dan 1 miljoen euro. De eigen en enige woning niet inbegrepen.

Als we op het vermogen van de 25 rijkste Belgische families, die in 2012 over een vermogen beschikten van 51,8 miljard euro, een progressieve vermogensbelasting toepassen die het FAN voorstelt, komen we aan 1,55 miljard euro extra inkomsten voor de overheidsinstanties. Dat is precies het bedrag dat nodig is om alle uitkeringen in België boven de Europese armoedegrens te tillen. In totaal brengt de vermogensbelasting meer dan 8 miljard op.

– Vergeleken bij de kleine en middelgrote ondernemingen, betalen grote multinationale ondernemingen weinig belastingen. Deze tendens moet omgekeerd worden door op een drastische wijze de verschillende aftrekmogelijkheden af te bouwen.

De 1000 meest winstgevende bedrijven maakten in 2012 totaal 50 miljard euro winst. Dankzij allerlei belastingverlagingen kregen deze bedrijven samen een fiscale korting van 13,9 miljard. Ondanks de fiscale cadeaus, verloren bij die 1000 bedrijven 19.646 mensen hun job.

– Op Europees niveau eist het FAN een éénvormigheid om de winsten van de bedrijven te belasten. Multinationals moeten verplicht worden om te melden hoeveel belastingen ze betalen per lidstaat.

De voorbije jaren hebben bijna alle Europese landen voorkeursbehandelingen voor ondernemingen ingevoerd. Zo kennen we bijvoorbeeld in België de notionele interest die de schatkist 6 miljard euro kost. Het gevolg is dat alle lidstaten zwaar onder druk staan om eveneens hun belastingen te verlagen, waardoor ook hun inkomsten verminderen.

– In de strijd tegen de belastingparadijzen moeten de banken verplicht worden alle financiële gegevens uit te wisselen.

Op eilanden waar de meeste mensen nooit zullen komen, hebben tienduizenden superrijken 25.000 miljard euro weggezet, veilig uit het zicht van de fiscus. Als bijvoorbeeld op dat bedrag een belasting van 10 procent wordt geheven, dan los je probleemloos de hele eurocrisis op, de ouderenzorg, en in één klap zowat alle begrotingsproblemen van de Europese Unie.

– Verderzetting van de strijd voor een taks op ALLE financiële transacties.

Na meer dan 15 jaar strijd, waarin FAN altijd het voortouw heeft genomen, hebben 10 Europese landen waaronder België een akkoord gesloten over de invoering van een Europese financiële transactietaks vanaf 1 januari 2016. Het idee achter de taks is simpel: het brengt veel geld op en het ontmoedigt speculatie. In een eerste fase worden niet ‘alle’ financiële producten aangesproken, waardoor de inkomsten voorlopig lager zullen uitkomen dan de voorziene 36 miljard euro.

Wanneer we de Belgische belastingstaart rechtvaardiger willen verdelen zullen we ook de Europese taart moeten herverdelen. Wanneer we de vermogens en bedrijfswinsten rechtvaardiger belasten maar de poorten van de belastingparadijzen niet sluiten en “legale” ontwijkingsmogelijkheden via fiscale constructies open laten, zal de slagroom op onze nieuwe taart vlug smelten en verdwijnen.

Een Europese rechtvaardige fiscaliteit is de kers op de taart.

Eric Goeman, coördinator/woordvoerder FAN

De leden van FAN (Financieel Actie Netwerk) zijn: ABVV, ACLVB, ACV, ATTAC-VLAANDEREN, BBL, FAIRFIN, KWB, LBC-NVK, LEF, MASEREELFONDS, OXFAM-SOLIDARITEIT en 11.11.11.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content